2-157

2-157

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 8 NOVEMBER 2001 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Mondelinge vraag van mevrouw Meryem Kaçar aan de minister van Justitie over «de bestraffing van herhaalde zware verkeersovertredingen» (nr. 2-741)

Mevrouw Meryem Kaçar (AGALEV). - Het dramatisch ongeval op de Gasmeterlaan in Gent, waarbij twee meisjes werden doodgereden, roept opnieuw ernstige vragen op. Vooral het feit dat de chauffeur in kwestie eerder dit jaar al een ongeval veroorzaakte terwijl hij reed onder invloed van alcohol, roept vragen op.

In zijn oktoberverklaring kondigde de premier aan dat zware overtredingen waarbij zwakke weggebruikers in gevaar worden gebracht, harder zullen worden aangepakt. Het systeem van de onmiddellijke intrekking van het rijbewijs moet consequenter worden toegepast. Bovendien blijkt uit het voorbeeld van Gent dat rijbewijzen voor langere periodes moeten kunnen worden ingetrokken. Als iemand onder invloed van alcohol een zware overtreding begaat en zwakke weggebruikers doodrijdt, is het niet evident dat die persoon zijn rijbewijs ooit nog terugkrijgt. In geval van recidive van ernstige overtredingen met letsel tot gevolg zouden ook permanente sancties kunnen worden opgelegd, zoals de inperking van het recht op rijden tot wagens uitgerust met een snelheidsbegrenzer.

Zal de minister snel werk maken van de nieuwe classificatie van inbreuken, van hardere straffen voor inbreuken ten koste van zwakke weggebruikers en voor rijden onder invloed of te snel rijden? Ik weet ook wel dat het hier een gedeelde bevoegdheid betreft. Daarom stemt de aanwezigheid van de minister van Binnenlandse Zaken me tevreden.

Steunt de minister het voorstel om een rijbewijs sneller in te trekken en voor langere periodes of, in geval van overtredingen met dodelijke afloop, zelfs levenslang? Wat vindt de minister van een sanctie als de inperking van het rijrecht tot wagens waarvan de snelheid begrensd is? Zal hij een initiatief nemen om het intrekken van het rijbewijs mogelijk te maken bij vaststelling van zware overtredingen door onbemande camera's?

Zal hij de parketten de instructie geven zware verkeersovertredingen prioritair te vervolgen? Momenteel worden andere misdrijven prioritair behandeld - allicht terecht - maar zware snelheidsovertredingen kunnen op maatschappelijk vlak evenmin worden geduld.

De heer Marc Verwilghen, minister van Justitie. - Sta me toe vooraf twee opmerkingen te maken.

In de Kamercommissie voor de Justitie heb ik ooit gezegd dat tegen dit soort van verkeersovertredingen drastischer moet worden opgetreden. Ik herinner me de banbliksems in een welbepaalde krant. De hoofdredacteur noemde het onzinnig dat de minister van Justitie hardere sancties voorstelde en voorstander was van een nultolerantie op het vlak van het gebruik van alcohol of andere producten die de rijvaardigheid aantasten.

Diezelfde hoofdredacteur vroeg zich in zijn krant van maandag jongsleden af waar de politici nu zitten en opperde dat ze bezig zijn met zichzelf of met andere dossiers, zoals Sabena, maar niet praten over het belangrijke probleem van de weekendongevallen. Om maar aan te tonen dat de opinies over een bepaald probleem nogal eens kunnen veranderen.

Ik heb van de regering de opdracht gekregen om een federaal veiligheidsplan uit te werken. Dat plan bevatte negen prioriteiten, waaronder het voorkomen en verminderen van verkeersongevallen met zware letsels of dodelijke afloop. Vanuit de meerderheid, meer bepaald vanuit groene hoek, kwam echter de vraag het onderdeel verkeersveiligheid uit dit veiligheidsplan te lichten en niet de minister van Justitie, maar wel de minister van Mobiliteit tot `regisseur' ervan aan te stellen. Ik heb me daar zonder probleem bij neergelegd, maar dat betekent wel dat het nu om een gedeelde verantwoordelijkheid gaat, zoals mevrouw Kaçar in haar vraag ook heeft aangestipt. Ze verwees ook naar de minister van Binnenlandse Zaken, maar de eerste die terzake initiatieven moet nemen en in de talloze vergaderingen die we overigens al hebben gehad, een coördinerende rol speelt, is minister Durant.

Ik kom nu tot de vragen.

Ik heb voor een stuk al geanticipeerd op de opdrachten die ik krijg op de coördinatievergaderingen onder leiding van mevrouw Durant. De premier heeft in de regeringsverklaring van oktober gezegd dat het nemen van maatregelen ter bestrijding van de verkeersonveiligheid een van de absoluut te verwezenlijken doelstellingen voor 2002 is.

Een van de middelen daarvoor is het categoriseren van de verkeersovertredingen. We kennen nu de - gewone - verkeerovertredingen en de zware verkeersovertredingen. De lijst met zware verkeersovertredingen zal worden uitgebreid en een nieuwe categorisering is klaar. Ik wacht natuurlijk tot het geheel van de maatregelen wordt ingediend. We willen onder meer de bijzondere recidive, die nu al in de wet bestaat, uitbreiden met nieuwe overtredingen.

Bovendien heeft de regering nu al beslist de straffen bij ongelukken met lichamelijk letsel te verzwaren. In die context wordt de mogelijkheid onderzocht om de straffen voor bestuurders die een buitengewoon ernstig ongeval hebben veroorzaakt onder invloed, hetzij van alcohol, hetzij van andere stoffen die het rijgedrag beïnvloeden, te verzwaren. Ook het systeem van tijdelijke vervallenverklaring van het recht tot sturen moet worden herbekeken. Op dit punt is er al een beslissing, die overigens kadert in de werkzaamheden waarover ik het daarnet had.

Dan is er natuurlijk het intrekken van het rijbewijs. Dat kan nu al voor een periode van 15 dagen, twee maal verlengbaar tot een maximum van 45 dagen, maar dat is volstrekt onvoldoende. Het heeft niet de minste zin iemand die een verkeersongeval heeft veroorzaakt van het type dat we afgelopen weekend in het Gentse hebben meegemaakt, na 15 dagen zijn rijbewijs terug te geven. Op dit punt zijn er dan ook aanpassingen gepland en is er een voorontwerp van koninklijk besluit klaar om de parketten terzake meer mogelijkheden te geven.

Er is geen enkele reden om niet op dezelfde wijze op te treden bij zware overtredingen die, als het ware op heterdaad, door camera's worden vastgesteld.

De intrekking moet wel onmiddellijk gebeuren. Het heeft geen zin vijftien dagen na een overtreding een rijbewijs in te trekken. Het zal degenen die de camera's bedienen, misschien aanzetten korter op de bal te spelen.

Het voorstel om een snelheidsbegrenzer te installeren in auto's van personen die door overdreven snelheid een zwaar ongeval veroorzaakt hebben, vind ik wel goed, maar het is moeilijk haalbaar. De technische vooruitgang maakt een en ander mogelijk, maar door de verschillende snelheidsbeperkingen - van zone 30 tot de maximumsnelheid van 120 kilometer per uur op de snelwegen - zijn de investeringen groot. Wie zal er voor zorgen dat de snelheidsbegrenzer in de wagen van de overtreder wordt geplaatst en wie zal de kosten dragen?

Er zijn vroeger al een aantal circulaires voor de parketten geweest, onder meer aangaande de verkeersagressie. Het veiligheidsplan dient juist om het strafrechterlijk beleid te oriënteren. Als het verminderen van het aantal ongevallen met dodelijke afloop één van de negen prioriteiten van dat plan is, wil dat zegen dat de parketten aan deze zaken voorrang moeten geven boven andere misdrijven die misschien ook maatschappelijk storend zijn, maar waarvan de impact niet zo groot is als de misdrijven waarover mevrouw Kaçar het had.

Mevrouw Meryem Kaçar (AGALEV). - Uit het antwoord kan ik afleiden dat de rondetafel met verschillende ministers en met de minister van Mobiliteit als coördinator er dringend moet komen.

Van mensen op het terrein heb ik ook vernomen dat de administratieve ondersteuning voor het opmaken van processen-verbaal op basis van de onbemande camera's ontoereikend is. Er is inderdaad meer samenwerking nodig, maar ook aan de parketten moet duidelijk worden gesteld dat ze voorrang moeten geven aan de bestrijding van de verkeersonveiligheid.

Het afschrikelement is heel belangrijk. Efficiënte en effectieve straffen, gecombineerd met een infrastructuurwijziging en snelheidsbeperkingen, zullen de bestuurders ertoe aanzetten minder snel te rijden.

De heer Marc Verwilghen, minister van Justitie. - Het aantal verkeersovertredingen dat per gerechtelijk arrondissement door de parketten behandeld wordt, is soms fenomenaal. Het aantal zaken dat, voornamelijk door politierechtbanken, wordt behandeld is onvoorstelbaar groot en bijzonder belastend. De vervolging van zware verkeersmisdrijven zou binnen het geheel van de verkeersovertredingen echter absolute prioriteit moeten krijgen. In overleg met de minister van Binnenlandse Zaken werden maatregelen genomen. De lichte overtredingen krijgen een administratieve afhandeling, zodat de rechtbanken en de parketten er niet mee belast worden en zich kunnen toespitsen op de zware misdrijven op de weg. Die moeten we bestrijden, wil België Europees koploper worden inzake verkeersveiligheid.