2-94 | 2-94 |
Mevrouw Meryem Kaçar (AGALEV), rapporteur. - Zoals u zich wel zult herinneren, heeft onze vergadering op 30 november 2000 het wetsontwerp inzake de proceduregebonden bemiddeling in familiezaken goedgekeurd. Na enkele wijzigingen in de Kamer is dit ontwerp in de Senaatscommissie besproken en unaniem goedgekeurd zonder enige wijziging aan te brengen. Het betreft hier de regeling van het statuut van de bemiddelaar in familiezaken, die zowel advocaten, notarissen als natuurlijke personen kunnen zijn, die daartoe een bijzondere opleiding hebben gevolgd. De rechter kan op vraag van de partijen of op eigen initiatief, maar met instemming van de partijen, een bemiddelaar aanwijzen als hij of zij kennisnemen van de vorderingen die betrekking hebben op: de verplichtingen ontstaan uit het huwelijk of de afstamming, wederzijdse rechten en verplichtingen van de echtgenoten, gevolgen van de echtscheiding, het ouderlijk gezag en de procedures van de verschillende echtscheidingsvormen. De gevallen waarin de bemiddeling in familiezaken mogelijk is, is dank zij de constructieve vergaderingen van de Senaatscommissie uitgebreid.
In de verslagen van de Kamercommissie kon ik dan ook lezen dat enkele Kamerleden het juridisch werk van de Senaatscommissie wel hebben geapprecieerd en dat zij hebben vastgesteld dat wij dit wetsontwerp ter harte hebben genomen en op heel wat punten verbeterd. Dat doet ons uiteraard genoegen.
De veranderingen van de Kamer op voorliggend ontwerp zijn veeleer van technische en verduidelijkende aard. De belangrijkste aangebrachte wijziging is de weglating van de overgangsbepaling voor de erkenning van de bemiddelaar, waarin was voorzien voor de periode van het uitvaardigen van de regelen door de Koning met betrekking tot de specifieke erkenningscriteria voor zowel advocaten, notarissen als natuurlijke personen. De Kamer heeft dan een nieuwe regeling goedgekeurd, waarbij de Koning zes maanden krijgt om in overleg met de Gemeenschappen minimale erkenningscriteria op te stellen. In deze criteria worden onder meer de specifieke opleidingsvoorwaarden bepaald. Binnen 12 maanden, te rekenen van de dag waarop de criteria uitgevaardigd zijn door de Koning, kunnen advocaten, notarissen en natuurlijke personen aangewezen worden als bemiddelaar in familiezaken door de instellingen die beschikken over de erkenningsbevoegdheid. Dit is op zich een versnelling van de regel die door de Koning dient te worden genomen. Daarom is het een goede aanvulling door de Kamer.
Tot zover mijn bijdrage als verslaggeefster. Ik wil nu graag het woord nemen namens onze fractie.
Wij verheugen ons over de goedkeuring en de toepassing van deze wetgeving. De bemiddeling in echtscheiding had in de praktijk reeds ingang gevonden maar was niet proceduregebonden. Met de goedkeuring van dit ontwerp geven wij uitbreiding aan de gevallen waarin de bemiddeling in familiezaken mogelijk wordt en proceduregebonden is. De bemiddeling vormt een fundamenteel andere kijk op de geschillenbenadering waarbij de partijen zelf actief meewerken, samen met de bemiddelaar, om hun conflict op te lossen. Hierdoor zullen zij de bekomen resultaten dan ook beter dragen en naleven. Ook vanuit proces-economisch oogpunt is bemiddeling een goed instrument zodat een bekwame persoon de onderhandelings- en bemiddelingsgesprekken voert tussen de partijen en de zaak pas terug voor de rechter brengt nadat al dan niet een akkoord is bereikt. Het staat buiten twijfel dat de rechter zijn rechtsprekende bevoegdheid behoudt. Eenzelfde persoon tegelijkertijd laten rechtspreken en bemiddelen, zou volgens een bepaalde rechtsleer rolverwarring scheppen. Ook vanuit dit oogpunt is het instrument van de bemiddeling een goede zaak.
Een ander aan te halen belangrijk punt is dat in dit ontwerp over de belangen van de minderjarigen door het openbaar ministerie verder zal worden gewaakt. Bemiddeling in familiezaken brengt deze waarborg niet in het gedrang. Integendeel, de kinderen kunnen via het bemiddelingsproces beter worden betrokken bij de zoektocht naar een gezamenlijk standpunt voor een geschil, waarbij er tussen de ouders mogelijk minder getouwtrek zal zijn over de kinderen. Verder hoop ik dat de minister zo snel als mogelijk, binnen de 6 maanden, de minimale erkenningscriteria in overleg met de Gemeenschappen opstelt. Wij zullen de termijn zeker in het oog houden.
Ik wil u volgende slotbemerking niet onthouden. Tijdens de bespreking van deze wetgeving is het de commissieleden opgevallen dat zich, behalve onze voorzitter, de heer Josy Dubié, alleen vrouwelijke collega's over dit wetsontwerp hebben ontfermd. Dat hebben we betreurd, niet wegens de kwaliteit van onze werkzaamheden, integendeel, maar vooral wegens de stigmatisering van het onderwerp. Bemiddeling in familiezaken is tenslotte geen zaak van de vrouwen alleen. (Applaus)
Mme Clotilde Nyssens (PSC). - Je félicite la rapporteuse. Il est vrai que la commission de la Justice du Sénat éprouve une grande satisfaction d'avoir enfin pu amender un projet de loi émanant de la Chambre. Nous avons dépensé beaucoup d'énergie à écouter les acteurs concernés et nous sommes heureux que la Chambre ait accepté le travail du Sénat.
De nombreuses sénatrices se sont impliquées dans ce projet de loi, à tel point que M. Dubié se sentait parfois perdu parmi elles ! Quand il s'agit de la famille et des enfants, il est intéressant de constater que ce sont souvent les sénatrices qui s'investissent - la composition de la commission de la Justice n'est d'ailleurs pas étrangère à ce fait. Je regrette qu'il n'y ait pas plus de sénateurs présents quand on parle de médiation familiale. Quoi qu'il en soit le travail est fait et bien fait et j'espère que cette loi n'est qu'une première étape. En matière de médiation, il y a bien d'autres aspects à traiter que le droit familial.
Une proposition de loi relative à la médiation commerciale a été déposée à la Chambre. Enfin, nous avons ouvert la voie au mode de résolution des conflits extrajudiciaires. Je m'en réjouis.
M. Philippe Mahoux (PS). - Je me réjouis de la parfaite collaboration entre la Chambre et le Sénat pour ce projet si important relatif à la médiation familiale. Lors du premier examen, un vaste travail d'élaboration a été fait, on a procédé à des auditions. Nous avons travaillé efficacement. La Chambre a bien fait de corriger certains éléments. Au cours du deuxième examen, nous avons accepté les modifications de la Chambre. Je me réjouis que ce texte soit adopté.
La participation aux travaux de la commission de la Justice a été assez large. Il ne faudrait pas qu'à l'occasion de ces débats sur l'égalité entre les hommes et les femmes, on en arrive à ce paradoxe de considérer que certains thèmes sont réservés à un genre plutôt qu'à l'autre ! J'ai vu en commission de la Justice des sénateurs et des sénatrices se montrer très actifs !
Mevrouw Meryem Kaçar (AGALEV), rapporteur. - Het verheugt mij dat dit element onder de aandacht wordt gebracht. Uiteraard hebben ook de mannelijke senatoren hun verdiensten, maar wij hebben toch vastgesteld dat de besprekingen over dit wetsontwerp en bijvoorbeeld ook over het wetsontwerp inzake jeugdadvocaten hoofdzakelijk door de vrouwelijke commissieleden werden gevoerd.
Mevrouw Mia De Schamphelaere (CVP). - Ik dank de rapporteur voor haar goed overzicht en voor haar opmerkingen over de bijdrage van de vrouwelijke commissieleden aan dit belangrijke ontwerp. Ik ben blij dat de vrouwelijke inbreng het toepassingsveld heeft verruimd. Van een strikte scheidingsbemiddeling zijn we gegaan naar een gezinsbemiddeling en binnenkort zal er ook in familiezaken bemiddeling mogelijk zijn. We hebben voorzien in een aangepaste organisatiestructuur zodat zoveel mogelijk personen en families van de bemiddelingsmogelijkheid gebruik zullen maken waardoor kan worden voorkomen dat persoonlijke conflicten nodeloos op de spits worden gedreven, in het nadeel van iedereen. Ik ben eveneens van oordeel dat deze problemen, hoewel ze tot de persoonlijke sfeer behoren, onze samenleving toch veel schade kunnen berokkenen en veel afwentelingseffecten kunnen hebben, bijvoorbeeld in de gezondheids- of jeugdzorg, meer aandacht krijgen van de vrouwelijke dan van de mannelijke senatoren.
-De algemene bespreking is gesloten.