Diese Frage bezieht sich auf die Umsetzung der SEC 2010 Normen, welche auf verschiedenen Ebenen Belgiens umgesetzt und koordiniert werden.

Seit einiger Zeit sind die SEC 2010 Normen wieder im Gespräch, deren Anwendung bisher immer wieder verschoben wurde. Die Anwendung der SEC 2010 Normen würde große Veränderung der Buchhaltungen, insbesondere auf kommunaler Ebene, mit sich bringen. So wird befürchtet, dass zu einem Rückgang der Investitionen kommen könnte. Gerade nach der Coronakrise ist ein solcher Rückgang allerdings Gift für die Wirtschaft.

Daher erlaube ich mir, Ihnen folgende Fragen zu stellen:

1) Wo stehen die Diskussionen um die SEC 2010 Normen auf europäischer Ebene?

2) Gibt es Überlegungen für Lockerungen, sodass Investitionen weiterhin möglich bleiben?

3) Ab wann müssen sich die öffentlichen Behörden gegebenenfalls auf die Anwendung der SEC 2010 Normen einstellen?

____________________

Deze vraag gaat over de omzetting van de boekhoudkundige ESR 2010 normen. Dat behoort, net als de coördinatie van die normen, tot de bevoegdheid van verschillende bestuursniveaus in België.

De ESR 2010 normen, waarvan de toepassing steeds werd uitgesteld, liggen al een tijdje opnieuw op tafel. De toepassing van die normen zou een substantiële wijziging meebrengen in de boekhoudingen, vooral op gemeentelijk niveau. Sommigen vrezen dat de toepassing van die normen een inkrimping van de investeringen meebrengt. Nu we uit de coronacrisis raken, zou dat echter zeer schadelijk zijn voor de economie.

Daarom wil ik u graag de volgende vragen stellen:

1) Hoe ver staat het met de besprekingen over de ESR 2010-normen op Europees niveau?

2) Worden er versoepelingen overwogen om de continuïteit van de investeringen te garanderen?

3) Vanaf wanneer zullen de overheden de ESR 2010-normen eventueel moeten toepassen?

1) De behandeling van de overheidsinvesteringen in de overheidsrekeningen in het kader van de opstelling van de nationale rekeningen, verloopt volgens de regels van het Europees systeem van nationale en regionale rekeningen (het ESR 2010, beschreven in Verordening (EU) nr. 549/2013). De Europese instantie voor statistiek Eurostat stelt heldere regels op, die transparant worden toegepast en die door alle lidstaten van de EU nauwgezet worden nageleefd.

Volgens de logica van het ESR worden de investeringen waarvan de overheid vanuit economisch en niet vanuit juridisch standpunt geacht wordt eigenaar te zijn, geboekt als een uitgave, waardoor ze een negatieve impact hebben op het financieringssaldo.  Deze boekingswijze is dezelfde als die welke wereldwijd wordt toegepast in het systeem van nationale rekeningen (System of National Accounts – SNA 2008) van de Verenigde Naties. Dat basisprincipe wordt op dit moment geenszins ter discussie gesteld door de internationale instanties voor statistiek.

Op Europees niveau wordt daarentegen voortdurend gediscussieerd over de precieze afbakening van de overheidsperimeter, en dat kan wel een impact hebben op de omvang van de overheidsinvesteringen.

2) Om te beginnen is het belangrijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen het ESR 2010, een wetgevende tekst die bepaalt hoe de statistieken van de overheidsfinanciën moeten worden opgesteld, en het Stabiliteits- en Groeipact (SGP), dat de governance vaststelt en de te behalen begrotingsdoelstellingen bepaalt in het kader van een op Europees niveau gecoördineerd begrotingsbeleid. Het is van belang erop te wijzen dat die Europese governance wordt geregeld door andere wetgevende akten (dan het ESR 2010) waarin het overheidstekort en de overheidsschuld worden bepaald die tweemaal per jaar aan de Europese Commissie moeten worden meegedeeld. Het tekort en de geconsolideerde brutoschuld (Maastricht-schuld) werden bepaald met behoud van de verwijzing naar het ESR-systeem, maar andere definities hadden kunnen worden gekozen (en kunnen dat nog steeds).

De meeste voorstellen ten gunste van de overheidsinvesteringen zijn erop gericht het Europese governancekader inzake overheidsfinanciën (SGP) aan te passen en niet om het ESR 2010 te wijzigen. Al jarenlang wordt er op het hoogste Europese niveau gediscussieerd over dit bij uitstek politieke onderwerp, maar tot nog toe zonder eindresultaat. Dit najaar zou de Europese Commissie opnieuw gesprekken over de herziening van deze begrotingsregels opstarten, met de bedoeling volgend jaar effectief een voorstel tot herziening te presenteren.

Een van de financieringsvoorstellen die steun krijgen van sommige economen, is het vervangen van de bruto-investeringsuitgaven door de afschrijvingen op de investeringen in de berekening van het financieringssaldo. Dat komt neer op een versoepeling van het momenteel gehanteerde financieringssaldo van de overheid ten belope van de netto-investeringen. Dit voorstel zou een investeringsimpuls mogelijk maken, wat in de actuele omstandigheden van lage overheidsinvesteringen, zwakke vraag en lage inflatie, lage potentiële groei en lage rentevoeten hoogst wenselijk is.

Een ander voorstel dat veel steun krijgt is het maken van een onderscheid in de beoordeling tussen productieve investeringen en lopende uitgaven, terwijl in het huidige kader alle uitgaven gelijk behandeld worden.

Ook wordt gekeken in de richting van een mogelijke aanpassing in de zgn. schuldregel (afbouw met 1/20 per jaar van de schuld boven de 60% van het BNP). In het licht van sterk gestegen schuldgraden zou dit een belangrijke aanpassing zijn, om lidstaten de kans te geven de houdbaarheid van hun schulden op middellange en lange termijn op een realistisch wijze te bekomen.

Ook werd in maart 2020 de algemene ontsnappingsclausule van het SGP geactiveerd als reactie op de gezondheidscrisis. Hierdoor mochten de lidstaten afwijken van het opgelegde begrotingskader, waarin met name wordt geëist dat de schuld beperkt blijft tot 60 procent van het bruto binnenlands product en dat het tekort beperkt blijft tot 3 procent. De regels van het SGP zullen vanaf 2023 worden gereactiveerd, maar het is nog onzeker of die regels ondertussen gewijzigd zullen zijn.

3) De Europese regelgeving verplicht de lidstaten ertoe om de statistieken van de overheidsfinanciën te rapporteren zoals bepaald in het ESR 2010. Het is helemaal niet de bedoeling om het ESR 2010 op te leggen als een boekhoudsysteem dat gebruikt moet worden door eenheden van de overheid zoals bijvoorbeeld gemeenten. In België is het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) belast met het omzetten van de boekhoudgegevens van de verschillende Belgische overheden naar het ESR 2010-systeem en het rapporteren van de resultaten aan Eurostat.