Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-2276

van Rik Daems (Open Vld) d.d. 26 april 2024

aan de vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee

Jodenhaat - Antisemitisme - Cultuursector - Nationale coördinator bestrijding antisemitisme - Cijfers en tendensen

bestrijding van discriminatie
jood
culturele manifestatie
antisemitisme
officiële statistiek
geografische spreiding

Chronologie

26/4/2024Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 30/5/2024)

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-2277
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-2278

Vraag nr. 7-2276 d.d. 26 april 2024 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Een Nederlandse reeks muzikale herdenkingsevenementen ter nagedachtenis aan de Holocaust werd in maart 2024 geannuleerd vanwege de toenemende dreiging van antisemitisme. Jan Vermaning, de initiator, zag zich genoodzaakt deze beslissing te nemen vanwege het te grote risico dat het met zich meebracht. Hij betreurt de gang van zaken ten zeerste. Het oorspronkelijke plan omvatte vijftien miniconcerten langs het Westerborkpad, een route van 300 kilometer van Amsterdam naar het voormalige concentratiekamp Westerbork. Deze concerten zouden plaatsvinden op stations langs de route, waar verhalen over deportaties naar Westerbork zouden worden verteld, afgewisseld met klassieke muziek onder leiding van Vermaning. Het grootschalige slotconcert was gepland op het militaire terrein bij 't Harde.

Vermaning voelde zich genoodzaakt om de reeks «Verhalen langs het spoor» af te gelasten vanwege de aanzienlijke veiligheidsrisico's. Hij vreesde antisemitische reacties bij het promoten van de concerten, gezien de recente toename van bedreigingen. Hoewel hij bij de start van het project twee jaar geleden dit niet voorzag, is de dreiging sindsdien aanzienlijk toegenomen. Hoewel er geen specifieke dreiging was die tot de annulering leidde, werd de algemene sfeer in het land als zeer zorgwekkend ervaren.

Ondanks de annulering blijft Vermaning zich inzetten voor het herdenken van de Holocaust. Hij richt nu de aandacht op het project «Er reed een trein naar Sobibor», dat het verhaal vertelt van overlevende Jules Schelvis. Hij hoopt dat dit project, met gratis lespakketten voor scholen, het bewustzijn over dit belangrijke thema levend houdt.

Hoewel sommigen van mening waren dat de voorstellingen juist in deze tijd hadden moeten doorgaan, wilde Vermaning voorkomen dat het onderwerp negatieve aandacht zou krijgen. Hij verwierp het idee van beveiliging bij de concerten, omdat hij geloofde dat een voorstelling met politieaanwezigheid niet de juiste boodschap zou overbrengen. Desondanks realiseert hij zich dat zo'n «politietoestand» de aandacht op het onderwerp zou vestigen, zij het op een ongewenste manier.

Deze schriftelijke vraag heeft een transversaal karakter: het betreft een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen en de Gewesten. Het Centrum voor racismebestrijding werd immers in 2014 geïnterfederaliseerd. Het werd daarbij bevoegd voor gewest- en gemeenschapsmateries om zijn taak te kunnen volbrengen. Het is belangrijk dat het over alle indicatoren betreffende racisme beschikt. De strijd tegen antisemitisme is hierbij een kerntaak.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister:

1) Kunt u ons voorzien van recente statistieken met betrekking tot antisemitische incidenten in België, met name bedreigingen tegen culturele evenementen zoals onder andere (muzikale) herdenkingen ter nagedachtenis aan de Holocaust? Is er sprake van een tendens? Zo ja, wanneer is deze begonnen en wat is de achterliggende reden?

2) Welke maatregelen neemt u om de veiligheid van culturele evenementen te waarborgen in het licht van mogelijks groeiende antisemitische dreigingen? Zijn er specifieke programma's of fondsen beschikbaar gesteld voor dit doel? Zo ja, hoeveel en welke? Kan u hierover meer toelichting geven?

3) Zijn er gegevens beschikbaar over de profielen van mogelijke daders van antisemitische incidenten in België? Zo ja, kunt u ons vertellen welke groepen vaker betrokken zijn bij dergelijke incidenten? Worden deze incidenten bijvoorbeeld gepleegd uit ideologische overtuigingen, wraak of andere redenen?

4) Heeft u informatie over online haatdragende groepen of individuen die mogelijk betrokken zijn bij het verspreiden van antisemitische dreigingen tegen culturele evenementen? Zo ja, kan u meedelen hoeveel incidenten er waren het voorbije jaar hieromtrent? Bij hoeveel personen kreeg dit een juridisch gevolg en wat waren de straffen? Worden er specifieke maatregelen genomen om online antisemitisme aan te pakken?

5) Zijn er aanwijzingen dat antisemitische incidenten tegen culturele evenementen zoals herdenkingsconcerten worden gepleegd door georganiseerde extremistische netwerken? Zo ja, welke acties worden er ondernomen om deze netwerken te identificeren en te bestrijden?

6) Zijn er aanwijzingen dat buitenlandse actoren, zoals extremistische groepen of statelijke actoren, betrokken zijn bij het aanwakkeren of financieren van antisemitische activiteiten gericht op culturele evenementen in België? Zo ja, welke maatregelen worden er genomen om hierop te reageren?

7) Zijn er gegevens beschikbaar over de geografische spreiding van antisemitische incidenten tegen culturele evenementen in België? Welke regio's vertonen bijvoorbeeld een hogere incidentie dan andere? Bestaan er historische trends met betrekking tot antisemitische incidenten tegen culturele evenementen in België? Zijn er bijvoorbeeld specifieke periodes waarin het aantal incidenten significant is gestegen of gedaald?

8) Zijn er bepaalde soorten culturele evenementen die vaker het doelwit zijn van antisemitische bedreigingen dan andere? Bijvoorbeeld herdenkingsconcerten, tentoonstellingen of educatieve programma's?

9) Kunt u ons informeren over de impact van antisemitische bedreigingen op de participatie aan culturele evenementen in België? Zijn er bijvoorbeeld aanwijzingen dat mensen terughoudender zijn geworden om deel te nemen aan dergelijke evenementen vanwege veiligheidszorgen? Zo ja, kan u een eventuele schatting maken van de hoeveelheid verlies die de sector hieronder lijdt?

10) Kan u meedelen of de Waakzaamheidscel antisemitisme deze problematiek op haar agenda heeft staan? Zo ja, wat zijn de concrete plannen om dit aan te pakken en welke actoren worden hierbij betrokken? Binnen welk tijdsbestek zal dit gebeuren en waar zal het budget uit komen? Indien neen, waarom niet?