Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-2028

van Lionel Bajart (Open Vld) d.d. 29 november 2018

aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

Oxycodon - Morfineachtige pijnstillers - Verslavingsrisico - Voorschrijfgedrag - Waarschuwingen

geneesmiddel
geneesmiddelenverslaving

Chronologie

29/11/2018Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 3/1/2019)
10/1/2019Rappel
8/4/2019Antwoord

Vraag nr. 6-2028 d.d. 29 november 2018 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In 2012 gebruikten in Nederland nog minder dan 200 000 mensen oxycodon. In 2017 is dat aantal toegenomen tot ongeveer 500.000 gebruikers. Ook andere morfineachtige pijnstillers zoals fentanyl zijn in opmars.

Als oorzaken van de stijging noemde de toenmalige Nederlandse staatssecretaris in februari 2018 de volgende punten in een brief aan de Tweede Kamer: het werkt goed als pijnbestrijdingsmiddel, er is meer aandacht voor pijnbestrijding en het wordt vaker voorgeschreven voor aandoeningen anders dan kanker.

In Nederland worden tevens steeds meer overdoses met sterke pijnstillers gemeld, bijvoorbeeld met de morfineachtige medicijnen oxycodon en fentanyl. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC). Het gebruik van beide pijnstillers is het afgelopen decennium fors toegenomen.

Dergelijke opioïden zijn alleen op voorschrift verkrijgbaar. Voorheen werden ze uitsluitend voorgeschreven aan terminale kankerpatiënten, nu geven artsen de sterke pijnstillers steeds vaker bij minder ernstige klachten, zoals botbreuken. In 2008 werden 43 overdoseringen met oxycodon gemeld. Dat aantal steeg in 2017 naar 280 meldingen - 6,5 maal zoveel. Een overdosis kan tot ademhalingsproblemen en coma leiden. Vaak is een ziekenhuisopname noodzakelijk.

Aldus stellen sommige experten dat er in Nederland sprake is van een stille opioïde epidemie.

De strijd tegen drugs is een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen. De Gemeenschappen zetten vooral in op preventie. De handel in deze producten en volksgezondheid zijn veeleer federale aangelegenheden. Graag had ik hieromtrent dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Herkent u het beeld dat het aantal patiënten in Nederland dat oxycodon krijgt voorgeschreven in zes jaar tijd is verdrievoudigd? Is er ook in ons land sprake van een gelijkaardige trend en kan u aangeven wat u vindt van deze ontwikkeling?

2) Kunt u aangeven hoe de situatie in ons land is wat betreft het gebruik van morfineachtige pijnstillers en kan u aangeven voor de laatste vijf jaar, en dit op jaarbasis, hoeveel het totale gebruik bedraagt van oxycodon en morfineachtige pijnstillers? Hoe verklaart u deze ontwikkeling?

3) Kunt u aangeven hoe het aantal patiënten met een opioïdenverslaving zich de afgelopen vijf jaren heeft ontwikkeld? Kunt u aangeven hoeveel patiënten in dezelfde periode jaarlijks in het ziekenhuis zijn opgenomen voor overdosering met oxycodon? Kunt u aangeven hoeveel mensen op jaarbasis zijn overleden als gevolg van het gebruik van opioïden?

4) Kunt u aangeven welke concrete acties er worden ondernomen, al of niet in samenspraak met de Gemeenschappen ten aanzien van de huisartsen, de sportartsen, de ziekenhuizen en de rusthuizen om het gebruik van deze zeer zware pijnstillers goed te begeleiden en bij het voorschrijven oog te hebben voor het verleden van een patiënt?

5) Zijn er bepaalde richtlijnen wat betreft het voorschrijven van morfineachtige pijnstillers zoals oxycodon en fentanyl, en dan meer specifiek rond het meer aandacht te geven aan de bijwerkingen (verslavingsrisico)? Zo neen, waarom niet en kan u dit toelichten? Zo ja, kan u deze inhoudelijk toelichten en volstaat dit?

Antwoord ontvangen op 8 april 2019 :

De door het geachte lid gevraagde gegevens werden haar rechtstreeks meegedeeld. Gelet op de aard ervan worden zij niet gepubliceerd, maar liggen zij ter inzage bij de griffie van de Senaat.