Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-2017

van Rik Daems (Open Vld) d.d. 7 november 2018

aan de minister van Financiën, belast met de Bestrijding van de fiscale fraude

Herverpakte «leveraged loans» (CLO's) - Systeemrisico - Toezichthouder

ontlening
company buy-out
beleggingsmaatschappij
geldmarkt
financiële transactie
monetaire crisis
financieel risico

Chronologie

7/11/2018Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 6/12/2018)
9/12/2018Dossier gesloten

Heringediend als : schriftelijke vraag 6-2065

Vraag nr. 6-2017 d.d. 7 november 2018 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

"Leveraged loans" zijn leningen aan bedrijven die al een grote schuldenlast (leverage) torsen. Doorgaans gaat het om leningen waarmee private equitygroepen bedrijven overnemen via een zogenaamde leveraged buy out (LBO). Het overgenomen bedrijf ziet daarbij zijn schulden fors stijgen in afwachting van een stroomlijning en de beoogde doorverkoop met winst. Veel van die leningen worden meteen verkocht aan vehikels die ze herverpakken in verschillende risicoschijven en doorverkopen aan beleggers zoals zo'n tien jaar geleden ook met rommelhypotheken gebeurde in de aanloop naar de financiële crisis.

De snelle groei van deze leveraged loans baart toezichthouders zorgen. Wereldwijd staat er voor 1.300 miljard dollar aan leveraged loans uit. Nadat de Britse centrale bank deze instrumenten vergeleek met de snelle groei van de rommelhypotheken in de aanloop naar de kredietcrisis in 2008 wees niemand minder dan de voormalige voorzitster van de Federal Reserve (FED), mevrouw Janet Yellen, verleden week op de risico's op een "enorme verslechtering" van de waarborgen die leveraged loans bieden aan de vertrekkers van die leningen.

Niet alleen is er het onmiddellijke risico van de stijgende rente wat deze leningen betreft, gezien ze een variabele rente hebben maar het risico zit naar verluidt tevens in de covenanten die deze leningen begeleiden. Op papier zijn deze leningen immers bevoorrecht (senior) waardoor deze ingeval van een default voorrang hebben op de andere schuldeisers. Ze genieten aldus een verhoogd vertrouwen, maar dit blijkt steeds meer ondermijnd te worden door de covenanten die aan deze senior leningen worden gekoppeld.

De verwatering van de covenanten en dus het afzwakken van het senior karakter van de lening brengt risico's met zich mee.

Met die convenanten gaat het de slechte richting uit waardoor de leningen op papier weliswaar senior zijn, maar in realiteit geenszins onder deze noemer vallen.

Volgens het ratingbureau Moody's was zo'n 80 %van de Amerikaanse leveraged loans in het eerste kwartaal "covenant lite", met afgezwakte covenanten dus. In 2006 en 2007 gold dat voor hooguit 25 % van de leningen.

De lagere bescherming vertaalt zich vooral in een kleiner bedrag dat de kredietverstrekker naar verwachting zal recupereren als het fout gaat met het bedrijf. Maar omdat de vraag van rendementshongerige beleggers zo groot is, hebben bedrijven nu eenmaal de onderhandelingsmacht om hun covenanten te versoepelen.

Een mogelijk systeemrisico zit vervat in de verspreiding van de herverpakte leveraged loans, de zogenaamde collateralized leveraged loans (CLO's). Volgens Yellen zit hier een systeemrisico. Als vermogensbeheerders en pensioenfondsen verliezen moeten boeken op de CLO's kan dat geldopvragingen met zich meebrengen wat beheerders zou dwingen om te verkopen in een dalende markt, waardoor deze verder opdroogt.

Tevens blijkt dat de afnemers van deze CLO's vooral Europese banken zijn.

Wat betreft het transversaal karakter van deze vraag: het economisch beleid wordt grotendeels uitgebouwd vanuit de Gewesten. Aldus betreft het een transversale aangelegenheid met de Gewesten. Sinds april 2011 regelt de Twin Peaks II wetgeving het toezicht op de Belgische banken. Binnen dat kader is de Nationale Bank van België bevoegd geworden voor het micro en macroprudentiële toezicht op de Belgische banken, terwijl de Financial Services and Markets Authority (FSMA) onder andere het toezicht regelt op financiële markten, beursgenoteerde bedrijven en de commercialisatie van financiële producten.

Ik had dan ook volgende vragen:

1) Kan u aangeven wat de houding van uzelf en de toezichthouder is ten opzichte van mogelijke risico's wat betreft de herverpakte leverage loans (CLO's) die de banken, vermogensbeheerders en pensioenfondsen in portefeuille hebben? Kan u dit uitvoerig toelichten?

2) Ziet u paralellen met de groei van rommelhypotheken in 2008 wat betreft de CLO's zoals de Britse toezichthouder aangeeft en kan u dit uitvoerig toelichten?

3) Kan u aangeven of er ook bij onze banken sprake is van een toename van CLO's in de beleggingsportefeuille van de banken? Kan u dit cijfermatig toelichten?

4) Kan u aangeven, en dit wat betreft de laatste vijf jaar op jaarbasis, hoeveel het totale bedrag aan CLO's is dat onze banken aanhouden ? Is er sprake van een toename, en zo ja, kan u deze toelichten?

5) Kan u aangeven of er bij ons reeds een specifieke doorlichting plaatsvond of voorzien is wat betreft de herverpakte leveraged loans en de aangehaalde verwatering van de convenanten? Zo neen, waarom niet, gezien diverse buitenlandse toezichthouders alsook de voormalige voorzitster van de FED, mevrouw Janet Yellen, aan de alarmbel trekken?

6) Deelt u het standpunt van de voormalige FED voorzitster, mevrouw Janet Yellen, en de Britse toezichthouder dat de CLO's een mogelijk systeemrisico inhouden en bent u het eens dat dit nader moet worden onderzocht?

7) Bent uzelf of de toezichthouder, in casu de Nationale Bank Van België (NBB), bereid dit aandachtspunt desgevallend op Europees niveau aan te kaarten en dit bij de European Banking Authorithy (EBA) of andere instanties? Zo ja, kan u de timing en de inhoud toelichten? Zo neen, waarom niet? Kan u de eventueel reeds genomen multilaterale stappen rond de risico's van herverpakte leveraged loans toelichten?

8) Kan u aangeven of er sprake is van een toename bij (bepaalde) pensioenfondsen van activa die herverpakte leveraged loans omvatten en kan u dit cijfermatig toelichten? Ziet u hier bepaalde risico's in geval van defaults bij de leveraged loans voor wat de dekkingsgraad betreft?

9) Wordt het systeemrisico van CLO's meegenomen in bepaalde stresstesten van banken of pensioenfondsen en kan u dit concreet toelichten?