Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-1196

van Petra De Sutter (Ecolo-Groen) d.d. 15 december 2016

aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

HIV - Opsporing - Snelle HIV/HCV/syphilis-test - Initiatieven in België - Opsporingstechniek van Franse VZW « HF Prévention » - Opsporing in grensgebieden - Samenwerkingsakkoord met Frankrijk

grensgebied
aids
seksueel overdraagbare aandoening
voorkoming van ziekten
Frankrijk
grensoverschrijdende samenwerking

Chronologie

15/12/2016Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 19/1/2017)
24/4/2017Antwoord

Vraag nr. 6-1196 d.d. 15 december 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Op 10 november 2016 vond een seminarie over seksuele en reproductieve gezondheid en rechten en stigmatisering plaats bij Belgische Technische Cooperatie (BTC). Uit de presentatie van de VZW « HF Prévention », de Franse organisatie die HIV opspoort via snelle HIV/HCV/syphilis-tests, bleek dat er nieuwe opsporingstechnieken bestaan om mensen met HIV op te sporen en te helpen.

Indien patiënten opgespoord worden, en snel behandeld worden met de HIV-remmers die vanaf 2017 ook meteen terugbetaald worden door de ziekteverzekering, zal de ziekte zich veel minder verspreiden omdat het virus geen kans meer krijgt. Op termijn betekent dat dat er minder mensen besmet zullen worden, en dus ook minder kosten voor de ziekteverzekering.

In Frankrijk worden de tests terugbetaald door de overheid en krijgt de VZW « HF Prévention » heel wat subsidies voor de opsporing. Maar dat stopt aan de grens met België. Op cruising plaatsen op de grens tussen Frankrijk en België (regio Nord-Pas-de-Calais) worden er vaak mensen gediagnosticeerd, maar blijft de opvolging uit, omdat er geen goede samenwerking is tussen de Franse en de Belgische diensten. In Frankrijk werkt de politie samen met de VZW en wisselen ze tips uit om de meest kwetsbare slachtoffers van HIV op te sporen. In België gebeurt dat niet.

Dit gaat over toegankelijkheid van de gezondheidszorg en samenwerking met politiediensten van Binnenlandse Zaken, vandaar dat ik u een transversale schriftelijke vraag stel in de Senaat.

Ik juich uw beslissing om aidsremmers meteen terug te betalen toe, maar vraag mij af of u verder ook een beleid zal voeren om de meest kwetsbare HIV-patiënten toegang tot gezondheidszorg te garanderen. Vandaar mijn vragen :

1) In hoeverre betaalt u snelle HIV/HCV/syphilis-test terug om HIV op te sporen ?

2) Welke initiatieven bestaan er in België op het terrein ? Welke financiële ondersteuning krijgen zij vanuit de federale regering, en vanuit de gewestregeringen ?

3) Bent u geneigd de opsporingstechniek « Pertinence SCORE Diagnostic » van VZW « HF Prévention » te gebruiken in België ? Zo ja, zal u met de vice eerste minister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken overleggen of de Belgische politie hieraan kan meewerken ?

4) Kunt u een samenwerkingsakkoord met Frankrijk afsluiten om de opsporing in grensgebieden en de opvolging van HIV-patiënten efficiënter te laten verlopen ?

Antwoord ontvangen op 24 april 2017 :

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vragen. 

1. Om een kwaliteitsvolle test te garanderen, is het belangrijk om diagnostische tests met CE markering te gebruiken. Op de Belgische markt zijn verschillende sneltests voor professioneel gebruik met CE markering ter beschikking om HIV, HCV en syphilis op te sporen. 

2.a. Hiv-test strategieën

Wat betreft het testen op hiv, omvat de huidige state-of-the-art-strategie eerst de uitvoering door een klinisch laboratorium van een immunoassay van de 4de generatie op veneus bloed om antistoffen en antigenen op te sporen. Alle reactieve resultaten moeten worden bevestigd door één van de zeven aids-referentielaboratoria. De uitvoering van hiv-tests is opgenomen in de Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) nomenclatuur. 

In aanvulling op de state-of-the-art-strategie voor het testen op hiv bestaan er ook eenvoudige en snelle antistoffentests die zowel binnen als buiten gezondheidscentra worden uitgevoerd als point-of-care-test. Die tests worden ook oriëntatietest genoemd en geven een snel eerste screeningresultaat door analyse van ofwel veneus of vingerprikbloed, ofwel een monduitstrijkje. Ook een reactieve snel-test moet worden bevestigd conform de state-of-the-art-strategie voor het testen op hiv. 

2.b. testaanbod

Gebaseerd op het Hiv-Plan 2014-2019 en met het oog op het zo snel mogelijk diagnosticeren van hiv-geïnfecteerden wordt een divers testaanbod voorzien met bijzondere aandacht voor een snelle opname in de hiv-zorg én de onmiddellijke opstart van ART-behandelingen. 

In België kan men op hiv worden getest in de eerstelijnszorg, de tweedelijnszorg (gespecialiseerde poliklinieken) en ziekenhuizen. 

Daarnaast financiert het RIZIV drie aids-referentiecentra om laagdrempelige tests uit te voeren in Antwerpen (Helpcenter ITG), Brussel (Elisa centrum, UMC Sint Pieter) en Luik (Centre de Référence SIDA, CHU Liège & SidaSol Aslb). Mensen uit specifieke groepen (migranten uit oorspronglanden met een hoge hiv-prevalentie, mannen die seksuele betrekkingen hebben met andere mannen, gebruikers van drugs via intraveneuze weg, de sekswerkers, prostitutieklanten, personen tot 25 jaar die niet als gerechtigde verzekerd zijn door de verplichte verzekering, die strikte vertrouwelijkheid vragen en een reëel risico op hiv-besmetting vertonen) kunnen zich in die centra gratis en anoniem laten testen.  

Om specifieke groepen te bereiken die een hoger risico op hiv lopen, worden ook testprojecten buiten bestaande gezondheidscentra op touw gezet. Die projecten worden georganiseerd door de aids-referentiecentra zelf of door terreinorganisaties die met de specifieke doelpopulatie werken; ze worden gefinancierd door zowel de federale als regionale overheden.

Bijvoorbeeld:

Vandaag de dag wordt de snelle hiv-zelftest erkend als een bijkomende optie voor mensen die om allerlei redenen noch naar een gezondheidscentrum voor een hiv-test gaan, noch naar een andere testvoorziening buiten de bestaande gezondheidscentra.

Sinds 23 november kan een hiv-zelftest met CE markering (Autotest VIH©) gekocht worden bij de Belgische apotheken (€30). Hiermee kan de gebruiker op basis van vingerprikbloed testen op hiv en zelf het resultaat interpreteren, zonder de hulp van een gezondheidswerker.

Het WIV-ISP heeft een informatiefolder ontwikkeld voor preventie-organisaties en gezondheidsprofessionelen zodat deze duidelijke, nauwkeurige en up-to-date informatie in hand hebben over het gebruik van dit medisch hulpmiddel, alsook over de juiste interpretatie van de verkregen resultaten.

2.c. Gedemedicaliseerd testen

Art 96 van de wet van 18 december 2016 betreffende diverse bepalingen inzake gezondheid regelt het zogenaamd “gedemedicaliseerd testen’ waardoor het niet langer strafbaar zal zijn voor “leken” om, onder welbepaalde randvoorwaarden, diagnostische oriëntatietests (zoals hiv-sneltests) af te nemen. De wet van 10 mei 2015 op de uitoefening van de gezondheidsberoepen zal in die zin aangepast worden. Vervolgens dient nog een uitvoerend Koninklijk Besluit genomen te worden om de randvoorwaarden in te vullen.  

Het legaliseren van gedemedicaliseerd testen is belangrijk voor terreinorganisaties die met behulp van vrijwilligers/werknemers die geen beroep in de gezondheidszorg in de juridische zin uitoefenen, laagdrempelig hiv-tests willen aanbieden aan bepaalde doelgroepen. Het financieren van dergelijke structurele opsporingsinitiatieven in kader van de preventie is echter een bevoegdheid van de Deelstaten.

3.  Neen, het behoort niet tot de politionele opdrachten om dergelijke activiteiten te ontplooien; zij zijn bij uitstek de taak van organisaties inzake sociale en welzijnszorg.

4.   Het afsluiten van dergelijke akkoorden is de bevoegdheid van de minister van Buitenlandse Zaken.