Schriftelijke vraag nr. 5-9778

van Elke Sleurs (N-VA) d.d. 26 augustus 2013

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Ziekte van Lyme - Cijfergegevens - Registratie en observatie - Evaluatie huidig observatiesysteem - Sensibilisering bij bevolking en artsen

infectieziekte
gezondheidsstatistiek
geografische spreiding

Chronologie

Vraag nr. 5-9778 d.d. 26 augustus 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De ziekte van Lyme is een ziekte die hoofdzakelijk wordt overgedragen door teken. De symptomen van deze ziekte zijn heel divers en gaan van huidproblemen, griepachtige symptomen tot soms wel neurologische problemen en chronische klachten. Uit cijfers blijkt ook dat de teken die deze bacterie (spirocheet) met zich meedragen zich over het ganse land bevinden. Er zijn ook specifieke zones waar er heel veel teken leven en deze teken dragen verschillende ziektekiemen met zich mee. Een onderzoekster van de UCL, Valérie Obsomer, waarschuwde deze zomer dan ook nog dat er veel meer besmettingen zijn dan de cijfers op dit moment weergeven. Zij schatte het aantal jaarlijkse besmettingen in België op een 15 000 en merkt op dat het huidige observatiesysteem onvoldoende is.

Graag had ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Kan u mij het aantal besmettingen met de ziekte van Lyme van de voorbije 10 jaar geven. Graag had ik de cijfers opgesplitst per jaar en per gewest.

2) Hoe gebeurt de registratie en observatie van deze ziekte op dit moment?

3) Wat vindt u van het huidige observatiesysteem? Zijn er plannen om dit te wijzigen? Zo ja dewelke?

4) Wanneer en op welke wijze werd er de voorbije jaren aan sensibilisering inzake deze ziekte gedaan bij bevolking en artsen?

Antwoord ontvangen op 28 februari 2014 :

1) In België wordt de ziekte van Lyme opgevolgd door twee surveillancesystemen: het netwerk van peillaboratoria en het netwerk van peilartsen. We gebruiken ook andere bronnen zoals de door de nationale referentie centra opgestelde diagnoses, de door het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) terugbetaalde testen en het aantal gehospitaliseerde patiënten.

Op basis van deze verschillende bronnen kunnen we de evolutie van de ziekte in ons land opvolgen en interpreteren.  

2) De diagnose van de ziekte van Lyme is allereerst op klinische symptomen gebaseerd, in het bijzonder op de cutane vlek genoemd Erythema migrans. In geval van een evident klinisch beeld van erythema migrans is het niet nodig om een serologie aan te vragen, de behandeling kan worden aangevat.  

Om deze gevallen te vatten, is aan de huisartsen die deelnemen aan het netwerk van peilartsen van het WIV-ISP gevraagd om het aantal gevallen van tekenbeten en erythema migrans te registreren die zij bij hun patiënten vaststellen. Deze prospectieve studie is in de jaren 2003-2004 en 2008-2009 verricht.

Op basis van deze cijfers kunnen we ervan uitgaan dat er in België in 2003-2004 tussen de 7360 en 9270 gevallen van erythema migrans en in 2008-2009 tussen de 8080 en 10.003 gevallen zijn vastgesteld. De statistische analyse bevestigt dat het verschil tussen de 2 perioden niet significant is.

Wanneer het klinische beeld niet duidelijk is of twijfelachtig of in geval van een ernstige vorm is het aanbevolen een laboratorium test aan te vragen. Sinds 1991 sturen een veertigtal laboratoria verspreid over heel België wekelijks het aantal positieve serologische diagnosen naar het WIV-ISP. Dit netwerk van peillaboratoria stelt ons in de gelegenheid om trends op te volgen. Het aantal positieve gevallen bedraagt ongeveer 1200 per jaar en is in de afgelopen jaren stabiel gebleven.  

Aantal gevallen van ziekte van Lyme, per gewest, 2002-2012 (Peillaboratoria Netwerk -WIV-ISP) 

Deze cijfers zijn dus een onderschatting van de werkelijkheid maar de representativiteit en de stabiliteit van het peilnetwerk veroorloven een opvolging van de tendens. Hoewel er variaties van het ene jaar naar het andere kan zijn, is er geen heropflakkering van de ziekte. 

3) We verzamelen cijfers rond gezondheidsproblemen om deze te kunnen schatten en bijgevolg beslissingen ter bescherming van de bevolking te kunnen nemen. De gebruikte methode om aan deze taak te voldoen is afhankelijk van de problematiek. Soms is het essentieel om een exhaustief register bij te houden met alle nieuwe gevallen die bevestigd zijn. Soms zijn peilnetwerken de meest doeltreffende methode. Per definitie hebben we met een peilnetwerk niet alle nieuwe gevallen maar dat is niet noodzakelijk om de bevolking te kunnen beschermen. We weten dat de ziekte in ons land prevalent is en wat we willen detecteren is een verandering in de tendens. Dat is waar voor veel ziekten en in het bijzonder voor vector gebonden ziekten die aan de ecologie van een teek en aan verandering van het milieu gebonden zijn.

We onderschatten de problematiek niet, de surveillancesystemen blijven werken.  

4) Door verschillende wijzen en door het effect van de onterechte waarschuwing van de zomer 2013 heb ik aan het WIV-ISP gevraagd om een wetenschappelijke stand van zaken te maken om zodoende een correcte informatie naar de bevolking en de artsen te kunnen verspreiden.