Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-9025

van Rik Daems (Open Vld) d.d. 14 mei 2013

aan de minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw

Faillissementsverzekering - Overzicht - Mogelijke evoluties

faillissement
zelfstandig beroep
officiële statistiek
sociale zekerheid
werkloosheidsverzekering
onderneming in moeilijkheden

Chronologie

14/5/2013Verzending vraag
21/6/2013Antwoord

Vraag nr. 5-9025 d.d. 14 mei 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Zelfstandigen kunnen onder bepaalde voorwaarden bij faillissement aanspraak maken op een faillissementsverzekering. Die verzekering omvat het behoud van rechten op gezinsbijslag en geneeskundige verzorging gedurende maximaal vier kwartalen, zonder dat bijdragen moeten worden betaald, en een maandelijkse uitkering gedurende ten hoogste twaalf maanden. Die verzekering is een hele vooruitgang. In februari 2013 werd de wet gepubliceerd die de aanvraagtermijn voor de faillissementsverzekering verlengt en van de uitkering een loopbaanrecht maakt.

In dit kader had ik dan ook volgende vragen voor de geachte minister:

1) Kan ze voor de voorbije vijf jaar aangeven hoeveel zelfstandigen op jaarbasis een beroep doen op de faillissementsverzekering? Kan ze die cijfers duiden?

2) Staan die cijfers in verhouding tot het aantal jaarlijkse faillissementen en zo neen, kan ze aangeven wat daarvan de reden is?

3) Is ze bereid te onderzoeken hoe de bestaande faillissementsverzekering nog verder kan worden verbeterd ? Kan ze uitvoerig toelichten en desgevallend aangeven of er nog wijzigingen op til staan?

Antwoord ontvangen op 21 juni 2013 :

1. Als antwoord op uw vraag, ik kan volgende cijfergegevens meedelen : 

Jaren

Aantal aanvragen

Aantal toekenningen

2008

648

474

2009

1 066

768

2010

1 193

834

2011

1 244

817

2012

1 246

717

Het aantal aanvragen voor de sociale faillissementsverzekering is in de periode 2008-2012 bijna verdubbeld. Dit is niet alleen een gevolg van het stijgend aantal faillissementen.

Het stijgend aantal aanvragen is mijns inziens eveneens een gevolg van een betere bekendheid ervan bij de doelgroep. 

2. Hierna volgt een tabel die het aantal faillissementen in België weergeeft tussen 2008 en 2012 :  

JAREN

AANTAL FAILLISSEMENTEN

2008

8 476

2009

9 420

2010

9 570

2011

10 224

2012

10 587

Bron: Federale Overheidsdienst (FOD) Economie, Kleine en Middelgrote Ondernemingen (KMO), Middenstand en Energie, Be.STAT. 

De weergave van een ratio tussen het aantal faillissementen en het aantal aanvragen van de faillissementsverzekering is een foutieve benadering. Deze ratio geeft een enigszins vertekend beeld. Zo voldoet niet elke zelfstandige wiens bedrijf failliet wordt verklaard, aan de wettelijke voorwaarden om de faillissementsverzekering te genieten. Daarnaast dient niet elke gefailleerde zelfstandige een aanvraag in. De redenen hiervoor zijn uiteenlopend. Een aantal voorbeelden brengen een verduidelijking:

3. De regelgeving inzake de sociale faillissementsverzekering werd recent nog ingrijpend gewijzigd op procedureel vlak. Zo heb ik de aanvraagtermijn naar twee kwartalen opgetrokken, in plaats van één. Daarnaast kan de gefailleerde voortaan meerdere malen tijdens zijn loopbaan genieten van de sociale faillissementsverzekering, met een maximum van 12 maanden in totaal. Bovendien werd de sociale faillissementsverzekering uitgebreid naar verschillende gevallen van gedwongen stopzetting. 

Dit neemt uiteraard niet weg dat er steeds werk kan worden gemaakt van de verbetering van de bekendheid van de sociale faillissementsverzekering. 

Ik hecht er groot belang aan dat de zelfstandigen worden geïnformeerd over hun rechten en plichten in het sociaal statuut. Zo hebben wij altijd gevraagd aan de sociale verzekeringsfondsen om proactief te handelen. Dit vloeit voort uit het Charter voor goede dienstverlening, wat op mijn initiatief werd opgesteld en ondertekend door de sociale verzekeringsfondsen. Daarin verbinden deze laatsten zich ertoe om hun aangeslotenen correcte en persoonlijke informatie te geven, met inbegrip van de informatie over de sociale faillissementsverzekering. In deze context moeten zij erover waken dat zij die informatie op een proactieve manier ter beschikking stellen. 

Daarnaast heb ik recent het initiatief genomen om erover te waken dat elke zelfstandige twee keer per jaar een overzicht krijgt van de alle maatregelen waarop hij een beroep kan doen, met inbegrip van de sociale faillissementsverzekering. Elke zelfstandige heeft op die manier in de loop van dit kwartaal, op hetzelfde moment als het vervaldagbericht van de betaling van de sociale bijdragen voor het eerste kwartaal, een overzicht ontvangen van de maatregelen waarop hij aanspraak kan maken. In samenwerking met de 12 sociale verzekeringsfondsen, heb ik dit typedocument ontwikkeld dat een duidelijk overzicht biedt van de rechten van de zelfstandigen die voortvloeien uit de betaling van hun sociale bijdragen. Dit document, dat regelmatig wordt geactualiseerd, zal ook beschikbaar worden gesteld op de website van het sociaal verzekeringsfonds van elke aangeslotene. 

Tenslotte dient men steeds voor ogen te houden dat de verzekering in 1997 opgevat werd als een ultiem sociaal vangnet voor zij die nergens anders rechten konden laten gelden. Zij is aanvullend van aard.