Schriftelijke vraag nr. 5-8577

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 25 maart 2013

aan de minister van Justitie

Gevangenis van Antwerpen - Geïnterneerden - Omstandigheden - Behandeling

strafgevangenis
opname in psychiatrische kliniek
officiële statistiek
sociaal verweer
psychiatrische inrichting

Chronologie

Geherkwalificeerd als : vraag om uitleg 5-4530

Vraag nr. 5-8577 d.d. 25 maart 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Vele advocaten verdedigen geïnterneerden. Daarbij stellen deze advocaten, dichtbij de vaak ontluisterende en deprimerende realiteit, de schrijnende omstandigheden vast waarin vele geïnterneerden zich bevinden.

Ter illustratie: de gevangenis van Antwerpen heeft een opvangcapaciteit voor 51 geïnterneerden in zijn psychiatrische afdeling. Op 27 maart 2012 verbleven er 96 geïnterneerden. Daarvan werden er 36 onder de gewone gevangenispopulatie geplaatst.

Omwille van therapeutische redenen geldt normaal gezien het principe van één geïnterneerde per cel.

Bovendien is er vaak onvoldoende personeel om deze patiënten - dus zieke mensen - naar behoren te behandelen en te verzorgen.

Hierover de volgende vragen.

1) Over de capaciteit:

a) Hoeveel geïnterneerden bevinden zich op dit moment (maart 2013) in de gevangenis van Antwerpen? Hoeveel hiervan verblijven er op dit moment onder de gewone gevangenispopulatie?

b) Hoeveel cellen zijn er in de psychiatrische afdeling in de gevangenis van Antwerpen? Hoeveel van deze cellen beschikken over stromend water, een toilet en/of warm water? Wat is de gemiddelde grootte van zo'n cel?

c) Hoeveel geïnterneerden delen er gemiddeld één cel in de psychiatrische afdeling? Wat is de normale capaciteit van zo'n cel? Hoeveel geïnterneerden beschikken er in maart 2013 over een eigen cel?

d) Bestaan er ook slaapzalen voor geïnterneerden? Zo ja, met hoeveel verblijven zij daar en wat is de normale voorziene capaciteit?

e) Met hoeveel gevangenen delen de geïnterneerden die onder de gewone gevangenisbevolking leven gemiddeld een cel?

f) Hoe vaak kunnen de geïnterneerden zich douchen? Zijn deze douches voorzien van een deur of een andere afsluiting? Beschikken deze douches over warm water?

g) Plant de geachte minister een uitbreiding of renovatie van deze cellen?

2) Over de behandeling en de zorg:

a) Hoeveel zorgequipes zijn er op dit moment (maart 2013) specifiek voor de geïnterneerden beschikbaar in de gevangenis van Antwerpen? Over hoeveel voltijds equivalenten (VTE) gaat het hier per beroepscategorie? Ik bedoel hiermee voor de categorieën psychiaters, psychologen, maatschappelijk werkers, psychiatrisch verpleegkundigen, ergotherapeuten en opvoeders.

b) Hoeveel VTE per beroepscategorie zouden dit moeten zijn volgens de geldende normen?

c) Plant de geachte minister nieuwe aanwervingen? Zo ja, welke?

d) Vindt zij de geldende (dus niet toegepaste of actuele) verhouding van zorgequipes versus geïnterneerden momenteel optimaal?

e) Hoe evalueert zij globaal de actuele kwaliteit van de zorg voor geïnterneerden in de gevangenis van Antwerpen?

Antwoord ontvangen op 28 januari 2014 :

1. a) Op 15 april 2013 verblijven er 46 mannelijke en 12 vrouwelijke geïnterneerden in de gevangenis van Antwerpen. Op de mannenafdeling verblijven er op de “gewone” cellulaire afdeling 5 geïnterneerden (3 geïnterneerden zijn wegens gedragsproblemen op een andere afdeling geplaatst en 2 geïnterneerden werken en verkiezen om op de afdeling voor werkende gedetineerden te verblijven) en op de afdeling beperkte vrijheid verblijven twee geïnterneerden. Op de vrouwenafdeling verblijven alle vrouwelijke geïnterneerden op de gewone “cellulaire” afdeling.

b) De capaciteit van de psychiatrische afdeling is 51 plaatsen. Er zijn 30 cellen en twee veiligheidscellen.

Alle cellen beschikken over koud stromend water en een toilet.

De grootte van de cellen:

• cel voor een gedetineerde/geïnterneerde: 8 m²

• cel voor twee gedetineerden/geïnterneerden: 11,2 m²

• cel voor vier gedetineerden/geïnterneerden: 28,5 m²

c) Op 15 april 2013 verblijven er op de psychiatrische afdeling 53 gedetineerden waarvan 39 geïnterneerden en 14 gedetineerden (zijn gedetineerden waarvan het statuut van geïnterneerde nog niet definitief is of gedetineerden die in observatie zijn gesteld of gedetineerden met een psychiatrische problematiek). Er zijn 39 gedetineerden/geïnterneerden die een cel delen en 14 beschikken over een eigen cel.

d) Er zijn geen slaapzalen voor geïnterneerden.

e) De situatie op 15 april 2013 is als volgt:

Op de mannenafdeling op het “gewone” cellulair verblijven vijf geïnterneerden; één van hen zit alleen (wegens gedrag), vier verblijven er op cel samen met een gedetineerde.

Op de mannenafdeling “beperkte vrijheid” verblijven twee geïnterneerden; één van hen zit alleen, één van hen zit met drie op cel.

Op de vrouwenafdeling op het “gewone” cellulair verblijven 12 geïnterneerden; 11 van hen zitten alleen en één zit met twee op cel.

f) Op de psychiatrische afdeling van de mannenafdeling kan men om de twee dagen douchen. Zij die arbeid verrichten, mogen dagelijks douchen. Na de sport is douchen mogelijk. Er is een ligbad voorzien.

Op de gewone cellulaire mannenafdeling kan men om de twee dagen douchen. Zij die arbeid verrichten, mogen dagelijks douchen. Na de sport kan er indien mogelijk extra gedoucht worden.

Op de afdeling beperkte vrijheid van de mannenafdeling, alsook op de vrouwenafdeling, is er dagelijks mogelijkheid tot douchen.

Alle douches hebben warm en koud water, zijn individueel en zijn voorzien van een ¾ deur.

g) Een uitbreiding of renovatie is niet voorzien. Door de bouw van de nieuwe forensische psychiatrische centra in Gent (272) en Antwerpen (180) wordt in 452 extra plaatsen voorzien.

2. a) Zie bijlage voor de huidige bezetting van de zorgequipe in de gevangenis van Antwerpen (situatie op 15 april 2013).

b) Bij de oprichting van de zorgequipes in 2007 is er voor gekozen om één equipe te voorzien, ongeacht het aantal geïnterneerden. Een latere poging tot uitbreiding van de equipes kon slechts in zeer beperkte mate worden verwezenlijkt. Er zijn geen normen voorzien voor wat betreft het aantal voltijds equivalenten per beroepscategorie.

c) Er wordt steeds gestreefd naar een volledige opvulling van het personeelsplan. Voor sommige beroepscategorieën is het evenwel niet evident om voldoende personen, die in een gevangenis willen werken, te vinden. Bijgevolg kan er soms een tijdelijk tekort zijn indien te weinig personen zich inschrijven en/of slagen voor een selectie.

d) en e) De optimale verhouding zou zijn diegene die wordt toegepast in de forensische, psychiatrische ziekenhuizen in de gewone samenleving. De medewerkers van de zorgteams doen, gelet op de hen ter beschikking gestelde middelen, alles wat in hun mogelijkheden ligt. Tussen wens en werkelijkheid liggen evenwel budgettaire beperkingen. Binnen de huidige budgettaire context van de federale staat, doet men het maximaal haalbare.

Hierbij vindt u een overzicht van het aantal FTE psychologen, maatschappelijke assistenten, ergotherapeuten, opvoeders, psychiatrisch verpleegkundigen en zorgpsychiaters die in een zorgteam werken. Dit zijn cijfers van 15 april 2013.

Bemerkingen:

• Voor psychiaters wordt uitgegaan van 1 FTE = 24u/week.

• Er zijn ook zorgpsychiaters voor veroordeelden en beklaagden, deze werden niet opgenomen in de telling.

• Algemene verpleegkundigen werden niet opgenomen in de telling.

• Vanaf mei 2013 wordt in Turnhout 20u psychiater voorzien wat overeenkomt met 0,5 FTE.