Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-5963

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 23 maart 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Duurzame Ontwikkeling, belast met Ambtenarenzaken

Het overhevelen van de woonbonus naar de gewesten (Vlinderakkoord)

institutionele hervorming
krediet op onroerende goederen
belastingaftrek
bevoegdheidsoverdracht
gewestvorming

Chronologie

23/3/2012Verzending vraag
24/9/2013Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-1791

Vraag nr. 5-5963 d.d. 23 maart 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het woonbeleid is al dertig jaar een bevoegdheid van de gewesten. De nieuwe staatshervorming zal straks ook de twee nog overgebleven federale bevoegdheden overhevelen, meer bepaald de huurwet en de woonbonus, zijnde de fiscale aftrek van de lening voor een eigen woning. Bij de gewesten bestaat er echter grote onduidelijkheid over de continuïteit van dit systeem. In afwachting adviseert de Brusselse minister van Financiën Guy Vanhengel de mensen hun plannen om een woning aan te schaffen te realiseren vóór 2013.

Het lijkt noodzakelijk en fair hieromtrent aan de bevolking duidelijkheid te scheppen. Het kopen van een woning is een mijlpaal in het leven van mensen. Grondig afwegen en plannen gaat hieraan vooraf. De burgers mogen van de overheid de grootst mogelijke duidelijkheid verwachten; deze hoop vergroot in onzekere tijden. Veel, vooral jonge mensen, kijken met steeds minder vertrouwen naar de toekomst. Het aankopen van een eigen woning wordt ook alsmaar moeilijker. Een overheidsbeleid dat hieromtrent nog meer onduidelijkheid creëert mag terecht kritisch worden geëvalueerd.

Is de minister het ermee eens dat hieromtrent snel duidelijkheid moet komen? Heeft hij al enig zicht op de datum waarop deze bevoegdheden daadwerkelijk zullen worden overgeheveld? Zal dit proces tijdig en in alle duidelijkheid en met alle consequenties worden gecommuniceerd aan de bevolking? Krijgt deze aanpak inhoud en vorm na grondig overleg met en in hechte coördinatie met de gewesten? Is deze overheveling onvoorwaardelijk of werden overgangsmaatregelen afgesproken met de gewesten over een continuering van deze woonbonus? Gaat deze overgang gepaard met de overheveling van alle middelen, zodat de gewesten op zijn minst in staat zullen zijn de maatregel verder te zetten of een eigen steunsysteem uit te werken dat minstens een even relevante ondersteuning kan bieden? Over welke concrete budgetten gaat het dan?

Antwoord ontvangen op 24 september 2013 :

Het akkoord over de 6de Staatshervorming en de hervorming van de financieringswet houdt onder meer in dat de middelen voor de over te hevelen fiscale bevoegdheden met betrekking tot de fiscale voordelen voor de eigen woning ook integraal – dus 100 % van de effectieve kostprijs - worden overgedragen aan de gewesten. Om die kost zo correct mogelijk te kunnen berekenen, zijn de meest recente fiscale gegevens en parameters gebruikt die beschikbaar waren op het ogenblik van het neerleggen van het voorstel van bijzondere wet tot hervorming van de financiering van de gemeenschappen en de gewesten, tot uitbreiding van de fiscale autonomie van de gewesten en tot financiering van de nieuwe bevoegdheden (document Kamer nr. 53 2974/001 van 24 juli 2013). 

Volgens het akkoord zullen de gewesten exclusief bevoegd worden voor de belastingvoordelen met betrekking tot de uitgaven voor het verwerven of het behouden van de eigen woning. Het akkoord dat is vertaald in het eerder vermelde wetsvoorstel is onderhandeld tussen de 8 partijen die de bijzondere meerderheid uitmaken voor de 6de staatshervorming. De vertegenwoordigers van die partijen zijn na grondig overleg tot een consensus gekomen over de in te dienen voorstellen van bijzondere wet. 

Volgens het voorstel van bijzondere wet worden de gewesten bevoegd over de over te dragen fiscale materies vanaf 1 juli 2014. Deze kunnen echter ten vroegste uitwerking hebben vanaf aanslagjaar 2015.  

Het voorstel van bijzondere wet gaat uit van een geruisloze overgang van de bevoegdheid en de regelgeving. Een specifiek artikel bepaalt dat de reglementering met betrekking tot de fiscale voordelen die worden overgeheveld naar de gewesten, zoals die op 31 december 2013 zullen bestaan, blijven doorlopen tot op het moment dat een gewest beslist om die te wijzigen. Als een gewest dus niets doet, blijft de bestaande reglementering gewoon doorlopen zoals die op het ogenblik van de overgang bestaat. 

De fiscale voordelen voor de eigen woning worden op basis van de huidige regelgeving voor het aanslagjaar 2015 geraamd op een kostprijs van 2,556 miljard euro. Dit bedrag wordt ook voorzien in de over te dragen middelen:40 % via de fiscale autonomie en 60 % via een fiscale dotatie. Verder bepaalt het voorstel van bijzondere wet dat de berekening van de definitieve kostprijs van die voordelen in 2017 opnieuw zal worden gemaakt op basis van de definitieve inkohieringen voor het aanslagjaar 2015. De tot dan toe voorlopig doorgestorte middelen zullen dan automatisch worden aangepast in min of in meer.