|
|
de aanbevelingen inzake visconsumptie in België
voedselveiligheid
zeevis
verontreiniging van voedingsmiddelen
verontreiniging door metalen
giftige stof
| 20/3/2014 | Verzending vraag |
| 27/3/2014 | Antwoord |
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-4674
In Noorwegen, het land dat de grootste zalmproducent is, zijn de voedingsadviezen tegenstrijdig. In een mededeling van het Noorse ministerie van volksgezondheid van juni 2013, die via internet werd verspreid, werd gezegd dat jonge vrouwen en zwangere vrouwen best niet meer dan tweemaal per week vette vis eten, zoals zalm, forel, makreel en haring. Ondanks die aanbevelingen van de overheid, blijft het Noorse nationaal onderzoeksinstituut voor voeding en vis (Nifes), dat het merendeel van het onderzoek met betrekking tot vis uitvoert, de zalm met hand en tand verdedigen. Het kweken van vis is in Noorwegen, na petroleum, de tweede bron van inkomsten en is goed voor 4 miljard euro per jaar. Het betreft een gigantische economische sector. In Europa zouden we maar liefst 3,5 kg zalm per seconde verbruiken. En toevallig is Noorwegen, dat geen lid is van de EU, er wel de grootste leverancier van visserijproducten.
Onlangs werd in twee reportages op de Franse televisiezender France 2 verwarring gezaaid onder de consumenten. Moeten we massaal zalm op het menu zetten omwille van de voedingswaarde en de goede omega 3-vetzuren of mag er geen zalm meer op ons bord komen? De twee reportages helpen de verbruiker niet vooruit, want volgens de ene (JT van 16/12/13) wordt niet meer dan een redelijke toelaatbare wekelijkse inname (TWI) van giftige stoffen vastgesteld, terwijl de andere (Envoyé Spécial van 07/11/13) gewag maakt van overmatig gebruik van scheikundige producten en antibiotica die de vis en dus de gezondheid van de consument kan schaden.
In december 2012 heeft de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) de toelaatbare wekelijkse inname (TWI) of het 'veilige niveau' vastgelegd om consumenten te beschermen tegen de schadelijke gevolgen voor de gezondheid van de eventuele aanwezigheid van de in voedingswaren meest voorkomende kwikverbindingen: methylkwik en anorganische kwikverbindingen. Tonijn, zwaardvis, kabeljauw, wijting, mosselen, marlijn en snoek werden geïdentificeerd als de voornaamste factoren die bijdragen tot de blootstelling aan methylkwik in Europa voor alle leeftijdsgroepen, en koolvis is dat bovendien voor kinderen.
In juli 2013 publiceerde het Franse Agentschap voor voedselveiligheid (ANSES) een advies met betrekking tot de consumptie van vis. De voornaamste aanbeveling was: niet meer dan twee porties vis per week eten. Dit om het risico van een te grote inname van kwik of van pcb te beperken en tegelijk gebruik te maken van de voordelen van de voedingswaarde van vis.
In juni 2013 bracht de Democophes-studie veel hogere kwikconcentraties in België aan het licht dan het gemiddelde in alle andere bestudeerde landen. De gemiddelde waarde was 65% hoger bij moeders en 33% hoger bij kinderen. Bij geen enkele moeder werd evenwel een hoger kwikgehalte vastgesteld dan de referentiewaarde. Voor bio-ingenieur Dominique Aerts van de FOD Volksgezondheid kunnen die hoge kwikwaarden veroorzaakt worden door het feit dat Belgen veel vis eten...
Alleen al de zalmconsumptie bedraagt 7000 ton per jaar, hetzij een stijging met ongeveer 5 % gedurende de voorbije 3 jaar.
De controlerapporten van het FAVV met betrekking tot het kwikgehalte in vis, weekdieren en schaaldieren zijn van hun kant geruststellend.
Zou België dan gespaard gebleven zijn van die toxische stoffen of zijn het de pers, de Noorse regering en ANSES die overdrijven?
Mijn vragen aan de minister zijn:
1) Meer dan 50% van de in België verbruikte vis is afkomstig van kwekerijen. Werden in Europa en in Noorwegen al analyses uitgevoerd van het voeder dat in die kwekerijen wordt gebruikt, zoals de verschillende bestanddelen van het vismeel en de oorsprong van de vis die daarin is verwerkt? Zo ja, wat zijn daarvan de resultaten?
2) Wordt het gehalte aan kwik en pcb gemeten in zogenaamde wilde vis die in België wordt ingevoerd, evenals in gekweekte vis of in schaal- en schelpdieren? Kwik wordt gebruikt in verbrandingsovens en elektrische centrales op kolen en is een krachtig neurotoxicum dat vooral aanwezig is in de aquatische voedselketen. Pcb verstoort het endocrien systeem en is waarschijnlijk kankerverwekkend. Het is aanwezig in producten van dierlijke oorsprong: vis, vlees, eieren, zuivelproducten. Het wordt gebruikt voor de behandeling van hout en leder en in de landbouw als insecticide en onkruidverdelger. Wat is het resultaat van die metingen?
De controle op dierenvoeding, met inbegrip van de voedingsmiddelen voor vissen, is een Europese wettelijke verplichting. Het is de taak van de Lidstaten om controleprogramma’s op te stellen die steunen op de risico’s. Het Voedsel- en Veterinair Bureau van de Europese Commissie gaat de doeltreffendheid van de officiële controles na. De Commissie beklemtoont in haar verslag 2013 dat ondanks de verschillen en de bestaande ruimte voor verbetering, de Lidstaten er toch in slagen een aanvaardbaar niveau van officiële controles te realiseren tijdens de hele voedselketen.
In België voert het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) al enkele jaren onderzoek naar de aanwezigheid van niet-toegelaten PCB’s, dioxines, arsenicum, kwik en dierlijke proteïnen in dierenvoeding voor vissen in de aquacultuur. In 2013 werden 268 testen uitgevoerd. De resultaten die op dit ogenblik beschikbaar zijn, bevestigen dat de dierenvoeding bestemd voor vissen in de aquacultuur voldoet aan de geldende normen. Er staan in 2014 meer dan 500 testen gepland. Daarmee wordt tegemoet gekomen aan een aanbeveling van het Wetenschappelijk Comité van het Agentschap om het aantal controles op PCB’s van de soort dioxine in dierenvoeding voor vissen, uit te breiden.
Ook Noorwegen is als lid van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) onderworpen aan de controle van zijn Toezichthoudende Autoriteit die nagaat of zij de Europese normen die zij hebben onderschreven, naleven, met name op het vlak van dierenvoeding voor vissen.
In 2012 werden 11.585 vissen geanalyseerd, waarvan 70% werd onderzocht op de aanwezigheid van residu’s van dierengeneesmiddelen, zware metalen en milieugevaarlijke chemische stoffen. Alle monsters voldeden aan de Europese normen.
Ik wens u nogmaals mee te geven dat PCB’s niet zijn toegelaten, noch worden gebruikt in de landbouw. Hetzelfde geldt voor bestrijdingsmiddelen en onkruidverdelgers.
PCB’s blijven lang in het milieu aanwezig en zijn toxisch voor mens en dier. Europa heeft in het midden van de jaren '80 een verbod uitgevaardigd op het in de handel brengen van PCB’s en toestellen die PCB’s bevatten.
Het FAVV voert onderzoeken uit op PCB’s in onder meer vis, week- en schaaldieren. Deze controles gebeuren in alle stadia van de voedselketen. Bijzondere aandacht gaat uit naar de ingevoerde producten. De resultaten en de maatregelen die daaruit voortvloeien, worden bekendgemaakt in het jaarverslag van het FAVV. Ik kan echter geen specifieke resultaten geven voor wilde vis die wordt ingevoerd in België aangezien het onderscheid tussen wilde en gekweekte vis niet wordt geregistreerd.
Uit de voorlopige resultaten van 375 analyses op de aanwezigheid van kwik en PCB’s in vis, schaal- en schelpdieren, waaronder 114 uitgevoerd op ingevoerde producten, bleek in 2013 geen enkele onregelmatigheid.