|
|
Federale Overheidsdiensten - Thuiswerk - Telewerk - Evolutie - Faciliteiten - Beveiliging
ministerie
thuiswerk
werk op afstand
mobiele telefoon
gegevensbescherming
spionage
computercriminaliteit
videocommunicatie
officiële statistiek
mobiele communicatie
| 10/1/2014 | Verzending vraag |
| 14/3/2014 | Rappel |
| 8/4/2014 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10810
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10811
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10812
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10813
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10814
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10815
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10817
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10818
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10819
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10820
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10821
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10822
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10823
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10824
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10825
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10826
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10827
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-10828
In het verleden stelde ik reeds een aantal vragen over thuiswerk bij de Federale Overheidsdiensten (FOD). Om de evolutie hiervan op te volgen, herhaal ik de meeste vragen. Graag zou ik verder de aandacht willen vestigen op een aantal andere elementen. De staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit schreef (schriftelijke vraag 5-8153): "De werknemers van Shared Services in het algemeen, en van mijn Diensten op de Kanselarij in het bijzonder, beschikken voor hun thuiswerk over een Virtual Private Network (VPN)-verbinding. Dit betekent dat zij op een professioneel beveiligde manier toegang hebben tot hun elektronische gegevens net alsof ze op kantoor werken. VPN is een meer beveiligde manier van gegevensuitwisseling dan cloud computing, waarbij de overheid geen enkel idee heeft waar de gegevens in realiteit bewaard worden. Bovendien is de Patriot Act die onlangs in de Verenigde Staten van Amerika van kracht is geworden niet van aard om de bezorgdheid van de Belgische en Europese Overheden inzake beveiliging van elektronische gegevens te milderen." Voor de duidelijkheid: ik maak een onderscheid tussen occasioneel en structureel (dus bijvoorbeeld een dag per week) thuiswerk of telewerk.
Graag had ik de volgende vragen gesteld:
1) Hoeveel, en dit voor de laatste vijf jaar, werknemers van alle diensten en organisaties die onder uw beheer vallen:
a) werken occasioneel thuis;
b) werken structureel thuis?
Kan u deze cijfers, opgedeeld per jaar, in absolute en procentuele vorm meedelen, en dus ook meedelen hoeveel mensen er in totaal bij uw FOD/POD/… werken?
2) Wordt thuiswerk aangemoedigd ten aanzien van uw medewerkers? Waarom wel/niet?
3) Weet u of thuiswerken een kostenbesparing voor uw diensten betekent? Heeft u hier cijfers over? Heeft u hier al studies over laten uitvoeren? Zo ja, wat was het resultaat? Zo neen, acht u zo een studie nuttig en wilt u deze laten uitvoeren? Kan u toelichten?
4) Zijn er bij uw diensten al initiatieven genomen om thuiswerk te promoten? Zo ja, kan u dit toelichten? Zo neen, waarom niet?
5) Bent u van plan om in de toekomst hieromtrent initiatieven te nemen? Waarom wel/niet?
6) Welke diensten die de communicatie faciliteren zijn aanwezig? Kan men videoconferenties houden? Is cloud sharing mogelijk en op welke manier?
7) Deelt u de ongerustheid van de staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit, gelet op de vele berichten over cybercrime en spionage? Ziet u uw diensten als een mogelijk doelwit van dergelijke acties?
8) Heeft u na de vele berichten over cybercrime en spionage de beveiliging van de data van uw FOD verbeterd (bijvoorbeeld in verband met cloud sharing)? Op welke manier?
9) Heeft u ook extra maatregelen qua beveiliging genomen wat betreft telewerkers? Zo ja, hoe? Zo neen, acht u dit niet nodig? Kan u toelichten?
10) Gsm's of andere mobiele apparaten zijn handig bij telewerk. Kan u voor 2013 aanduiden in absolute cijfers:
a) hoeveel werknemers een gsm/smartphone hebben ontvangen;
b) hoeveel een laptop hebben ontvangen;
c) hoeveel een ander mobiel toestel hebben gekregen.
11) Hebben uw diensten bij het aanbieden en uitwerken van telewerken voordelen in vergelijking met andere FOD? Zo ja, wat zijn volgens u sterke punten van uw diensten hierin?
12) Waar ziet u nog mogelijkheden tot verbetering wat betreft telewerken?
13) Merkt u voor de rest nog trends of evoluties op inzake deze materie bij uw diensten, ook ten aanzien van andere overheidsdiensten?
FOD Volksgezondheid
1a)
|
Absolute cijfers |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
|
Occasioneel thuiswerken |
0 |
0 |
0 |
0 |
49 |
172 |
|
Structureel thuiswerken |
87 |
168 |
182 |
193 |
583 |
546 |
1b)
|
% van personeelsbestand |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
|
personeelsbestand op 31 december |
1322 |
1352 |
1366 |
1330 |
1241 |
1191 |
|
Occasioneel thuiswerken |
0,00% |
0,00% |
0,00% |
0,00% |
3,95% |
14,44% |
|
Structureel thuiswerken |
6,58% |
12,43% |
13,32% |
14,51% |
46,98% |
45,84% |
Opmerking : deze cijfers hebben enkel betrekking op de personeelsleden van de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, niet op de personeelsleden van de wetenschappelijke instellingen.
2) De FOD wil zijn personeelsleden, waar mogelijk, zo veel mogelijk de kans geven aan telewerk te doen, op voorwaarde dat hun functieinhoud en de werking van de dienst alsook hun persoonlijke competenties en attitude dit toelaten. De reden hiervoor is dat de FOD van mening is dat telewerk aansluit bij de filosofie van resultaatgericht werken. Ook laat telewerk een betere combinatie tussen werk en privéleven toe.
3) De FOD heeft geen studies uitgevoerd die specifiek gericht waren op het onderzoek naar de budgettaire impact of opportuniteiten gelinkt aan de invoering van telewerk. De FOD is op dit ogenblik bezig met een pilootproject “New world of work”, waarbij het plaatsonafhankelijk werken ook op kantoor wordt verder gezet. Concreet is het hierbij de bedoeling om de ruimte verstandiger te gebruiken. Doordat een groot aantal personeelsleden telewerkt, is het niet langer nodig dat voor elke fysieke persoon een vast bureau wordt voorzien. In plaats daarvan, werkt de FOD met een systeem “flex office”. Op die manier kan de FOD plaats besparen. Deze vrijgekomen ruimte wordt een stuk gebruikt als besparing, maar anderzijds ook om de kwaliteit van de werkomgeving te verhogen, door bijvoorbeeld extra overleg- en stilteruimtes te voorzien. Op die manier worden de nadelen van het werken op een landschapsbureau opgevangen. Het is de bedoeling om na dit pilootproject een evaluatie te doen met het oog op een eventueel verdere uitrol.
4) Ja, de FOD is begonnen met de stapsgewijze uitrol van telewerk in 2008. Eerst zijn in elk directoraat-generaal enkele personeelsleden ingestapt in telewerk. Daarna hebben wij een pilootproject opgezet om telewerk uit te rollen in de diensten waarvan de functies zich het meeste leenden voor telewerk en het enthousiasme het grootst was . Daarna hebben we telewerk stapsgewijs uitgerold in de organisatie. Hiertoe hebben we een communicatiecampagne gevoerd bestaande uit: infosessies telewerk, een gids voor telewerk, intranetpagina met FAQ, een fotowedstrijd, logo en affiche. Sinds 2013 is het project telewerk afgerond en is dit bij ons een proces geworden.
5) Niet van toepassing
6) Telewerkers beschikken over een systeem van Voice Over IP (Avaya) op de pc dat toelaat om te telefoneren en opgebeld te worden op hun vast bureaunummer en dit via internet. Daarnaast bestaat ook het systeem Lync, dat toelaat om korte berichten te sturen, bestanden te delen, te bellen en tele- / videoconferenties te houden.
Het gebruik van Sharepointsites wordt verder aangemoedigd om de informatie te delen
Videoconferentie is mogelijk via de softwares Lync, Webex en Skype.
Gebruikers kunnen documenten in de cloud delen via Dropbox, Yousendit, Onedrive en Google Drive.
7) Deze berichten worden opgevolgd door de verschillende diensten en in het bijzonder door de Security Officer. Incidenten worden gerapporteerd. De monitoring van de systemen werd en wordt aangepast waar nodig en mogelijk. Bepaalde materies in de FOD dienen extra beveiligd te worden.
8) Zie vraag en antwoord 7. Er is meer aandacht voor monitoring.
9) Er werden tot nu toe geen extra maatregelen genomen voor telewerkers in het algemeen. De groep medewerkers die toegang heeft tot of met gevoelige informatie werkt, beschikt over encryptietools die ze dienen te gebruiken.
10) In 2013 ontvingen 420 gebruikers een laptop. 50 gebruikers gebruiken een ipad van de FOD.
Wat betreft het toekennen van gsmtoestellen en / of smartphones, heeft de FOD sinds 1/7/2013 een nieuw beleid ingevoerd. Elk personeelslid wordt op basis van de noden verbonden aan diens functie toegewezen aan een profiel ‘Uitrusting’, waar een bepaalde vorm van uitrusting aan is gebonden. De FOD stelt geen gsmtoestellen en smartphones meer ter beschikking maar voorziet voor bepaalde profielen in een forfaitair bedrag waarmee we tegemoetkomen in de kosten die het personeelslid hiervoor maakt. Telewerkers zelf krijgen geen forfait voor een gsmtoestel of smartphone aangezien zij via het hierboven beschreven Avaya-systeem op hun portable perfect kunnen communiceren. Zij ontvangen wel een laptop, een koptelefoon en een maandelijkse forfait van 25 euro als tussenkomst in het internetabonnement thuis.
11) Zoals hierboven beschreven worden de telewerkers uitgerust met een laptop, koptelefoon en krijgen zij een maandelijkse forfait van 25 euro per maand als tussenkomst in het internetabonnement thuis. Deze maandelijkse forfait is een duidelijke, transparante en administratief eenvoudige manier van werken.
12) De FOD volgt zelf de effectiviteit van telewerk op. In de tevredenheidsenquête van oktober 2013 heeft de FOD de personeelsleden volgende vraag gesteld: “In mijn team verloopt de samenwerking “op afstand” (b.v. telewerk) doeltreffend en professioneel”. In totaal heeft 68% van de personeelsleden van onze FOD deelgenomen aan deze enquête. De antwoorden waren als volgt verdeeld:
36,4% helemaal akkoord
49,1% eerder akkoord
10,4% eerder niet akkoord
4,1% helemaal niet akkoord
De personeelsleden kregen in de open vraag ook de kans om suggesties te doen. Bepaalde van deze suggesties hadden betrekking op telewerk. Hierbij stelt de FOD vast dat bij sommige personeelsleden de verwachting leeft dat de invoering van telewerk en het aantal dagen per week dat mag getelewerkt worden van bovenaf zou worden bepaald en voor iedereen gelijk zou zijn. De FOD is evenwel van mening dat dit niet wenselijk is, rekening houdend met het feit dat het een grote organisatie is met verschillende functies en diensten. De FOD volgt dus het reglementair kader en laat de concrete invulling over aan de leidinggevende. Het is belangrijk dat leidinggevenden hun keuzes in deze naar hun medewerkers toe voldoende motiveren.
13) De FOD is samen met andere organisaties ingestapt in het Optifed-project “Out of office” dat de mogelijkheid aanbiedt om te werken in satellietkantoren in de provincies, dit als alternatieve vorm van plaatsonafhankelijk werken.
FOD Sociale zekerheid :
1. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal telewerkers (medewerkers van de FOD, personeelsleden van Smals, van het BIPT en van de FOD P&O die gedetacheerd zijn bij de FOD).
|
Jaar |
Aantal medewerkers |
Aantal telewerkers |
% telewerkers |
1 dag/ week |
1,5 dag/ week * |
2 dagen/ week |
2,5 dagen/ week* |
3 dagen/ week |
|
2009 |
1231 |
378 |
30,70% |
329 |
0 |
49 |
0 |
0 |
|
2010 |
1275 |
574 |
45,02% |
281 |
0 |
201 |
0 |
92 |
|
2011 |
1280 |
595 |
46,48% |
226 |
0 |
188 |
0 |
181 |
|
2012 |
1254 |
601 |
47,96% |
213 |
0 |
198 |
4 |
186 |
|
2013 |
1248 |
623 |
49,92% |
207 |
3 |
193 |
9 |
211 |
* Pas vanaf 2012.
2), 4) en 5) Telewerk wordt aangemoedigd in de FOD.
Bijna iedereen heeft de mogelijkheid om te telewerken bij de FOD, tot 3 dagen per week. Alleen functies die gebonden zijn aan tijd en plaats zoals bijv. het onthaal, de schoonmaak, chauffeurs en werkmannen/vrouwen, komen niet in aanmerking voor telewerk. Dit zijn slechts 8% van de functies. Alle andere medewerkers kunnen zelf beslissen of telewerk voor hen interessant is of niet. Er wordt geen onderscheid gemaakt naar functies of directies. Telewerk maakt volledig deel uit van de organisatiecultuur.
3) De invoering van het telewerk bij de FOD past in het project NoVo, met aandacht zowel voor het gebouw als voor de herziening van de werkprocessen / digitalisering en een duidelijke cultuuromslag.
(http://www.socialsecurity.fgov.be/nl/over-de-fod/organisatie/nieuwe-werken/novo.htm)
De financiële besparingen voor de FOD in het algemene kader van het project NoVo, kunnen als volgt geschat worden:
6 miljoen per jaar aan huurkosten voor de periode 2009 - 2011 en 9 miljoen vanaf 2012 (overgang naar 6 werkplaatsen voor 10 personen)
30% minder onderhouds- en schoonmaakkosten, alhoewel alle bureaus dagelijks volledig worden schoongemaakt
78% minder afdrukkosten (van 435 printers naar 45)
80% minder telefoonkosten (gratis bellen onder collega's, gebruik van instant messaging oplossing en van sociale media)
35% minder economaatskosten terwijl de ganse stock voor iedereen vrij toegankelijk is.
6) De FOD beschikt over volgende diensten die communicatie faciliteren:
e-mail, contacts, kalender (beschikbaar op laptop, smartphone en tablet)
communicatiesoftware voor beschikbaarheidsinfo (presence), chatberichten, spraak, video en virtuele vergaderingen (beschikbaar op laptop voor communicatie binnen de FOD)
IP-telefonie systeem dat gelinkt is aan de mail-, fax-, call centeroplossingen en dat tevens een integratie met GSM toelaat (beschikbaar op IP-telefoons en beschikbaar als softphone op laptop waarmee zowel intern binnen de FOD als buiten de FOD kan gecommuniceerd worden)
GSM’s, smartphones
microblog webdienst "Yammer"
Cloudsharing is mogelijk in beperkte mate. De gevoelige data zoals persoonsgegevens worden niet in cloud oplossingen geplaatst.
7) De FOD is steeds zeer bewust geweest van de mogelijke risico’s in verband met beveiligingsmankementen van de IT-infrastructuur en heeft steeds maatregelen genomen om deze infrastructuur correct te beveiligen. Alle overheidsdiensten lijken ons potentiële doelwitten van cybercrime.
8) De FOD is steeds proactief bezig met de beveiliging van haar IT-infrastructuur. De laatste jaren werden volgende maatregelen:
De centrale Firewall werd geüpdatet naar de recentste versie.
De mail server werd gemigreerd naar Microsoft Exchange 2010. Exchange 2010 bevat een "throttling" mechanisme dat bescherming biedt tegen DoS aanvallen ("denial of service"). De mail server werd bovendien voorzien van extra antivirus software.
Een systeem werd opgezet zodat de laatste (beveiligings-)updates automatisch geïnstalleerd worden op het PC-park.
Naast een anti-virus software zijn alle PC’s uitgerust met een Firewall.
9) Medewerkers van de FOD gebruiken dezelfde laptop op kantoor als voor telewerken. De laptops zijn zo geconfigureerd dat ze enkel en alleen een beveiligde, geëncrypteerde verbinding (door middel van VPN-software) kunnen maken met het bedrijfsnetwerk van de FOD. Het is dus niet mogelijk om rechtstreeks verbinding te maken met het Internet.
De genomen maatregelen vermeld in het antwoord op vraag 8) gelden eveneens voor telewerkers.
10. a) 877 medewerkers maken gebruik van een GSM of smartphone ter beschikking gesteld door de FOD.
b) 1192 medewerkers hebben een laptop ontvangen.
c) 40 medewerkers hebben een tablet gekregen.
11) De FOD heeft een eenvoudige digitale aanvraagprocedure opgesteld: met uitzondering van een aantal profielen, kan iedere werknemer maximum 3 dagen per week telewerken (pro rata de tewerkstelling, 100% = 3 dagen).
Iedere telewerker kan beschikken over een pakket materiaal : een draagbare pc met muis, een modem en 2 dLAN-adapters. Op aanvraag kunnen ze ook een docking station, scherm en klavier krijgen. Bovendien werd beslist om elke telewerker een ergonomische bureaustoel aan te bieden (optioneel). Deze bureaustoelen werden gerecupereerd naar aanleiding van de verhuis van de FOD begin januari 2009.
12) Op het ogenblik ziet de FOD geen mogelijkheden tot verbetering wat betreft telewerken.
13) De FOD stelt wel vast dat enkele gebruikers de wens uiten om de mogelijkheid te krijgen om ook vanaf hun eigen privé toestel te kunnen telewerken.
Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering RIZIV)
Opmerking vooraf: in zijn antwoord heeft het RIZIV het niet over thuiswerk maar over telewerk. Die twee begrippen vallen namelijk niet onder dezelfde reglementering.
1) Wat betreft punt 1 van de vraag wordt er verwezen naar de Excel tabel als bijlage
2). en 4) Het RIZIV voert sinds jaren een zeer actief beleid op het gebied van telewerk. In 2007 heeft het reeds deelgenomen aan een proefproject tussen de OISZ (waarbij uitsluitend de vertaaldienst betrokken was). Aangezien het RIZIV niet in de buurt van de voornaamste treinstations gelegen is, heeft de instelling het telewerk altijd beschouwd als een middel dat kan bijdragen tot een beter evenwicht tussen het beroepsleven en het privéleven en minder als een middel om zijn infrastructuurkosten te beperken.
In 2010 werden de functies in het RIZIV grondig geanalyseerd om te bepalen welke daarvan al dan niet voor telewerk in aanmerking kwamen. Het doel was het telewerk in te voeren voor de functies die zich daartoe konden lenen a rato van één dag per week of 2-3 maal per maand (tot eind 2011 voorzag de reglementering niet in occasioneel telewerk).
Naar aanleiding van aanpassingen in de reglementering heeft het RIZIV in 2012 opnieuw de “telewerkbare” functies geanalyseerd en de mogelijkheid tot occasioneel telewerk ingevoerd. Op die manier werd een “soepeler” beleid doorgevoerd. Elk personeelslid (met een “telewerkbare” functie) heeft zich dus moeten uitspreken en opnieuw moeten kiezen tussen structureel, occasioneel, gemengd telewerk of geen telewerk (het blijft een keuze en is geen verplichting). Op dit moment heeft bijna 40% van de medewerkers van het RIZIV een telewerkcontract en het maximale aantal telewerkdagen is op 8 dagen per maand gebracht (voorheen 4 dagen).
3.) Dat werd nog niet onderzocht. In elk geval heeft het telewerk momenteel niet geleid tot een reorganisatie van de kantoren noch tot een verandering van het gebruik ervan. Anderzijds heeft men de samenstelling van het informaticapark moeten wijzigen (desktop vs. laptop voor de telewerkers). Rekening houdende met die elementen levert het telewerk momenteel op geen enkele manier een budgettaire besparing op.
Niettemin wordt op het niveau van de Vertaaldienst momenteel een proefproject in het kader van “desk sharing” uitgewerkt, gelet op het aantal telewerkers in die dienst. Daaruit kunnen echter nog helemaal geen concrete besluiten worden getrokken.
5) Het Instituut wil de mogelijkheden tot telewerk nog uitbreiden. Bepaalde functies zijn momenteel niet telewerkbaar wegens het gebruik van informaticaprogramma’s die dat niet toelaten. In de mate van het mogelijke worden de nieuwe programma’s die intern of extern worden ontwikkeld zodanig opgevat dat ze telewerk toelaten.
6.) Een beperkt deel van de telewerkers beschikt over een professionele GSM of smartphone. De anderen kunnen hun vast telefoontoestel programmeren zodat inkomende gesprekken op het werk doorverbonden worden naar het privénummer (vast of mobiel).
Het RIZIV neemt deel als pilootinstelling aan de overheidsopdracht UCCaaS (Unified Communications in the Cloud as a Service), georganiseerd door de FOD Economie en de Smals in het kader van OptiFed. Deze overheidsopdracht voorziet o.m. in de functionaliteiten digitale telefonie, presence management, instant messaging, audio- en videoconferencing op de PC’s en laptops van de RIZIV-gebruikers. De installatie is voorzien voor de tweede helft van 2014.
In afwachting zijn er een aantal gebruikers die nu reeds CISCO WebEx technologie gebruiken voor audio-videoconferencing. De file sharing capaciteiten van WebEx worden niet gebruikt en meer in het algemeen blokkeren de webfilters van het RIZIV de toegang tot alle publieke cloud sharing platformen zoals DropBox, en vele andere. Er zal evenwel gebruik worden gemaakt van de beschermde file sharing dienst van de KSZ en Smals.
Ook thuiswerkers zijn via de professionele laptop via een VPN-verbinding met het RIZIV-netwerk verbonden en hebben op geen enkel andere manier contact met het Internet dan via de centrale webfilters.
7) Het RIZIV is zich bewust van de toenemende gevaren van cybercrime en spionage. Het reduceren van de risico’s maakt standaard deel uit van het veiligheidsbeleid van onze instelling, dat trouwens afgestemd is op het veiligheidsbeleid van de KSZ inzake het extranet van de Sociale Zekerheid.
Het RIZIV ziet zijn diensten niet als een primair doelwit, maar het is er zich van bewust dat het Instituut zowel persoonsgegevens als medische informatie beheert, die een correcte bescherming vereisen.
8.) In het RIZIV loopt een project dat de voortdurende verbetering van informatieveiligheid bestendigt, gebaseerd op de ISO norm 27001. Het informatieveiligheidsbeleid is hoofdzakelijk gebaseerd op een continu proces voor risicobeheersing dat aanleiding geeft tot verbeteringsacties waaronder concrete beveiligingsmaatregelen voor processen en systemen, maar ook bewustmaking van de medewerkers per specifieke doelgroep.
Het RIZIV blokkeert reeds jaren de toegang tot online platformen voor cloud storage, collaboratie, remote control, enz. om de risico’s op verlies van confidentiële gegevens, en ongeoorloofde toegang tot het netwerk te beperken. Er zijn geen extra maatregelen genomen.
9) Ook voor telewerkers werden geen bijkomende maatregelen genomen.
Telewerk is enkel mogelijk via de laptops van het RIZIV (beveiligd met machinecertificaten) via een (versleutelde) VPN verbinding met het RIZIV-netwerk, waarbij de toegang enkel via het eID-certificaat van de identiteitskaart kan worden verkregen. Enkel een up-to-date antiviruspakket en een actieve personal firewall krijgen een VPN sessie. Met andere PC’s kan geen toegang worden verkregen tot het centrale netwerk.
De meeste data bevinden zich op de centrale servers en de lokale gegevens op de laptops zijn versleuteld via een gebruikerscertificaat. Gebruikers hebben geen beheerdersrechten en de USB-poorten van de laptops zijn geblokkeerd zodat er geen data kunnen worden geëxporteerd via externe harde schijven, USB sticks, en dergelijke.
10 a) In 2013 zijn er slechts 2 gsm- en 2 smartphone- gebruikers bijgekomen
b) Er zijn in 2013 ca. 80 laptopgebruikers bijgekomen, bijna alle in het kader van de invoering van telewerk.
c) In 2012 werden de leden van het directiecomité uitgerust met een Apple iPad (10-tal toestellen) via dewelke toegang tot de e-mail en agenda wordt aangeboden via het “Mobile Iron” platform beheerd door de Smals. Er zijn geen mobiele toestellen bijgekomen in 2013.
11) Het RIZIV biedt zijn medewerkers die gebruik maken van telewerk een degelijke ondersteuning aan, zowel wat informatie vooraf (via het intranet) als tijdens (ICT helpdesk) het telewerken betreft. Het ter beschikking stellen van een PC en een billijke vergoeding voor het gebruik van de eigen internetverbinding moeten als pluspunt en motiverend worden gezien.
Ten aanzien van andere overheidsdiensten beschikt het RIZIV niet over voldoende informatie van deze instellingen om een vergelijking te kunnen maken.
12) Onder andere zal het installeren van een Unified Communications Platform, een grote verbetering zijn op het vlak van communicatie en collaboratiemogelijkheden (chat, IP telefonie, audio- en videoconferencing).
13) Een groeiend aantal medewerkers bij het RIZIV wil en kan gebruik maken van de mogelijkheid tot telewerken.
Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ)
1 a) occasioneel thuiswerken: 0 voor elk van de laatste 5 jaar
b) structureel thuiswerken:
2009: 3 op 1298 medewerkers die onder het koninklijk besluit 22 november 2006 betreffende het telewerk in het federaal administratief openbaar ambt vallen = 0.23%
2010: 4 op 1257 medewerkers die onder het koninklijk besluit 22 november 2006 betreffende het telewerk in het federaal administratief openbaar ambt vallen = 0.32%
2011: 4 op 1233 medewerkers die onder het koninklijk besluit 22 november 2006 betreffende het telewerk in het federaal administratief openbaar ambt vallen = 0.32%
2012: 6 op 1210 medewerkers die onder het koninklijk besluit 22 november 2006 betreffende het telewerk in het federaal administratief openbaar ambt vallen = 0.50%
2013: 29 op 1212 medewerkers die onder het koninklijk besluit 22 november 2006 betreffende het telewerk in het federaal administratief openbaar ambt vallen = 2.39%
2) In de bestuursovereenkomsten 2013-2015 van de Openbare instellingen van sociale zekerheid werden gemeenschappelijke HR-bepalingen opgenomen betreffende New Way of Working. De Openbare instellingen van sociale zekerheid engageren zich om tegen het einde van de bestuursovereenkomst aan tenminste 30% van hun medewerkers de mogelijkheid te bieden om te telewerken, thuis of in een satellietkantoor (2013-10%; 2014-20%; 2015-30%).
3) Gezien het geringe aantal telewerkers op dit ogenblik kan het RSZ zich nog niet spreken over een kostenbesparing.
4) Nog niet.
5) Ja, omdat de RSZ de doelstelling uit de bestuursovereenkomsten willen realiseren.
6) Er zijn geen specifieke diensten, behalve mail.
7) De RSZ deelt de bezorgdheid in verband met cybercrime en spionage. Het valt niet uit te sluiten dat de gegevens uit de Sociale Zekerheid een potentieel doelwit zijn voor personen met malafide bedoelingen. Sinds eind jaren tachtig worden dankzij het netwerk uitgebouwd rond de Kruispunt van Sociale Zekerheid intensief gegevens uitgewisseld. De fysische en logische beveiliging van deze gegevens is hierbij steeds primordiaal geweest. De RSZ is van mening dat de Kruispuntbank voor Sociale Zekerheid een voortrekkersrol speelt op het vlak van beveiliging.
8) De logische en fysische beveiliging van het netwerk vormt een permanent aandachtspunt. Er worden voortdurend allerlei acties ondernomen om de veiligheid te verbeteren.
9) De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid maakt deel uit van het netwerk van de sociale zekerheid en dient dan ook de strenge veiligheidsvoorschriften van dit netwerk toe te passen. Dit geldt ook voor de telewerkers. De telewerkers krijgen enkel toegang tot het netwerk via een VPN-verbinding (virtual private network) waarvoor specifieke veiligheids- en toegangsvoorwaarden gelden.
10.) Alle telewerkers hebben in 2013 een laptop ontvangen, geen GSM.
11. tot en met 13) RSZ staat nog aan de start van het telewerkproject. De voorwaarden dienen nog bepaald te worden, onder meer in overleg met de vakbonden.
Hulpkas voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (HZIV)
1 a) Telewerk werd pas in 2012 opgestart (structureel proefproject: vertaaldienst)
in 2012: 3 personen = 1.15 %
in 2013: 23 personen = 8.85 %
op 260 medewerkers
2) Het gaat om een geleidelijke evolutie omdat er nood is aan nieuwe informatica uitrusting en nood aan invoering van e-dossiers.
3) In de huidige situatie is dit niet kosten besparend maar is wel motiverend voor het personeel. Er is een forfaitaire tussenkomst van 20 euro/maand voorzien. Er zijn nog geen studies hierover uitgevoerd.
4) Gezien er nog gewerkt wordt aan de verdere omschakeling naar e-dossiers en de omvorming van het informaticapark, werd er nog geen actieve campagne ter promotie van het thuiswerken gevoerd.
5) Van zodra de werkcontext en de financiële middelen het toelaten zullen er wel initiatieven genomen worden.
6) Er zijn geen specifieke diensten, behalve mail en intranet.
7) Men is nooit volledig veilig tegen dit soort aanvallen/spionage. De HZIV lijkt echter niet het doelwit te zijn van dit soort aanvallen. Ze zou echter het doelwit kunnen worden om de aanval op een andere instelling te vergemakkelijken.
8) Er zijn geen extra initiatieven genomen.
9) De telewerkers maken gebruik van computers van de instelling met dezelfde beveiliging als intern toegepast wordt (antivirus, enz.).
10) Alle telewerkers beschikken over een laptop.
11) de sterke punten zijn het ter beschikking stellen van een draagbare PC en tussenkomst in de kosten (VPN, internetabonnement, installatie ADSL-lijn).
12) Voornamelijk in de uitbreiding van telewerk naar meer medewerkers.
13) Er is een groeiende vraag naar telewerk vanwege de medewerkers.
Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten (RSZPPO)
1) Wat betreft punt 1 van de vraag wordt er verwezen naar de Excel tabel als bijlage
2) en 4) De RSZPPO heeft het thuiswerk op ruime schaal opengesteld voor zijn medewerkers. Het telewerk wordt daarbij op de gepaste manier gefaciliteerd, wat aangeeft dat de RSZPPO het telewerk als een normale werkvorm aanziet en deze mogelijkheid dusdanig aan zijn medewerkers wil aanbieden.
Er wordt immers van uit gegaan dat de mogelijkheid tot het verrichten van thuiswerk een positief effect heeft op de motivatie van de medewerkers en op hun resultaatsgerichtheid. Het aanbieden van de mogelijkheid tot thuiswerk verhoogt daarenboven de aantrekkelijkheid van de RSZPPO als werkgever op de arbeidsmarkt.
3) Voor de RSZPPO houdt het thuiswerk op dit ogenblik geen kostenbesparing in. Er zijn hieromtrent geen studies uitgevoerd. Een dergelijke studie is ook niet onmiddellijk voorzien. Door de overheveling van haar bevoegdheid kinderbijslag naar de gemeenschappen en de samensmelting met de Dienst voor Overzeese Sociale Zekerheid tot een nieuwe organisatie met ingang van 01.01.2015, behoort een dergelijke studie ook niet tot de onmiddellijke prioriteiten van de RSZPPO.
5) Verdere initiatieven ter promotie van het telewerk zijn niet gepland omdat de mogelijkheid tot het verrichten van thuiswerk reeds ruim gekend en verspreid is binnen de RSZPPO.
6) De communicatie bij het verrichten van telewerk verloopt telefonisch over VOIP en via het gebruik van e-mail. Videoconferenties en cloud sharing zijn niet mogelijk.
7) Tot op heden heeft de Rijksdienst ook geen kennis van een geslaagde aanval. Geen enkel spoor van cyberaanval tegen de instelling werd ooit waargenomen.
8) Naar aanleiding van in de pers vermelde aanvallen en dreigingen in andere instellingen heeft de Rijksdienst op korte termijn verschillende maatregelen genomen in het kader van het netwerk:
Het lokale netwerk van de RSZPPO is uitsluitend extern verbonden via de netwerken van de sociale zekerheid (netwerk KSZ en Extranet van de sociale zekerheid);
Het extranet van de sociale zekerheid heeft verscheidene alarmsystemen via mailbox die via verschillende kanalen aan de instellingen van de sociale zekerheid doorverwezen worden;
Het beheer van de firewall van de RSZPPO die communiceert met het Extranet wordt toevertrouwd aan Smals. Haar taak bestaat erin erop toe te zien dat de firewall evolueert en hem zo goed mogelijk up to date te houden. Smals moet ons ook informeren over de risico’s en dreigingen die ze zouden kunnen vaststellen.
9) De algemene beveiligingsmaatregelen die impliciet bij het telewerken ook van toepassing zijn, met inbegrip van de regelmatige update van de bestaande software op de diverse toestellen en de zorg dat iedere PC over een antivirus beschikt die zo vaak mogelijk op vlak van de softwareversie als van de “virus signature” geüpdatet wordt, bieden voldoende bescherming. Bijkomende maatregelen worden in de huidige stand van zaken niet nodig geacht.
10 a) Voor hun telefonische communicatie beschikken alle telewerkers over de noodzakelijke verbindingsmogelijkheden via VOIP. Zij beschikken niet over een gsm of smartphone.
b) Alle 82 telewerkers beschikken over een laptop.
c) In het kader van het telewerk worden geen andere mobiele toestellen ter beschikking gesteld.
11) De telewerkers bij de RSZPPO hebben ook de mogelijkheid om in de eigen regionale kantoren en in de kantoren van de andere Openbare Instellingen voor Sociale Zekerheid telewerk te verrichten. Indien thuiswerken voor de medewerker niet wenselijk of mogelijk is, biedt deze keuzemogelijkheid een alternatief.
12) Door de verdere ontwikkeling van elektronisch dossier binnen de werkzaamheden van de diensten zullen in de toekomst nog meer medewerkers de mogelijkheid krijgen om telewerk te verrichten.
13) De belangrijkste trend is dat het telewerk door de diensten als een aanvaarde en gelijkwaardige werkvorm wordt beschouwd en dat ze hun werkorganisatie erop afstemmen.
Hulp- en Voorzorgskas voor Zeevarenden (HVZ)
1) Wat betreft punt 1 van de vraag wordt er verwezen naar de Excel tabel als bijlage
2) In de bestuursovereenkomst 2013-2015 engageren alle openbare instellingen van sociale zekerheid, waaronder de HVKZ, zich om tegen het einde van de bestuursovereenkomst aan tenminste 30% van hun medewerkers de mogelijkheid te bieden om te telewerken, thuis of in een satellietkantoor (2013-10%; 2014-20%; 2015-30%).
In 2013 is een project opgestart binnen de HVKZ. Momenteel zijn 6 van de 23 personeelsleden in staat te telewerken. Slechts 3 personeelsleden maken gebruik van deze mogelijkheid.
De HVKZ kan voorlopig telewerk niet verder promoten aangezien de andere functies (onderhoudspersoneel, front office) niet in aanmerking komen voor telewerk. De front office bedienden doen ook back office taken die in principe ook via telewerk uitgevoerd kunnen worden, maar dit vergt grote ICT-investeringen (hard -en software).De HVKZ beschikt momenteel niet over de nodige middelen om deze investeringen te dragen.
3) De HVKZ heeft nog geen studies laten uitvoeren inzake de kostenimpact.
4) De HVKZ heeft alle personeelsleden waarvan de functie toelaat om thuis te werken de mogelijkheid geboden om thuis te werken.
5) Indien de HVKZ in de toekomst over de middelen beschikt om thuiswerk verder uit te bouwen en indien het lopende project positief geëvalueerd wordt, zou de HVKZ graag verdere initiatieven nemen.
6) De personeelsleden melden zich aan op het netwerk van de HVKZ via een VPN-verbinding. De communicatie gebeurt via e-mail en telefoon.
7) Alle publieke diensten zijn een mogelijk doelwit. De HVKZ is aangesloten bij de erkende veiligheidsdienst van SMALS die de nodige adviezen geven inzake beveiliging. Deze adviezen worden steeds uitgevoerd.
8) De HVKZ streeft naar een continue verbetering van de beveiliging in samenspraak met de erkende veiligheidsadviseur. De vele berichten over cybercrime en spionage hebben niet tot extra maatregelen geleid.
9) De VPN verbinding is beveiligd met wachtwoorden.
10 a) Geen enkele medewerker van de HVKZ heeft een smartphone/GSM ontvangen.
b) 3 medewerkers hebben een laptop ontvangen.
c) Er werden geen andere mobiele toestellen aan medewerkers gegeven.
11) De HVKZ ziet geen voordelen ten aanzien van andere FOD’s.
12) Er is verbetering mogelijk inzake beveiliging. De beveiliging wordt continu geëvalueerd en verbeterd waar nodig.
13.) De HVKZ is nog maar net gestart met telewerk. De HVKZ merkt nog geen trends of evoluties op in deze materie.
Dienst voor de Overzeese Sociale Zekerheid (DOSZ)
1) Bij de DOSZ zijn geen personeelsleden die aan telewerk doen, noch occasioneel, noch structureel.
2), 3) en 4) Niet van toepassing gezien het antwoord op punt 1 van vraag.
5) De DOSZ fuseert vanaf 1 januari 2015 met de RSZPPO. In de loop van 2014 wordt een nieuw arbeidsreglement voor deze gefuseerde instelling opgemaakt. De mogelijkheden rond telewerk zullen in dit kader bestudeerd worden.
6) Aangezien de DOSZ geen telewerk aanbiedt zijn er ook geen diensten die communicatie faciliteren.
7) Er kan nooit uitgesloten worden dat de DOSZ een mogelijk doelwit is van cybercrime.
8) De beveiliging is op hetzelfde niveau gebleven.
9) Niet van toepassing gezien het antwoord op punt 1 van vraag.
10 a) Niemand heeft een gsm/smartphone ontvangen.
b) 4 werknemers hebben een laptop ontvangen.
c) Er zijn geen andere mobiele toestellen.
11).en 12) Niet van toepassing gezien het antwoord op punt 1 van vraag.
13) De DOSZ merkt nog geen trends of evoluties op in deze materie.
Controledienst voor de Ziekenfondsen en de Landsbonden van Ziekenfondsen
1) tot en met 3) De Controledienst voorziet voor zijn personeelsleden niet in de mogelijkheid om op een structurele wijze te telewerken.
4). tot en met 13) De Controledienst overweegt de mogelijke invoering van telewerk voor zijn personeelsleden. In het kader van de reflectie die zal worden gevoerd, zullen de punten die U aanhaalt onder de nummers 5 tot 13 van uw vraag vanzelfsprekend onderzocht worden.
Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid + eHealth-platform
1) Wat betreft punt 1 van de vraag wordt er verwezen naar de Excel tabel als bijlage
Sinds 2013 kan elke werknemer die beschikt over een draagbare computer en niet om structureel thuiswerk heeft verzocht aan occasioneel thuiswerk doen.
2) Thuiswerk wordt door de beide openbare instellingen van sociale zekerheid aangemoedigd. Het maakt deel uit van een ruimer intern evolutieproject (MOVE) en een nieuwe werkcultuur (New Way of Working).
3) De Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en het eHealth-platform bezitten geen informatie over de eventuele kostenbesparing die thuiswerk met zich brengt. Zij hebben evenmin onderzoek dienaangaande verricht. Hoewel ze een dergelijk onderzoek zeker nuttig achten, hebben ze momenteel beiden andere prioriteiten en doeleinden voor de besteding van hun respectieve (beperkte) middelen.
4) en 5) De beide openbare instellingen van sociale zekerheid hebben initiatieven genomen om thuiswerk te promoten en zullen dat ook blijven doen. In het kader van het voormelde intern evolutieproject (MOVE) werd daartoe een pilootgroep opgericht voor de algemene implementatie van het thuiswerk. Bijna alle werknemers beschikken inmiddels over een draagbare computer. Een mededeling over het thuiswerkproject, een intrinsiek onderdeel van de nieuwe organisationele cultuur van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en het eHealth-platform, werd gepubliceerd op het intranet.
6) In het kader van het thuiswerk zijn de volgende communicatiemiddelen beschikbaar voor de werknemers: e-mail, chat (instant messaging), VOIP (met de mogelijkheid om telefonische conferenties te organiseren) en softphones. Videoconferenties en cloud sharing zijn vooralsnog niet mogelijk.
7), 8) en 9) De Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en het eHealth-platform besteden sowieso veel aandacht aan de informatieveiligheid, die een integraal onderdeel van hun beider core business vormt.
Ten opzichte van de thuiswerkers werden de volgende bijzondere maatregelen genomen: de installatie van VPN-certificaten op de draagbare computers, de organisatie van interne sensibiliserende mededelingen en de verspreiding van een veiligheidspolicy terzake.
10) In 2013 hebben twee medewerkers een GSM of smartphone ontvangen en hebben 84 medewerkers van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (90%) en 42 medewerkers van het eHealth-platform (100%) een draagbare computer ontvangen. Er werden geen andere mobiele toestellen ter beschikking gesteld.
11) De Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid en het eHealth-platform hebben bij het aanbieden en het organiseren van thuiswerk geen specifieke voordelen ten aanzien van andere diensten.
12) en 13) Het thuiswerk kan nog verbeterd worden door het verhogen van de performantie van de softphones en door het implementeren van communicatie- en samenwerkingsmiddelen zoals videoconferentie, chat met meerdere personen, virtuele desktop en platform van het type “sharepoint”. Voor het overige zijn er geen specifieke trends of evoluties merkbaar.