|
|
de NMBS-projecten betreffende graffiti
vandalisme
Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen
| 12/11/2013 | Verzending vraag |
| 2/12/2013 | Antwoord |
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3863
Graffiti als wijdverspreid fenomeen kan bezwaarlijk nieuw of recent worden genoemd. Zeker in de stedelijke context vormen allerlei graffiti-uitingen een deel van de publieke omgeving. Daarbij moet men zowel de negatieve effecten, zoals de zuivere materiële schade, de verloederde aanblik, enzovoort in ogenschouw nemen, als de meer verklarende systemen, die wijzen op grootstedelijke cultuur, creativiteit en esthetiek. Het staat vast dat zelfs de meest koppige en doortastende repressieve aanpak dit fenomeen niet kan en zal beheersen. Tot spijt van wie dat benijdt.
De NMBS, als belangrijke publieke actor, is zeker een van de meest "bevoorrechte" slachtoffers of doelwitten van graffiteurs. Tal van stations, treinstellen, seinhuisjes enzovoort worden besmeurd of opgevrolijkt - afhankelijk van het standpunt - door graffiteurs.
Nu en dan kiest de NMBS voor een proactief project, waarbij de graffitiespuiters worden uitgenodigd om gecontroleerd hun kunst in de publieke ruimte toe te passen. De voorbeelden hiervan, onder andere Kappellekerk in Brussel, aan de verbinding Berchem-Antwerpen en in Duinbergen, bewijzen dat die aanpak bijzonder goed aanslaat. Met die projecten slaagt de NMBS erin om tegelijkertijd heel wat uiteenlopende doelen te bereiken: een open en constructieve relatie met de graffiteurs en de plaatselijke jeugdscene, de opvallend mooie en fleurige opsmuk van de spoorwegomgeving, het gedeeltelijk verdwijnen van ongewenste en ontsierende graffiti (graffiteurs respecteren elkaars werk), enzovoort. Ik wil de NMBS met deze projecten gelukwensen.
Deelt de minister de uiterst positieve evaluatie van de projecten waar de NMBS graffiti op een gecontroleerde wijze een kans geeft in de stationsomgevingen? In welke mate is die aanpak een structurele keuze van de NMBS? Of hangt dit soort van projecten af van de toevallige verlichte geest van plaatselijke verantwoordelijken? Zijn die projecten qua materiaal en personeelsinzet erg duur? Leidt die aanpak naar besparingen omdat de ongewenste en ontsierende graffiti vermindert? Vindt de minister het belangrijk dat de NMBS meer op die projecten inzet en wil hij die aanpak promoten en stimuleren? Koestert de NMBS in dat verband nieuwe of gedurfde initiatieven en zal die aanpak meer duurzaam worden uitgewerkt?
In antwoord op de vragen van het geachte lid deelt de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS)-groep de volgende elementen mee:
Sinds 2010 heeft de Corporate Security Service van de NMBS-Holding, die instaat voor de veiligheidsproblemen op spoorwegdomein, een trekkersrol in de aanpak van graffiti en vandalisme. Graffiti als illegale vorm van vandalisme is een moeilijk te bestrijden fenomeen. Om die reden opteert de NMBS-Holding voor een geïntegreerde en integrale aanpak van vandalisme en graffiti: over de verschillende domeinen en in al zijn facetten. Eén alleenstaande maatregel is echter onvoldoende. Een graffitibeleid moet volgens de NMBS-Holding naast situationele preventie ook dadergerichte preventiemaatregelen bevatten. De graffitiprojecten zijn daar een onderdeel van.
Men vertrekt dus vanuit een positieve benadering van graffiti, met een voorkeur voor gecontroleerde graffiti pieces of kunstschilderingen. Het ter beschikking stellen van een legale ‘graffiti wall’, waar men eender wanneer graffitikunsten kan uitproberen, valt hier dus niet onder. Elk graffitiproject gecoördineerd vanuit NMBS-Holding is in samenspraak met de lokale relevante partners, al dan niet in het kader van een samenwerkingsverband, waarbij vervolgens het probleem van graffiti als vorm van vandalisme wordt geanalyseerd voor een project op maat, bij voorkeur gepaard met een thema. Een project op maat van het probleem en de lokale situatie is een belangrijke factor voor succes. Een graffitiproject is dan ook nergens hetzelfde. Er wordt ook steeds gestreefd naar een goede combinatie van befaamde en ervaren graffiti kunstenaars met respect in de graffitiwereld en met werk van een hoog niveau en jongeren met talent. Ook eigen personeel met interesse en ervaring binnen kunst en graffiti hebben al deelgenomen aan deze projecten (bijvoorbeeld: Sint-Truiden).
De algemene doelstellingen van een graffitiproject zijn:
Voorkomen van (een wildgroei van) illegale graffiti pieces en tags;
Verlagen van de werk- en reinigingskosten om graffiti te verwijderen;
Verhogen van de leefbaarheid van het station door een propere en aangename omgeving;
Verhogen van het veiligheidsgevoel van de reizigers en het personeel.
Een graffitiproject in een station kost gemiddeld 1 800 euro aan de NMBS-Groep. De prijs is onder meer afhankelijk van de locatie en de lokale samenwerking. De personeelsinzet is zeer beperkt. Als we dus een kosten-baten analyse doen, kunnen we spreken van een win-win situatie. Want een graffitiproject zorgt ervoor dat de reinigingskosten van illegale graffiti herleid worden tot quasi nul.
De aanpak van de NMBS-Holding is dus van structurele aard. Na het succesvol organiseren van verschillende graffitiproefprojecten wil men dit de komende jaren consolideren met een plan van aanpak en een duidelijke visie die breder gaan dan enkel de graffitiprojecten in stations. De Corporate Security Service van NMBS-Holding maakt ook deel uit van een internationale werkgroep graffiti binnen COLPOFER (Collaboration des services de police ferroviaire et de sécurité).