Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-4196

van Ann Somers (Open Vld) d.d. 26 augustus 2009

aan de vice-eersteminister en minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en asielbeleid

Arbeidsveiligheid - Hoge hakken op de werkvloer

arbeidsveiligheid
gezondheid op het werk
arbeidsongeval
kledingstuk
vrouwenarbeid

Chronologie

26/8/2009Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 24/9/2009)
2/10/2009Antwoord

Vraag nr. 4-4196 d.d. 26 augustus 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In het Verenigd Koninkrijk heeft het Trade Union Congress (TUC), een koepelorganisatie van vakverenigingen, zich uitgesproken tegen het dragen van schoeisel met hoge hakken door vrouwen. De hoge hakken zouden niet alleen seksistisch en vernederend zijn voor vrouwen, maar ook schadelijk voor rug en voeten. Een opmerkelijk statement, waarvan mag worden afgevraagd of dergelijke aangelegenheden tot de meest dringende problemen behoren waarmee de betrokken vakbonden zich moeten bezig houden.

1)Bestaan er in onze arbeidswetgeving specifieke voorschriften met betrekking tot de aard van het schoeisel dat vrouwen tijdens de uitoefening van hun job mogen dragen, meer bepaald over de aard en hoogte van de hakken?

2)Hebben zich in België al arbeidsongevallen voorgedaan bij vrouwelijke werknemers die te wijten waren aan het dragen van schoenen met hoge hakken?

3)Zijn er aanwijzingen dat het dragen van schoenen met hoge hakken tijdens het uitoefenen van een job nefast is voor de rug en voeten van vrouwelijke werknemers?

4)Is de minister van mening dat de werkgever of de vakbonden zich überhaupt moeten inlaten met het soort van schoeisel dat vrouwelijke werknemers mogen dragen tijdens het werk?

Antwoord ontvangen op 2 oktober 2009 :

Gelieve hierna het antwoord op de gestelde vragen te vinden.

Wat de kledij tijdens het werk betreft moet een onderscheid worden gemaakt tussen verschillende situaties, waarop telkens een specifieke regelgeving van toepassing is.

Gezien schoeisel niet behoort tot het toepassingsgebied van het koninklijk besluit van 6 juli 2004 betreffende de werkkledij kan schoeisel dat tijdens het werk wordt gedragen slechts beschouwd worden als gewone kledij, als beschermkledij, ofwel als een deel van een uniform of van een “dress code”.

Normaliter is er uiteraard vrije keuze van het schoeisel, dat tijdens het werk wordt gedragen.

Hierop kan nochtans de verplichting van het dragen van een uniform, het dragen van veiligheidskledij of het naleven van een “dress code” een uitzondering vormen.

Het dragen van een uniform kan voor sommige overheidsdiensten reglementair worden opgelegd en voor sommige bedrijfssectoren door een algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomst.

Voor zover mijn diensten konden nagaan zijn er geen algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomsten of reglementaire besluiten die het dragen van schoenen met hoge hakken opleggen of de hoogte van de hak bepalen.

Het is evenwel niet uit te sluiten dat een specifieke “dress code” in het arbeidsreglement wordt ingeschreven voor bijvoorbeeld het vrouwelijk onthaalpersoneel of hostesses.

Indien het schoeisel daarenboven een bescherming moet bieden tegen een risico op de werkvloer, dan moet het worden aangezien als beschermkledij. In dit geval is het koninklijk besluit van 7 augustus 1995 betreffende het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen van toepassing.

In de bovenstaande gevallen, die afwijken van de vrije keuze, moet het verplicht dragen van een bepaalde kledij worden beschouwd als een inherent deel van de beroepsuitoefening, dat een oorzaak kan zijn van ongemak, hinder en zelfs op termijn blijvende letsels kan veroorzaken.

In al deze gevallen dient het eventuele gezondheidsrisico te worden geëvalueerd en in geval een risico wordt vastgesteld maakt de preventie ervan deel uit van het dynamisch risicobeheersingsysteem.

De preventiemaatregelen, die uit het risicobeheersingsysteem zullen voortvloeien, kunnen inhouden dat specifieke eisen worden gesteld aan de keuze van schoenen. De preventiemaatregelen worden daarenboven vastgesteld op het niveau van de organisatie, op het niveau van elke groep van werkposten of functies of op het niveau van het individu.

Zo kan op het individuele niveau blijken dat de gezondheidstoestand van de betrokken werknemer het dragen van een bepaald type schoeisel niet toelaat. Dit kan blijken uit de gezondheidsbeoordeling die elke werknemer kan vragen aan de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer van het bedrijf, wanneer hij gezondheidsklachten heeft die hij toeschrijft aan het feit dat onvoldoende preventiemiddelen werden genomen. In voorkomend geval kunnen bijkomende correctieve maatregelen worden voorgeschreven, die zouden kunnen inhouden dat de betrokken werknemer bijvoorbeeld vrijgesteld wordt van het naleven van bepaalde punten van de “dress code”.

Mijn diensten beschikken niet over statistische gegevens omtrent arbeidsongevallen, die te wijten waren aan het dragen van hoge hakken. Men kan evenwel vermoeden dat ongevallen door het dragen van onaangepast schoeisel zowel in de werksfeer als de privé-sfeer regelmatig voorkomen.

Het is vanzelfsprekend dat het dragen van hoge hakken een nefaste inwerking heeft op het volledige lichaam en voornamelijk op de voeten en de rug.

Hoge hakken doen het bovenlichaam naar voren kantelen. Dit veroorzaakt een verhoogde druk op het voorste deel van de voeten met enerzijds een risico voor pijn en voetafwijkingen tot gevolg en anderzijds een positioneel evenwichts-verlies van het lichaam.

De verhoogde druk op het voorste deel van de voet verzwakt de kracht die de voet ontwikkelt om vooruit te komen. Hierdoor gaat men tijdens het stappen meer kracht ontwikkelen met de spieren van de heup.

In deze houding moeten de knieën ook meer geplooid worden wat eveneens de inspanning van de spieren verhoogt.

Op veiligheidsgebied wordt door de positie van de voet en het evenwichtsverlies van het lichaam het risico op vallen en op omslaan van de enkel verhoogd.

Om het lichaamsevenwicht te herstellen gaat men het bovenlichaam overdreven strekken, zodat de natuurlijke “S”-vorm van de wervelkolom wordt gewijzigd. Deze “S”-vorm van de wervelkolom laat toe schokken op te vangen en de spanning op de wervels te verminderen. Door deze wijziging aan de wervelkolom kunnen rugklachten voortvloeien.

Zowel wetenschappelijke studies als meer toegankelijke informatiebronnen ontraden derhalve het dragen van hoge hakken, die het best worden gereserveerd voor zeer occasioneel gebruik.

Idealiter wordt aangeraden geen hogere hakken te dragen dan twee tot drie cm en instabiele hakken te vermijden.

Het behoort inderdaad tot de taak van de vertegenwoordigers van de werknemers in het comité voor Preventie en Bescherming op het werk, of, bij ontstentenis, van de vakbondsafvaardiging en, bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging, van de werknemers zelf om, onder meer, een voorafgaand advies uit te brengen over alle voorstellen, maatregelen en toe te passen middelen, die rechtstreeks of onrechtstreeks, meteen of na verloop van tijd, gevolgen kunnen hebben voor het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk. Hierin moet de keuze van de aard van het schoeisel, voor zover opgelegd, worden begrepen.