SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2015-2016 Zitting 2015-2016
________________
8 juin 2016 8 juni 2016
________________
Question écrite n° 6-980 Schriftelijke vraag nr. 6-980

de Martine Taelman (Open Vld)

van Martine Taelman (Open Vld)

au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale, à la Protection de la vie privée et à la Mer du Nord, adjoint à la ministre des Affaires sociales et de la Santé publique

aan de staatssecretaris voor Bestrijding van de sociale fraude, Privacy en Noordzee, toegevoegd aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
________________
Incidents ou catastrophes présentant un risque d'issue fatale - Information de la population - Application mobile des pouvoirs publics - Exemple français - Développement éventuel en Belgique Levensbedreigende incidenten of rampen - Informatie van de bevolking - Overheidsapplicatie - Frans voorbeeld - Mogelijke ontwikkeling in België 
________________
sensibilisation du public
sécurité publique
système de communication
terrorisme
désastre d'origine humaine
désastre naturel
bewustmaking van de burgers
openbare veiligheid
communicatiesysteem
terrorisme
ramp door menselijk toedoen
natuurramp
________ ________
8/6/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 7/7/2016)
7/7/2016Antwoord
8/6/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 7/7/2016)
7/7/2016Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-978
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-979
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-978
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-979
________ ________
Question n° 6-980 du 8 juin 2016 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-980 d.d. 8 juni 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Quant au caractère transversal: les différents gouvernements et maillons de la chaîne de sécurité se sont accordés sur les phénomènes qui doivent être traités en priorité au cours des quatre prochaines années. Ceux-ci sont définis dans la note-cadre de sécurité intégrale et dans le Plan national de sécurité pour la période 2016-2019 et ont fait l'objet d'un débat lors d'une conférence interministérielle à laquelle les acteurs de la police et de la justice ont également participé. Il s'agit donc d'une compétence régionale transversale où les Régions interviennent surtout dans le volet préventif.

Deux jours avant l'ouverture de l'Euro 2016, les pouvoirs publics français ont lancé une application mobile qui alerte les utilisateurs sur leur smartphone en cas d'attentat terroriste.

Cette application d'alerte antiterroriste est appelée Système d'alerte et d'information des populations (SAIP) et a été développée après les attentats de Paris de novembre 2015 dans lesquels cent trente personnes ont perdu la vie.

L'utilisateur peut installer l'application pour être informé lorsqu'un attentat est perpétré dans les environs. En cas d'attentat à la bombe ou de tuerie, l'écran du smartphone devient rouge foncé et affiche le message «Alerte». L'utilisateur reçoit une brève description de l'événement survenu et des conseils sur l'attitude à adopter. L'appareil ne produira pas de son et ne vibrera pas afin que les terroristes ne puissent pas découvrir l'endroit où l'utilisateur se serait éventuellement caché. Les alertes peuvent être partagées sur les médias sociaux.

L'application a d'abord été développée en réponse à une menace terroriste mais serait étendue à d'autres calamités et catastrophes. L'extrémisme violent et le terrorisme constituent une des priorités du Plan national de sécurité, récemment adopté. Cette mesure se situe dans le prolongement de cette priorité politique transversale.

J'aimerais obtenir une réponse aux questions suivantes.

1) Allez-vous, en concertation avec les entités fédérées, offrir à la population une application semblable au SAIP français permettant de donner l'alerte en cas de terrorisme ou d'autres incidents présentant un risque d'issue fatale, comme un grave incendie ou une violente tempête? Si oui, pouvez-vous me communiquer le contenu, le calendrier et les modalités? Si non, pour quelle raison?

2) Comment évaluez-vous l'initiative des autorités françaises visant à informer les citoyens d'incidents présentant un risque d'issue fatale au moyen d'une application mobile, l'objectif étant d'éviter des victimes supplémentaires? Reconnaissez-vous que cette application est intéressante car, contrairement à un sms, elle ne produit aucun son à la réception du message et car le choix de recevoir ou non ces messages est laissé à l'utilisateur? Dans la négative, quels sont les inconvénients?

3) Êtes-vous disposé à faire développer cette application en concertation avec un partenaire privé? Pouvez-vous détailler votre réponse?

 

Wat betreft het transversale karakter : de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de kadernota " integrale veiligheid " en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019, en werden besproken tijdens een interministeriële conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft aldus een transversale gewestaangelegenheid waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

De Franse overheid heeft twee dagen voor de start van het EK 2016 een app gelanceerd die gebruikers via hun smartphone waarschuwt voor terreuraanslagen.

De waarschuwingsapp tegen terrorisme heet Saip (Système d'alerte et d'information des populations) en werd ontwikkeld na de aanslagen in Parijs in november 2015. Daarbij kwamen honderddertig mensen om het leven.

De gebruiker kan de app instellen om hem of haar te verwittigen als er een aanslag plaatsvindt in de buurt. In het geval van een bomaanslag of een schietpartij kleurt het scherm van de smartphone donkerrood met de boodschap : "Alarm". Men krijgt een korte beschrijving van wat er aan de hand is en raad in verband met wat men het best zou doen. Het toestel zal geen geluid maken noch vibreren om de eventuele schuilplaats niet te verraden aan de terroristen. De waarschuwingen kunnen gedeeld worden op sociale media.

De app werd oorspronkelijk ontwikkeld voor terreurdreiging, maar zou ook uitgebreid worden naar andere calamiteiten en rampen. Gewelddadig extremisme en terrorisme zijn één van de prioriteiten in het recent goedgekeurde Nationaal Veiligheidsplan. Deze maatregel ligt in het verlengde van deze transversale beleidsprioriteit.

Ik had dan ook graag een antwoord gekregen op de volgende vragen :

1) Gaat u in overleg met de deelstaten en naar het Franse voorbeeld een gelijkaardige applicatie aanbieden aan de bevolking en dit in geval van terrorisme of andere levensbedreigende voorvallen zoals een zware brand of een zware storm ? Zo ja, kunt u meedelen wat de inhoud en het tijdschema zijn, alsook in welke modaliteiten er is voorzien? Zo neen, waarom niet ?

2) Hoe evalueert u het initiatief van Frankrijk om hun burgers via een applicatie te verwittigen in geval van levensbedreigende voorvallen en dit ter preventie van verdere slachtoffers ? Bent u het met me eens dat deze toepassing interessant is omdat ze in tegenstelling tot een sms geen lawaai maakt bij ontvangst en gezien de keuze om deze berichten te ontvangen bij de gebruiker ligt? Zo neen, waar liggen de nadelen ?

3) Bent u bereid deze applicatie te laten ontwikkelen in overleg met een privépartner ? Kunt u toelichten ?

 
Réponse reçue le 7 juillet 2016 : Antwoord ontvangen op 7 juli 2016 :

J’estime tout comme vous qu’il est essentiel pour les autorités de pouvoir joindre, avertir et éventuellement accompagner un maximum de citoyens qui sont impliqués dans une situation d’urgence ou qui sont potentiellement en danger de mort. Cela peut se faire de différentes manières, mais il convient en tous les cas d’utiliser un système qui tienne compte des évolutions technologiques et de l’appareil de communication dont dispose le citoyen (GSM, smartphone, ...). Le développement d’un tel système doit en même temps se faire dans le plein respect de notre législation relative à la vie privée. Il suppose en effet un traitement de données à caractère personnel.

Je renvoie dans cette optique aux travaux de mon collègue, le ministre de la Sécurité et de l'Intérieur, qui a déjà consenti des efforts en ce sens avec le système d’alerte BE-Alert.

Il importe bien entendu qu’un tel système d’alerte soit aussi efficace que possible et que les situations difficiles et dangereuses dans lesquelles les victimes (potentielles) peuvent se trouver soient prises en considération dans le cadre de son développement. L’exemple français où l’on travaille avec une application qui n’émet aucun son ni aucune vibration est dès lors certainement envisageable.

Ik ben het met u eens dat het voor overheden van primordiaal belang is een maximaal aantal burgers betrokken bij een noodsituatie of bij een potentieel levensbedreigend voorval te kunnen bereiken, verwittigen en eventueel te begeleiden. Dit kan op verschillende manieren gebeuren maar hiervoor dient in ieder geval een systeem te worden gebruikt dat rekening houdt met de technologische evoluties en met het communicatietoestel (GSM, smartphone, enz.) die de burger ter beschikking heeft. Tegelijk moet een dergelijk systeem ontwikkeld worden in volle overeenstemming met onze privacywetgeving. Immers, dit veronderstelt een verwerking van persoonsgegevens.

In dat opzicht verwijs ik naar de werkzaamheden van mijn collega minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken die reeds inspanningen heeft gedaan in die richting met het alarmsysteem BE-Alert.

Het is uiteraard van belang dat een dergelijk alarmsysteem zo efficiënt mogelijk is en dat er in de ontwikkeling rekening wordt gehouden met de moeilijke en gevaarlijke situaties waarin de (potentiële) slachtoffers zich kunnen bevinden. Het Franse voorbeeld om aan de hand van een applicatie te werken zonder geluid of vibratie is dan ook zeker het overwegen waard.