SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2018-2019 Zitting 2018-2019
________________
17 janvier 2019 17 januari 2019
________________
Question écrite n° 6-2252 Schriftelijke vraag nr. 6-2252

de Christie Morreale (PS)

van Christie Morreale (PS)

au ministre de la Sécurité et de l'Intérieur

aan de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken
________________
Violences sexuelles - d'auditions audio-filmées - Extension aux victimes majeures - Mise en place Seksueel geweld - Audiovisueel verhoor - Uitbreiding naar meerderjarige slachtoffers 
________________
violence sexuelle
délit sexuel
témoignage
support enregistré
appareil d'enregistrement
victime
seksueel geweld
seksueel misdrijf
getuigenverklaring
voorbespeelde beeld- of geluidsdrager
opnameapparaat
slachtoffer
________ ________
17/1/2019Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 21/2/2019)
4/3/2019Antwoord
17/1/2019Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 21/2/2019)
4/3/2019Antwoord
________ ________
Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1775 Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1775
________ ________
Question n° 6-2252 du 17 janvier 2019 : (Question posée en français) Vraag nr. 6-2252 d.d. 17 januari 2019 : (Vraag gesteld in het Frans)

En 2014, dans le cadre du colloque « Non au viol ! », organisé le 8 mars 2013 au Sénat, le gouvernement belge s'est engagé à mettre en place une série de nouvelles actions à mener conjointement avec les principaux acteurs intervenants dans la prise en charge des victimes de violences sexuelles.

L'ensemble de ces questions relève de la compétence du Sénat dans la mesure où elles concernent une matière fédérale qui a une influence sur les compétences des entités fédérées en matière d'égalité des chances, de droit des femmes, etc.

Parmi des recommandations formulées par l'Institut pour l'égalité entre les hommes et les femmes figurait le principe des auditions audio-filmées. Mise en place afin d'éviter qu'un enfant doive répéter un témoignage douloureux en le confrontant à nouveau à ce qu'il a subi, cette méthode a révélé de grands avantages. L'audition audio-filmée a permis de limiter la prise en charge des mineures par des policiers formés, évalués par rapport à la formation reçue et qui, en plus, suivent une formation continue. Cela permet que, pour le volet judiciaire, la prise en charge des enfants soit assurée par un personnel hautement qualifié et spécialisé.

Dès lors, la possibilité d'étendre la pratique de ces auditions audio-filmées aux personnes majeures victimes de viol a été évoquée. Il s'agit en effet de garantir la prise en charge par un personnel formé. Pratiquer des auditions audio-filmées de victimes de violences sexuelles permettrait également d''accentuer la preuve du consentement. En effet, cette méthode dévoile des éléments que le papier ne montrera jamais. Devant un tribunal, une vidéo a plus d'impact qu'un procès-verbal.

Cette pratique s'est-elle généralisée aux cas de violences sexuelles ? Si ce n'est pas le cas, quelles sont les justifications avancées ? Estimez-vous que les auditions audio-filmées soient un outil pertinent dans les dossiers relatifs aux violences sexuelles ?

 

In het kader van het colloquium over seksueel geweld: “STOP verkrachting”, dat op 8 maart 2013 in de Senaat werd gorganiseerd heeft de Belgische regering zich ertoe verbonden om een aantal nieuwe acties te ondernemen samen met de belangrijkste spelers op het gebied van de begeleiding van slachtoffers van seksueel geweld.

Al deze vragen vallen onder de bevoegdheid van de Senaat in de mate dat ze betrekking hebben op een federale materie die van invloed is op de bevoegdheden van de deelstaten op het gebied van gelijke kansen, vrouwenrechten, enz.

Eén van de aanbevelingen van het Instituut voor de gelijkheid van mannen en vrouwen was het principe van het audiovisueel verhoor, waardoor kinderen pijnlijke getuigenissen niet hoeven te herhalen, zodat ze niet steeds weer geconfronteerd worden met wat ze hebben ondergaan. De methode van het audiovisueel verhoor brengt grote voordelen met zich mee. Zo kon de begeleiding van minderjarige meisjes gebeuren door goed opgeleide politieagenten, die geëvalueerd worden op basis van de genoten opleiding en die voortdurend worden bijgeschoold. Zo kan ook de gerechtelijke begeleiding van die kinderen door gekwalificeerd en gespecialiseerd personeel gebeuren.

Daarom werd de mogelijkheid geopperd om de praktijk van het audiovisueel verhoor uit te breiden naar meerderjarigen die het slachtoffer zijn van verkrachting. De bedoeling is om slachtoffers door goed opgeleid personeel te laten begeleiden. Door middel van een audiovisueel verhoor zou ook het bewijs in verband met de toestemming benadrukt kunnen worden. Deze methode brengt elementen aan het licht die op papier niet naar voren komen. Voor de rechtbank zal een video-opname meer impact hebben dan een proces-verbaal.

Wordt deze praktijk algemeen toegepast voor alle gevallen van seksueel geweld? Zo niet, waarom niet? Vindt u dat audiovisuele verhoren een goed instrument zijn in dossiers van seksueel geweld?

 
Réponse reçue le 4 mars 2019 : Antwoord ontvangen op 4 maart 2019 :

Actuellement, la technique de l’audition audio-visuelle ne s’applique qu’aux mineurs victimes de délits sexuels. Les procédures sont fixées conformément à la circulaire ministérielle du 16 juillet 2001. Ce n’est qu’exceptionnellement que l’audition de majeurs est audio-filmée et ce, dans des cas de minorité prolongée et de retard mental.

L’élargissement de la technique de l’audition audio-visuelle aux adultes requiert des investissements substantiels qui ne sont pas disponibles à court terme. Le réseau actuel des interrogateurs de mineurs est constitué aujourd’hui d’une soixantaine de chargés de cours et de plus de 600 interrogateurs formés. Par ailleurs, chaque fonctionnaire de police n’est pas apte à procéder à ces auditions. Une sélection, une formation appropriée (22h) et un système de suivi adéquat doivent donc être présents.

L’audition audio-visuelle constitue aussi pour les victimes adultes une plus-value. Mais étant donné la vulnérabilité élevée des victimes mineures, la priorité est donnée à ce groupe-cible. La non-utilisation de l’audition audio-visuelle n’exclut pas des auditions de qualité de personnes adultes victimes de délits sexuels, conformément aux directives des autorités judiciaires et à la vision en matière d’accompagnement des victimes par les services de police (plus précisément l’article 46 de la loi sur la fonction de police).

Momenteel wordt de techniek van audiovisueel verhoor enkel toegepast op minderjarigen die het slachtoffer zijn van seksuele misdrijven. De procedures zijn vastgelegd overeenkomstig de ministeriële omzendbrief van 16 juli 2001. Slechts uitzonderlijk worden meerderjarigen audiovisueel verhoord, en dit is in de gevallen van verlengde minderjarigheid en bij verstandelijke beperkingen.

Het uitbreiden van de techniek van audio visueel verhoor naar volwassen vergt substantiële investeringen, die op korte termijn niet beschikbaar kunnen gemaakt worden. Het huidig netwerk van verhoorders voor minderjarigen bestaat momenteel uit 60-tal docenten en meer dan 600 opgeleide verhoorders. Bovendien is niet elke politieambtenaar geschikt voor deze verhoren. Er moet dus een selectie, een aangepaste opleiding (22 uur) en een haalbaar opvolgingssysteem aanwezig zijn.

Het audio visueel verhoor kan ook voor volwassen slachtoffers een meerwaarde betekenen. Gezien de verhoogde kwetsbaarheid van minderjarige slachtoffers, wordt aan deze doelgroep prioriteit gegeven. Het niet gebruiken van een audio visueel verhoor sluit niet uit dat er kwalitatieve verhoren gebeuren van volwassen personen die slachtoffer zijn seksuele misdrijven, conform de richtlijnen van gerechtelijke overheden en de visie omtrent de slachtofferbejegening door politiediensten (meer bepaald artikel 46 wet politieambt).