SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2016-2017 Zitting 2016-2017
________________
29 novembre 2016 29 november 2016
________________
Question écrite n° 6-1145 Schriftelijke vraag nr. 6-1145

de Christie Morreale (PS)

van Christie Morreale (PS)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères et européennes, chargé de Beliris et des Institutions culturelles fédérales

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken, belast met Beliris en Federale Culturele Instellingen
________________
Traité de Marrakech du 27 juin 2013 visant à faciliter l'accès des aveugles aux œuvres publiées - Ratification par la Belgique - Conseil européen - Blocage - Discussions Verdrag van Marrakesh van 27 juni 2013 tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn - Ratificatie door België - Europese Raad - Blokkering - Discussies 
________________
handicapé physique
industrie du livre
propriété intellectuelle
convention internationale
ratification d'accord
facilités pour handicapés
lichamelijk gehandicapte
boekensector
intellectuele eigendom
internationale conventie
ratificatie van een overeenkomst
faciliteiten voor gehandicapten
________ ________
29/11/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 29/12/2016)
17/10/2017Antwoord
29/11/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 29/12/2016)
17/10/2017Antwoord
________ ________
Question n° 6-1145 du 29 novembre 2016 : (Question posée en français) Vraag nr. 6-1145 d.d. 29 november 2016 : (Vraag gesteld in het Frans)

Alors que l'Organisation mondiale de la santé (OMS) estime que 285 millions de personnes dans le monde souffrent d'une déficience visuelle, en Europe, seuls 5 % des livres publiés sont disponibles dans un format accessible aux déficients visuels, taux qui tombe même à 1 % dans les pays en développement.

L'Organisation mondiale de la propriété intellectuelle, qui est l'agence des Nations unies compétente en matière de propriété intellectuelle, a organisé, du 17 au 28 juin 2013, à Marrakech, une conférence diplomatique pour la conclusion d'un Traité visant à faciliter l'accès des aveugles, des déficients visuels et des personnes ayant d'autres difficultés de lecture des textes imprimés aux œuvres publiées. Ce Traité de Marrakech crée des exceptions obligatoires au droit d'auteur, grâce auxquelles les organismes au service des aveugles pourront, sans autorisation des titulaires de droits, produire, distribuer et mettre à la disposition des déficients visuels des exemplaires de livres dans un format qui leur soit accessible. Il permet également, sous certaines conditions, l'échange transfrontière de tels exemplaires.

Il est donc question de faciliter l'accès des aveugles, des déficients visuels et des personnes ayant d'autres difficultés de lecture des textes imprimés aux œuvres publiées. Ce Traité permet l'échange transfrontière, non seulement dans l'Union européenne (UE), mais aussi entre l'UE et les pays tiers, d'exemplaires de livres en braille ou en gros caractères, de livres numériques ou audionumériques dotés d'outils de navigation spéciaux, produits en vertu d'exceptions au droit d'auteur.

Or, aujourd'hui, le Conseil européen ne semble pas prêt à ratifier ce texte, devant le blocage de certains États membres.

L'ensemble de ces questions relève de la compétence du Sénat dans la mesure où elles concernent une matière fédérale - la ratification de traités internationaux - qui a une influence sur les compétences des entités fédérées en matière d'égalité des chances, de culture, d'éducation, de bien-être, …

1) Pouvez-vous m'assurer que la Belgique soutient effectivement bien la ratification du Traité de Marrakech du 27 juin 2013 visant à faciliter l'accès des aveugles, des déficients visuels et des personnes ayant d'autres difficultés de lecture des textes imprimés aux œuvres publiées ?

2) Les discussions à ce sujet sont-elles toujours en cours au sein du Conseil européen ?

 

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) hebben wereldwijd 285 miljoen mensen een visuele handicap. In Europa is slechts 5% van de gepubliceerde boeken verkrijgbaar in een voor visueel gehandicapten toegankelijke vorm, in sommige ontwikkelingslanden zelfs maar 1%.

De Wereldorganisatie voor de Intellectuele Eigendom, een agentschap van de Verenigde Naties, organiseerde van 17 tot 28 juni 2013 in Marrakesh een diplomatieke conferentie die leidde tot het verdrag tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben. Dit verdrag creëert uitzonderingen inzake het auteursrecht, waardoor blindenorganisaties - zonder toestemming van de houders van de rechten - boeken kunnen uitgeven, verdelen en ter beschikking stellen van visueel gehandicapten in een vorm die voor hen toegankelijk is. Onder bepaalde voorwaarden kunnen exemplaren internationaal worden uitgewisseld.

Het is dus de bedoeling de toegang tot gepubliceerde teksten voor blinden, visueel gehandicapten of anderzins leesgehandicapten te vergemakkelijken. Op grond van dit verdrag kunnen dus werken, niet alleen in de Europese Unie (EU), maar ook tussen de EU en derde landen, zoals brailleboeken of boeken met grote letters, digitale boeken of luisterboeken met speciale browsers zonder auteursrechten worden uitgewisseld.

De Raad van Europa kan blijkbaar de tekst niet ratificeren omdat bepaalde lidstaten de ratificatie belemmeren.

Deze vragen vallen onder de bevoegdheid van de Senaat omdat zij betrekking hebben op een federale aangelegenheid - de ratificatie van internationale verdragen - die een invloed heeft op de bevoegdheden van de deelstaten inzake gelijke kansen, cultuur, onderwijs, welzijn, ...

1) Kunt u garanderen dat België de ratificatie steunt van het Verdrag van Marrakesh van 27 juni 2013 tot bevordering van de toegang tot gepubliceerde werken voor personen die blind zijn, visueel gehandicapt of anderszins een leeshandicap hebben?

2) Zijn de besprekingen hierover binnen de Europese Raad nog aan de gang?

 
Réponse reçue le 17 octobre 2017 : Antwoord ontvangen op 17 oktober 2017 :

Le Traité de Marrakech du 27 juin 2013 vise à faciliter l’accès des aveugles, des déficients visuels et des personnes ayant d’autres difficultés de lecture des textes imprimés aux œuvres publiées. Il est entré en vigueur le 30 septembre 2016 suite à sa ratification par vingt pays.

Du côté de l’Union européenne, le processus de ratification est suspendu à un avis à venir de la Cour de Justice de l’Union européenne sur le caractère mixte ou pas du Traité. L’avocat général de la CJUE a déposé ses conclusions sur cette question le 8 septembre 2016, et conclu que l’Union possède la compétence exclusive pour conclure le Traité de Marrakech et a suggéré à la Cour de formuler un avis allant dans ce sens. L’avis de la Cour est attendu dans les prochaines semaines.

En parallèle les États membres poursuivent au sein du Conseil les discussions sur une proposition de directive (COM(2016)596) et une proposition de règlement (COM(2016)595) en vue de la mise en œuvre du Traité.

La Belgique participe activement à ces négociations et espère arriver rapidement à un accord qui permettra de mettre le cadre juridique de l’Union en pleine conformité avec le Traité.

Het Marrakesh Verdrag van 27 juni 2013 heeft als doelstelling de toegang voor blinden, slechtzienden en mensen met een andere leeshandicap tot gepubliceerde werken te vergemakkelijken. Dit Verdrag is in werking getreden op 30 september 2016, na ratificatie door twintig landen.

Aan de kant van de Europese Unie is het ratificatieproces opgeschort door een aankomend advies van het Hof van Justitie van de Europese Unie over het al dan niet gemengde karakter van het Verdrag. De advocaat-generaal van het Europese Hof van Justitie heeft zijn conclusies over deze kwestie neergelegd op 8 september 2016. Daarin concludeerde de advocaat-generaal dat de Unie exclusief bevoegd is om het Verdrag van Marrakesh af te sluiten en stelde aan het Hof voor om een advies te geven in deze zin. Het advies van het Hof wordt verwacht in de eerstvolgende weken.

Terzelfdertijd zetten de lidstaten in de Raad hun discussies verder over een voorstel van richtlijn (COM(2016)596) en een voorstel tot verordening (COM(2016)595) met het oog op de uitvoering van het Verdrag.

België is actief betrokken bij deze onderhandelingen en hoopt snel tot een akkoord te komen dat het juridisch kader van de Unie in volledige overeenstemming met het Verdrag zal brengen.