SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
27 juillet 2011 27 juli 2011
________________
Question écrite n° 5-2846 Schriftelijke vraag nr. 5-2846

de Martine Taelman (Open Vld)

van Martine Taelman (Open Vld)

au vice-premier ministre et ministre des Finances et des Réformes institutionnelles

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen
________________
Ports - transbordements de véhicules de seconde main - cargaison complémentaire de déchets illégaux - Contrôles Havens - Verscheping tweedehandsvoertuigen - Afrika - Bijladingen van illegale afvaltransporten - Controles 
________________
installation portuaire
bien d'occasion
automobile
trafic illicite
exportation des déchets
Afrique
douane
haveninstallatie
tweedehandsgoederen
automobiel
zwarte handel
uitvoer van afvalstoffen
Afrika
douane
________ ________
27/7/2011Verzending vraag
2/9/2011Antwoord
27/7/2011Verzending vraag
2/9/2011Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-2847 Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-2847
________ ________
Question n° 5-2846 du 27 juillet 2011 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-2846 d.d. 27 juli 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Ces dernières années, dans les ports belges, on utilise de plus en plus de véhicules de seconde main comme alternative aux conteneurs pour transporter des marchandises par bateau vers l'Afrique. Ce qui est problématique, c'est qu'il semble que l'on soit fort peu informé du contenu des cargaisons complémentaires se trouvant dans ces véhicules de seconde main. Il semble que certains de ces véhicules soient chargés de déchets comme des écrans ou des éléments de réfrigération. Il est dès lors nécessaire d'effectuer des contrôles plus rigoureux des véhicules de seconde main afin d'intercepter les transports illégaux de déchets.

Je souhaiterais donc obtenir de la part du ministre une réponse aux questions suivantes :

1) Combien de véhicules de seconde main ont-ils été utilisés l'année passée au départ de ports belges pour le transport vers l'Afrique ? Constate-t-on une évolution sensible par rapport aux années précédentes ?

2) Quel pourcentage des véhicules transportés par bateau a-t-il effectivement été contrôlé ?

3) Combien de véhicules de seconde main transportant des déchets ont-ils été interceptés l'année passée ? Constate-t-on une évolution sensible par rapport aux années précédentes ?

4) Le ministre considère-t-il que les transports illégaux de déchets vers l'Afrique constituent une priorité pour la douane et l'inspection de l'environnement ? Quelles initiatives ont-elles déjà été prises à cet égard ?

 

In de Belgische havens worden de laatste jaren meer en meer tweedehandsvoertuigen gebruikt als alternatief voor containers om goederen naar Afrika te verschepen. Problematisch is dat de inhoud van deze bijladingen van tweedehandsvoertuigen nauwelijks bekend blijkt te zijn. Verschillende van deze voertuigen blijken immers gevuld te zijn met afvalproducten zoals oude beeldschermen en koelelementen. Het is daarom noodzakelijk dat er een verscherpte controle wordt uitgevoerd op deze tweedehandsvoertuigen om illegale afvaltransporten te kunnen onderscheppen.

Graag kreeg ik dan ook van de geachte minister een antwoord op de volgende vragen:

1) Hoeveel tweedehandsvoertuigen werden het voorbije jaar verscheept vanuit de Belgische havens naar Afrika? Is er een evolutie merkbaar ten opzichte van de voorbije jaren?

2) Welk percentage van de verscheepte tweedehandsvoertuigen werd effectief gecontroleerd?

3) Hoeveel tweedehandsvoertuigen die afval bevatten werden het voorbije jaar onderschept? Is er een evolutie merkbaar ten opzichte van de voorbije jaren?

4) Is de minister van mening dat illegale afvaltransporten naar Afrika door middel van tweedehandsvoertuigen een prioriteit zijn voor de douane en de milieu-inspectie? Welke initiatieven werden hieromtrent reeds genomen?

 
Réponse reçue le 2 septembre 2011 : Antwoord ontvangen op 2 september 2011 :

1. L’Administration Générale des Douanes et Accises dispose de statistiques concernant le nombre de véhicules d’occasion déclarés à l’exportation en Belgique. Les véhicules d’occasion déclarés à l’exportation dans d’autres États membres, mais chargés sur bateau dans un port belge, ne sont pas repris dans ces statistiques, mais sont disponibles auprès des autorités portuaires.

En 2010, 83 141 déclarations d’exportation pour « véhicules usagés » ont été enregistrées par la Douane belge (codes NC 8702, 8703 et 8704).

Le nombre de déclarations à l’exportation pour des « véhicules usagés » a augmenté en 2010 par rapport aux années précédentes (66 247 déclarations en 2009, 55 544 déclarations en 2008 et 62 116 déclarations en 2007).

2. En ce qui concerne les véhicules d’occasion transportés par bateau, la douane sélectionne en vue d’un contrôle les véhicules d’occasion pour lesquels il existe un soupçon qu’ils doivent être considérés comme « épaves », ou qu’ils contiennent des marchandises non déclarées, éventuellement des déchets. Le pourcentage de véhicules effectivement contrôlés en 2010 est 1,05 % des véhicules d’occasion déclarés à l’exportation en Belgique.

3. Depuis le 1er janvier 2010, l’Administration des Douanes et Accises a introduit un système de feeedback dans lequel les fonctionnaires doivent encoder leurs contrôles effectués sur les transports de déchets. Ce système rendra possible dans le futur de donner une évolution du nombre de transports de déchets contrôlés et du résultat de ces contrôles.

Suivant les données du système de feedback ; en 2010, 148 véhicules d’occasion contenant des déchets ont été interceptés.

4. L’année passée et cette année, la douane a pris un certain nombre d’initiatives afin de rendre plus efficaces les contrôles sur les transports illégaux de déchets, en général, et en particulier sur les transports de déchets via des véhicules d’occasion. Au sein de l’Administration Générale des Douanes et Accises, une analyse de risque portant sur l’utilisation de véhicules d’occasion pour l’exportation de déchets illégaux a été effectuée en concertation avec les services de l’Inspection de l’Environnement.

A Anvers, un groupe de travail « Contrôle des déchets dans le port  » a déjà été créé, auquel participent les différentes parties concernées : Douane, Police maritime, OVAM, Inspection flamande de l’Environnement et Inspection de l’Environnement du Service Public Fédéral Santé publique, Sécurité de la Chaîne alimentaire et Environnement. L’objectif est d’atteindre une meilleure collaboration entre les services et d’organiser des actions de contrôle afin d’endiguer les trafics illégaux de déchets.

En outre, la douane est impliquée dans la préparation d’un règlement portuaire concernant les véhicules d’occasion au port d’Anvers (initiative du capitaine du port d’Anvers). De plus, l’accord de coopération entre l'État belge, la Région Flamande, la Région Wallonne et la Région de Bruxelles-Capitale, relatif à la coordination de la gestion en matière d’importation, d’exportation et de transit de déchets a également été approuvé.

1. De Algemene Administratie van Douane en Accijnzen beschikt over statistische gegevens inzake het aantal tweedehandsvoertuigen die in België voor uitvoer worden aangegeven. De tweedehandsvoertuigen die in andere lidstaten voor uitvoer worden aangegeven maar via een Belgische haven worden verscheept, zijn niet in deze statistische gegevens opgenomen maar zijn beschikbaar bij de havenautoriteiten.

In 2010 werden 83 141 uitvoeraangiften voor “gebruikte voertuigen” (GN codes 8702, 8703 en 8704) geregistreerd door de Belgische douane.

Het aantal uitvoeraangiften voor “gebruikte wagens” is in 2010 toegenomen ten aanzien van de vorige jaren (66 247 aangiften in 2009, 55 544 aangiften in 2008 en 62 116 aangiften in 2007).

2. Inzake de controles op verscheepte tweedehandsvoertuigen, selecteert de douane voor controle de tweedehandsvoertuigen waarvan wordt vermoed dat zij als voertuig”wrak” moeten worden beschouwd of waarvan wordt vermoed dat de tweedehandsvoertuigen niet aangegeven goederen, mogelijks afvalstoffen, bevatten. Het percentage voertuigen dat effectief gecontroleerd werd in 2010 is 1,05 % van de tweedehandsvoertuigen die in België voor uitvoer werden aangegeven.

3. Sedert 1 januari 2010 heeft de Administratie der douane en accijnzen een feedbacksysteem ingevoerd waarbij de ambtenaren hun uitgevoerde controles op afvalstoftransporten dienen in te geven. Dit systeem zal het in de toekomst mogelijk maken een evolutie te geven van het aantal gecontroleerde afvaltransporten en het resultaat van die controles.

Volgens de gegevens van het feedbacksysteem, werden in 2010, 148 tweedehandsvoertuigen onderschept die afval bevatten.

4. Er zijn het afgelopen jaar en ook dit jaar een aantal initiatieven genomen door de douane teneinde de controles op de illegale afvaltransporten in het algemeen en op afvaltransporten via tweedehandsvoertuigen in het bijzonder, efficiënter te maken. Binnen de Algemene Administratie van Douane en Accijnzen werd met name een risicoanalyse inzake het gebruik van tweedehandsvoertuigen voor de uitvoer van illegale afvalstoffen uitgevoerd in overleg met de milieu-inspectiediensten.

In Antwerpen werd reeds een werkgroep “Controle op afval in de haven” opgericht waaraan de verschillende betrokken partijen deelnemen (Douane, Scheepvaartpolitie, OVAM, Vlaamse Milieu-inspectie en de Milieu- inspectie van de federale overheidsdienst Volksgezondheid Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu) met de bedoeling tot een betere samenwerking te komen tussen de diensten en controleacties op touw te zetten teneinde de illegale afvaltrafieken in te dammen.

Bovendien werd de douane betrokken bij de voorbereiding van een havenreglement inzake tweedehandsvoertuigen in de haven van Antwerpen (initiatief havenkapitein Antwerpen).

Tevens werd het samenwerkingsakkoord tussen de Belgische Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, betreffende de coördinatie van het beleid inzake invoer, uitvoer en doorvoer van afvalstoffen goedgekeurd.