SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
9 avril 2009 9 april 2009
________________
Question écrite n° 4-3302 Schriftelijke vraag nr. 4-3302

de Marc Verwilghen (Open Vld)

van Marc Verwilghen (Open Vld)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
________________
Cliniques privées - Risques - Législation applicable Privéklinieken - Wettelijk kader - Chirurgische ingrepen - Aantallen 
________________
établissement hospitalier
centre médical
chirurgie
médecine privée
analyse qualitative
assurance maladie
ziekenhuis
medisch centrum
chirurgie
privé-geneeskunde
kwalitatieve analyse
ziekteverzekering
________ ________
9/4/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 14/5/2009)
20/5/2009Antwoord
9/4/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 14/5/2009)
20/5/2009Antwoord
________ ________
Question n° 4-3302 du 9 avril 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-3302 d.d. 9 april 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De nos jours, on crée de plus en plus de cliniques privées dans lesquelles les patients peuvent subir des traitements médicaux et cosmétiques. De plus, je constate qu'il y a, d'une part, des cliniques qui ne ménagent ni leurs efforts ni leurs dépenses pour créer un environnement sécurisé et hygiénique pour les patients et, d'autre part, des cliniques privées qui ne disposent pas d'une infrastructure de qualité. Certains centres ne disposent même pas d'un bloc opératoire convenablement équipé, mais rien ne leur interdit de pratiquer des interventions à risque. On ne tient pratiquement pas compte de la sécurité du patient. Il est évident que de tels centres diminuent fortement la qualité des soins de santé. En outre, cela jette le discrédit sur les cliniques qui prennent les mesures de précautions nécessaires.

Les patients qui choisissent une clinique privée le font en conscience, de leur plein gré et de façon réfléchie. Ils prennent en charge tous les frais de leur traitement, séjour et frais de séjour. Dans ce cas, la mutuelle n'intervient pas. Tant les pouvoirs publics que le secteur privé y gagnent.

Je souhaiterais vous poser les questions suivantes :

1) Dans quel cadre légal opèrent de telles cliniques privées qui pratiquent des interventions chirurgicales ? En l'absence de celui-ci, la loi sur les hôpitaux de 1987 permet-elle de réglementer de telles cliniques privées en tant qu'« hôpitaux commerciaux » ? Dans l'affirmative, la ministre estime-t-elle cela réalisable ?

2) La ministre dispose-t-telle de données chiffrées pertinentes sur le nombre de cliniques privées qui pratiquent des interventions chirurgicales en Flandre, en Wallonie et à Bruxelles et ce, pour les années 2005, 2006, 2007, 2008 et 2009 ?

 

Heden ten dage worden er steeds meer privéklinieken opgericht waar patiënten terecht kunnen voor medische en cosmetische behandelingen. Daarbij stel ik vast dat er enerzijds klinieken zijn die kosten noch moeite sparen om een veilige en hygiënische omgeving te creëren voor patiënten; en anderzijds privéklinieken die niet over een degelijke infrastructuur beschikken. Sommige centra beschikken niet eens over een adequaat uitgerust operatiekwartier maar niets weerhoudt hun ervan om risicovolle ingrepen uit te voeren. Er wordt daarbij nauwelijks of geen rekening gehouden met de veiligheid voor de patiënt. Het is duidelijk dat dergelijke centra het niveau van de gezondheidszorg sterk naar beneden halen. Daarbovenop komen de klinieken die wel de nodige voorzorgsmaatregelen nemen in een slecht daglicht.

Patiënten die kiezen voor een privékliniek, doen dit bewust, uit vrije wil en weloverwogen. Zij nemen de totale kosten van hun behandeling, verblijf en verblijfskosten voor hun eigen rekening. Het ziekenfonds komt in dit geval niet tussen. Zowel de overheid als de privésector wint hierbij.

Hierover wens ik de volgende vragen te stellen:

1)Binnen welk wettelijk kader opereren dergelijke privéklinieken die chirurgische ingrepen uitvoeren? Indien dit niet bestaand is, voorziet de wet op de ziekenhuizen van 7 augustus 1987 de mogelijkheid om dergelijke privéklinieken als “commerciële ziekenhuizen” te reglementeren? Zo ja, acht de geachte minister dit realiseerbaar?

2)Beschikt zij over relevante cijfergegevens over de aantallen privéklinieken die chirurgische ingrepen uitvoeren in Vlaanderen, Wallonië en Brussel in de jaren 2005, 2006, 2007, 2008 en 2009?

 
Réponse reçue le 20 mai 2009 : Antwoord ontvangen op 20 mei 2009 :
  1. Il est inexact d’affirmer que les cliniques privées opèrent en dehors de tout cadre légal. Les règles de déontologie, la législation relative aux droits du patient, le devoir général de précaution issu du Code civil,… sont autant d'exemples de dispositions applicables également aux cliniques privées et aux praticiens professionnels de la santé qui y exercent. Le droit à des soins de qualité issu de la loi relative aux droits du patient et le devoir de précaution issu des règles du Code civil en matière de responsabilité, notamment, obligent les cliniques privées, compte tenu de l'état de la science et de la pratique d'un médecin normalement consciencieux et prudent, à offrir des soins fiables et de qualité.

    Cependant, la différence majeure entre les hôpitaux agréés et les cliniques privées est que les hôpitaux agréés doivent répondre à des critères de qualité spécifiques et que des contrôles de qualité ciblés y sont effectués.

    La loi relative aux hôpitaux et à d'autres établissements de soins s'applique uniquement aux hôpitaux agréés. Pour obtenir cet agrément, l'hôpital doit satisfaire à toutes les dispositions de la loi et de ses arrêtés d'exécution. Le contrôle des normes et l'octroi de l'agrément relèvent des compétences des Régions et Communautés.

    La législation relative aux hôpitaux repose sur trois principes de base qui forment un tout cohérent, à savoir la programmation, l’agrément et le financement. Ceci implique notamment que les hôpitaux qui répondent aux normes d'agrément obtiennent pour cela un financement. Soumettre les cliniques privées au champ d'application de la législation relative aux hôpitaux implique automatiquement que nous financions ces institutions. Il me paraît peu opportun de soutenir financièrement chaque initiative privée, sans parler de l'impact budgétaire d'une telle mesure. En outre, à la lumière de la réglementation européenne, il semble difficilement défendable de lier un subventionnement à des normes de qualité pour certaines institutions et pas pour d'autres.

    Il faudra plutôt songer à un cadre plus large de normes de qualité et de contrôle applicables à la fois aux institutions qui sont "dans le système" et à celles qui sont "en dehors" de celui-ci.

    La mise en place d'une telle "loi de la qualité" (avec les contrôles nécessaires) exigera une étroite concertation avec les Régions et Communautés. Le contrôle de qualité, en effet, est par essence une compétence des Régions et Communautés. Mais l'autorité fédérale, elle aussi, pourrait prendre certaines initiatives par le biais de sa compétence dans le cadre de la réglementation relative à l'exercice de l'art de guérir.

  2. Les données enregistrées par mes services ne concernent que les hôpitaux agréés. Je ne dispose donc pas de données concernant le nombre de cliniques privées qui pratiquent des interventions chirurgicales.

  1. Het is onjuist te beweren dat privé-klinieken opereren buiten elk wettelijk kader. De deontologische regels, de patiëntenrechtenwetgeving, de algemene zorgvuldigheidsplicht uit het Burgerlijk Wetboek,… zijn voorbeelden van bepalingen die ook van toepassing zijn op privé-klinieken en de gezondheidswerkers die daar prestaties uitvoeren. Onder meer het recht op kwaliteitsvolle zorg uit de wet patiëntenrechten en de zorgvuldigheidsplicht uit de regels van het Burgerlijk Wetboek betreffende de aansprakelijkheid verplichten de privé-klinieken om, rekening houdend met de stand van de wetenschap en het handelen van een normaal zorgvuldige en voorzichtige arts, veilige en kwaliteitsvolle zorg aan te bieden.

    Het grote verschil tussen erkende ziekenhuizen en privé-klinieken is echter dat de erkende ziekenhuizen aan specifieke kwaliteitscriteria moeten voldoen en dat er gerichte kwaliteitscontroles worden uitgevoerd.

    De wet betreffende de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen is enkel van toepassing op erkende ziekenhuizen. Om deze erkenning te krijgen moet het ziekenhuis voldoen aan alle bepalingen van de wet en haar uitvoeringsbesluiten. De controle op de normen en het geven van de erkenning behoren tot de bevoegdheden van de Gemeenschappen en Gewesten.

    De ziekenhuiswetgeving steunt op drie basisprincipes die samen een logisch geheel vormen, namelijk de programmatie, de erkenning en de financiering. Dit houdt onder meer in dat ziekenhuizen die voldoen aan de erkenningsnormen daarvoor ook een financiering ontvangen. Privé-klinieken onder het toepassingsgebied brengen van de ziekenhuiswetgeving betekent automatisch dat we deze instellingen gaan financieren. Het lijkt mij weinig opportuun om elk privé-initiatief financieel te gaan ondersteunen, om nog maar te zwijgen over de budgettaire weerslag van een dergelijke maatregel. Bovendien lijkt het in het licht van de Europese regelgeving moeilijk verdedigbaar om voor bepaalde instellingen een subsidiëring te koppelen aan kwaliteitsnormen en voor andere instellingen niet.

    Er zal eerder moeten nagedacht worden over een ruimer kader van kwaliteits- en controlenormen die gelijk gelden voor de instellingen “binnen” en die “buiten” het systeem.

    Het opstellen van een dergelijke “kwaliteitswet” (met de nodige controles) zal nauw overleg met de Gemeenschappen en Gewesten vereisen. Kwaliteitscontrole is namelijk, zoals al eerder vermeld, in essentie een bevoegdheid van de Gemeenschappen en Gewesten. Maar ook de Federale overheid zou bepaalde initiatieven kunnen nemen via haar bevoegdheid in het kader van de reglementering met betrekking tot de uitoefening van de geneeskunst.

  1. De gegevens die worden geregistreerd door mijn diensten betreffen enkel de erkende ziekenhuizen. Ik beschik dan ook niet over gegevens in verband met het aantal privé-klinieken die chirurgische ingrepen uitvoeren.