BELGISCHE SENAAT
________
Zitting 2011-2012
________
17 juli 2012
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-6757

de Christie Morreale (PS)

aan de minister van Werk
________
Ecocheques - Verdeling - Volume - Impopulariteit - Hoge inningskosten - Vervanging door maaltijdcheques - Aanpassingen - Vooruitzicht
________
bijkomend voordeel
milieubescherming
________
17/7/2012Verzending vraag
11/12/2012Antwoord
________
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 5-6757 d.d. 17 juli 2012 : (Vraag gesteld in het Frans)

Echocheques zijn cheques die bestemd zijn voor de aankoop van producten en diensten met een duurzaam karakter. Men kan ze krijgen bij de werkgever en gebruiken bij een handelaar of een dienstverlener om bepaalde producten te betalen die tot de volgende zeven categorieën behoren: energiebesparing, waterbesparing, duurzame mobiliteit, afvalbeheer, producten met het ecolabel, biologische producten, bevordering van de aandacht voor de natuur.

De “Voucher Issuers Association” (VIA), een vereniging van ondernemingen die voorafbetaalde cheques uitgeven, heeft op 2 juli 2012 in een mededeling laten weten dat de verdeling van ecocheques met 20% gestegen is ten opzichte van vorig jaar.

Toch zou de verdeling van ecocheques, die dienen om het “duurzame” gedrag van de consumenten te bevorderen, sedert de invoering ervan via het interprofessioneel akkoord 2009-2010, in 2011 bijna met de helft zijn afgenomen: 24 van de aanvankelijk 53 paritaire comités zouden volgens het tijdschrijft Budget & Recht, de toekenning van ecocheques niet meer willen opleggen.

Die impopulariteit zou vooral verklaard worden door de te hoge inningskosten (25 maal meer dan de debetkaart), meer bepaald voor de kleine ondernemingen, waar de kosten 7% bedragen van de nominale waarde van de cheque, bovenop de vaste kosten. Een onderneming die minder dan tien personen tewerkstelt, zou volgens de Union des Classes Moyennes (UCM) een meerkost van 10 tot 40% moeten dragen.

De echocheques zijn bedoeld om de koopkracht van de werknemers te verhogen en de consumenten in de richting van ecologische producten en diensten te sturen.

Een koninklijk besluit staat de werkgevers die ecocheques uitgeven nu toe deze te vervangen door maaltijdcheques. De UCM zou al het einde van de ecocheques aankondigen.

1) Kan de minister deze cijfers bevestigen?

2) Welke toekomst ziet ze voor de ecocheques?

3) Werden aanpassingen van het systeem bestudeerd om de administratieve rompslomp voor de ondernemingen en de handelaars te vereenvoudigen?

Antwoord ontvangen op 11 december 2012 :

Teneinde op uw vraag te kunnen antwoorden heeft mijn administratie contact opgenomen met de Voucher Issuers Association (VIA), een VZW die de uitgiftemaatschappijen van ecocheques (Edenred en Sodexo) groepeert, teneinde concrete cijfers te verkrijgen.

1. Mevrouw de senator verwijst waarschijnlijk:

Enerzijds, naar het artikel dat op 3 juli 2012 in Le Soir is verschenen. In dat artikel wijst een biowinkel erop dat de inningskosten 25 maal hoger liggen voor ecocheques dan voor een debetkaart.

Aangezien dit punt behoort tot het commercieel beleid van de leveranciers van betaalterminals en van de uitgevers van debetkaarten, kunnen geen precieze gegevens meegedeeld worden. De kosten verbonden aan het huren van de terminals en de transactiekosten variëren namelijk in functie van de terminal en het programma waarvoor geopteerd wordt, het aantal transacties per terminal en per maand, de leverancier van de terminal, de koper, of nog in functie van de uitgever van de kaart.

Bij wijze van voorbeeld nemen we een product dat gekocht wordt in een dergelijke winkel:

Voor een bundel bio prei (3,99 euro per bundel) zouden de inningskosten voor een betaling met ecocheques maximaal twee à drie maal hoger liggen dan de transactiekost via debetkaart; te weten een verschil van enkele centen. Naast de transactiekost bij betaling met een debetkaart, dient men eveneens rekening te houden met de abonnementskosten, de installatiekosten en de verhuurkosten van de terminal (de huurprijs varieert tussen 8 euro en 22,70 euro/maand afhankelijk van het type uitrusting).

Dit geeft het volgende resultaat:

  • Bancontact / Mister Cash: transactiekost voor een product van minder dan 10 euro (en meer dan 93 transacties/dagen): 2,50 cent + (0,50 % * bedrag) = 4,50 cent. Andere kosten niet meegerekend.

  • Ecocheque van 4 euro 10 cent.

En anderzijds, naar een artikel van de Union des Classes Moyennes waarin gesteld wordt dat:

  • de kosten voor de ondernemingen 7 % vertegenwoordigen van de nominale waarde van de cheque, plus vaste kosten.

  • de kosten voor de kleine ondernemingen meer dan 10 % vertegenwoordigen van de nominale waarde van de cheque, en zelfs kunnen oplopen tot 40 %.

Dit punt behoort tot het commercieel beleid van de uitgiftemaatschappijen. Gelet op het concurrentieel karakter van deze informatie kunnen geen precieze gegevens meegedeeld worden. De kosten en dus de aangeboden tarieven variëren in functie van verschillende elementen, zoals bijvoorbeeld: het aantal betrokken werknemers, het bedrag van de toegekende ecocheques, het specifiek karakter van de distributie, enz.

Desalniettemin kan het gemiddelde percentage van de administratieve kosten (leveringskosten inbegrepen) geraamd worden op 3% (met een maximum van 8 %).

Deze kosten liggen een beetje hoger voor de KMO’s : het gemiddelde percentage van de administratieve kosten (leveringskosten inbegrepen) kan geraamd worden op 4 % (met een maximum van 8 %).

Deze kosten zijn volledig aftrekbaar voor de ondernemingen.

Tot slot dient opgemerkt te worden dat, hoewel meerdere sectoren geen nieuwe CAO’s hebben gesloten betreffende de toekenning van ecocheques voor de periode 2011-2012, de ondernemingen die reeds ecocheques toekenden voor de periode 2009-2010 dit blijkbaar hebben voortgezet. De uitgiftemaatschappijen bevestigen de stijging van 20 % vastgesteld in het eerste semester van 2012 in vergelijking met 2011.

2. Het systeem van de ecocheques werd ingevoerd op initiatief van de sociale partners die zetelen in de NAR. Bijgevolg komt het niet aan mij toe om me uit te spreken over de toekomst van de ecocheques.

In de NAR wordt het systeem van de ecocheques op geregelde tijdstippen aan een evaluatie onderworpen.

Artikel 4 van de bovenvermelde CAO nr. 98 bepaalt dat de sociale partners er zich toe verbinden jaarlijks na te gaan of de lijst met diensten en producten van ecologische aard moet worden aangevuld. Ze verbinden zich ertoe om de twee jaar te evalueren of die lijst inhoudelijk moet worden bijgewerkt.

Naar aanleiding van de eerste evaluatie die eind 2010 plaatsvond werd de CAO nr. 98 gewijzigd door de CAO nr. 98bis, gesloten op 21 december 2010.

3. Zoals hierboven vermeld, behoort dit punt tot het commercieel beleid van de uitgiftemaatschappijen.

Tijdens de evaluatie van het systeem van de ecocheques heeft de NAR evenwel de problematiek van de kosten onderzocht.

Zoals vermeld in zijn advies n° 1758 van 21 december 2010, is de raad van oordeel dat dient gezocht te worden naar een evenwichtige verdeling van de kosten tussen de uitgiftebedrijven, de werkgevers en de handelaars en naar een volledige transparantie van de kosten en de kosten-evolutie.

Wat de kosten voor de aankoop van de ecocheques voor werkgevers betreft, meent de Raad dat deze kost redelijk moet blijven, nu de toekenning van ecocheques in veel sectoren op recurrente wijze voorzien is, en in verhouding dient te staan tot de waarde van de aangekochte ecocheques. Er dient vermeden te worden dat KMO’s, die eventueel op basis van een sectorale cao dit netto-voordeel aan hun werknemers dienen te bieden, hiervoor verhoudingsgewijs buitensporige kosten dienen te dragen.

De Raad is van oordeel dat door de uitgevers van ecocheques inspanningen dienen geleverd te worden om de kosten voor de aankoop en het gebruik van ecocheques te drukken. Eveneens verdient het aanbeveling dat initiatieven genomen worden om via het sociaal fonds van de sector de aankoop van ecocheques te collectiviseren. Bij de volgende evaluatie van het systeem zal hieraan specifiek aandacht besteed worden.