Institutioneel nieuws

29/11/2017

Franse Gemeenschap maakt gebruik van haar constitutieve autonomie

Een nieuw bijzonder decreet bepaalt dat de Franse Gemeenschap voortaan van rechtswege elk jaar zal bijeen komen op de donderdag die volgt op de eerste woensdag van september.

Ingevolge de opeenvolgende staatshervormingen hebben de Gemeenschappen en de Gewesten constitutieve autonomie gekregen. De Grondwet maakt het mogelijk dat de bijzondere wetgever aanduidt welke elementen over de verkiezing, samenstelling en werking van het Parlement van de Vlaamse Gemeenschap, het Parlement van de Franse Gemeenschap en het Parlement van het Waals Gewest door die parlementen zélf worden geregeld. Dit geeft de deelstaten de mogelijkheid om zelf de werking en de organisatie van hun eigen instellingen te bepalen.

De Zesde Staatshervorming heeft de constitutieve autonomie van de deelstaten verder uitgebreid. Zo kunnen het Vlaams Parlement, het Waals Parlement en het Parlement van de Franse Gemeenschap, elk voor hun eigen assemblee, aanvullende regels vastleggen over hun samenstelling, zoals bijvoorbeeld de gewaarborgde vertegenwoordiging van vrouwen en mannen. Zij kunnen ook een kieskring instellen voor het ganse grondgebied van hun Gewest, waarin dan een deel van hun parlementsleden wordt verkozen. De betrokken parlementen kunnen ook de regeling inzake kandidaat-opvolgers en het devolutieve effect van de lijststem wijzigen, aanvullen, vervangen of opheffen. Dit alles moet gebeuren door een ‘bijzonder decreet’, dat moet aangenomen worden met een meerderheid van twee derden van de uitgebrachte stemmen, waarbij de meerderheid van de leden van het betrokken parlement moet aanwezig zijn.

Waar voor het Parlement van de Vlaamse Gemeenschap, het Parlement van de Franse Gemeenschap en het Parlement van het Waals Gewest de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen de constitutieve autonomie regelt, gelden voor de Duitstalige Gemeenschap en voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest specifieke bepalingen. Zij hebben hun constitutieve autonomie pas recent verworven door de Zesde Staatshervorming. De bepalingen die op hen van toepassing zijn, vindt men in de wet van 31 december 1983 tot hervorming der instellingen voor de Duitstalige Gemeenschap en in de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen.

De Gemeenschappen en de Gewesten hebben van deze constitutieve autonomie al herhaaldelijk gebruik gemaakt. Zo nam het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap op 30 mei 2016 een bijzonder decreet aan dat, onder meer, een onverenigbaarheid instelde tussen het mandaat als lid van het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap met het ambt van burgemeester, en bepaalde dat dit parlement elk jaar van rechtswege bijeen komt op de derde maandag van september.

De Franse Gemeenschap maakte al eerder gebruik van de haar toegekende constitutieve autonomie. Door een bijzonder decreet van 30 juni 2006 kwam het Parlement van de Franse Gemeenschap elk jaar van rechtswege bijeen op de donderdag die volgt op de derde zondag van september. Nu bepaalt een nieuw bijzonder decreet van 9 november 2017 dat het Parlement van de Franse Gemeenschap voortaan van rechtswege elk jaar zal bijeen komen op de donderdag die volgt op de eerste woensdag van september. Het bijzonder decreet verscheen in het Belgisch Staatsblad van 21 november 2017.

Overigens vergadert het Waals Parlement van rechtswege jaarlijks de woensdag die volgt op de derde zondag van september, door een bijzonder decreet van het Waals Gewest van 14 november 2001. Sedert het bijzonder decreet van het Vlaams Gewest van 7 juli 2006 komt het Vlaams Parlement dan weer van rechtswege bijeen ieder jaar op de vierde maandag van september.