Evaluatie Belgische staatsstructuur : parlementaire commissie gaat van start
2/7/2021
Gemengde parlementaire commissie
De parlementaire commissie, die is belast met de evaluatie van de staatshervormingen sinds 1970, kwam op vrijdag 2 juli voor het eerst samen in het halfrond van de Senaat.
Het is niet de eerste keer dat een dergelijke gemengde parlementaire commissie in het leven wordt geroepen. Zo werd in 1989 een gemengde parlementaire commissie voor de Hervorming der Instellingen opgericht, met het oog op de voorbereiding van een volgende stap in de staatshervorming. In 2014 onderzocht een gemengde parlementaire commissie de mogelijke invoering van een federale kieskring.
Samenstelling
De gemengde parlementaire commissie telt 28 leden. Zij bestaat uit 14 vaste leden en 14 plaatsvervangers die door de Senaat onder zijn leden worden aangewezen en 14 vaste leden en 24 plaatsvervangers die door de Kamer van volksvertegenwoordigers onder haar leden worden aangewezen.
De voorzitsters van de Senaat en de Kamer, die zetelen met raadgevende stem, nemen het voorzitterschap van de commissie waar.
De senator, aangewezen door het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap, maakt met raadgevende stem deel uit van de delegatie van de Senaat, zodat de aanwezigheid van alle taalgemeenschappen gegarandeerd is.
Ook de niet-vertegenwoordigde of niet-erkende fracties kunnen in elke delegatie een lid met raadgevende stem in de gemengde parlementaire commissie aanwijzen.
De ministers die bevoegd zijn voor Institutionele Hervormingen kunnen aan de werkzaamheden deelnemen en zich laten bijstaan door medewerkers.
Opdrachten
De basisopdracht van de gemengde parlementaire commissie bestaat erin de staatkundige hervormingen sinds 1970 te evalueren, met het oog op een inventarisatie en een onderzoek naar een efficiëntere en effectievere bevoegdheidsverdeling, de werking van de instellingen en de samenwerking tussen de federale overheid, de Gemeenschappen en de Gewesten.
Deze basisopdracht vertaalt zich in verschillende concrete opdrachten. De eerste concrete opdracht is het maken van een objectieve inventaris van de knelpunten in de bevoegdheidsverdeling tussen de federale staat en de deelstaten die een oplossing vereisen in de toekomst.
Het evalueren van deze knelpunten is de tweede concrete opdracht van de gemengde parlementaire commissie. Daarbij moet het uitgangspunt zijn na te gaan welke overheid het meest aangewezen is om een bevoegdheid uit te oefenen en hoe de dienstverlening naar de burger het best georganiseerd wordt.
Een derde opdracht ten slotte bestaat in het formuleren van voorstellen en/of aanbevelingen om deze knelpunten op te lossen, echter zonder keuzes te maken. Deze oefening heeft bijgevolg tot doel om homogene bevoegdheden mogelijk te maken en een efficiëntere en effectievere dienstverlening aan de burger te realiseren, met inachtneming van de principes van subsidiariteit en interpersoonlijke solidariteit.
Huishoudelijk reglement
Tijdens haar installatievergadering op 2 juli keurde de gemengde parlementaire commissie haar huishoudelijk reglement goed.
Alle vergaderingen zijn openbaar, tenzij de gemengde parlementaire commissie daar anders over beslist.
Zij komt rechtsgeldig bijeen ongeacht het aantal aanwezige leden, maar kan slechts een besluit nemen indien de meerderheid van de stemgerechtigde leden aanwezig is. Elk besluit wordt genomen bij volstrekte meerderheid van stemmen.
Rapporteurs
De gemengde parlementaire commissie heeft zes rapporteurs aangewezen. Het gaat om de heren Loones en Calvo en mevrouw Pas, allen leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers, en om de senatoren Eerdekens, Laruelle en Van Rompuy.
De beide voorzitsters van de gemengde parlementaire commissie zullen regelmatig met de rapporteurs overleggen over de voortgang van het verslag van de werkzaamheden.
Werkzaamheden
De gemengde parlementaire commissie komt op 16 juli 2021 opnieuw samen. Zij zal dan haar vergaderkalender vastleggen en de thema’s bepalen die zullen worden besproken.
In de commissie werd voorgesteld dat het schema, dat werd gehanteerd in het verslag over de “Evaluatie van de werking van de nieuwe federale structuren”, dat de Senaat tussen 1995 en 1999 redigeerde, als inspiratiebron zou dienen. In dat verslag werden achtereenvolgens de materiële bevoegdheidsverdeling, andere aspecten inzake bevoegdheidsverdeling en de werking van de instellingen besproken.
Het huishoudelijk reglement van de gemengde parlementaire commissie laat toe om te werken met schriftelijke adviezen en nota’s van experten, maar staat ook de organisatie van hoorzittingen niet in de weg.
Het huishoudelijk reglement bepaalt ook dat het Kenniscentrum voor de Institutionele Aangelegenheden van de Senaat zijn expertise ter beschikking stelt.
De gemengde parlementaire commissie zal haar verslag indienen tegen december 2021, tenzij de termijn wordt verlengd door een beslissing van zowel de Senaat als de Kamer van volksvertegenwoordigers.
De opname van de vergadering is terug te vinden op het YouTube kanaal van de commissie.
