|
6‑32 Belgische Senaat Gewone Zitting 2016‑2017 Plenaire vergaderingen Vrijdag 1 september 2017 Ochtendvergadering |
6‑32 Sénat de Belgique Session ordinaire 2016‑2017 Séances plénières Vendredi 1er septembre 2017 Séance du matin |
|
Handelingen |
Annales |
|
Inhoudsopgave |
Sommaire |
|
Heropneming van een mandaat van gecoöpteerd senator Parlementaire Assemblee van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) Samenstelling van de commissies Samenstelling van de commissies Uitvoering besluiten van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties Grondwettelijk Hof – Prejudiciële vragen Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en Nationale Arbeidsraad Centrale Raad voor het Bedrijfsleven
|
Approbation de l’ordre du jour Reprise du mandat d’un sénateur coopté Assemblée parlementaire de l’Organisation pour la sécurité et la coopération en Europe (OSCE) Exécution décisions du Conseil de sécurité des Nations unies Cour constitutionnelle – Arrêts Cour constitutionnelle – Questions préjudicielles Cour constitutionnelle – Recours Caisse des dépôts et consignations Conseil central de l’économie et Conseil national du travail
|
|
Voorzitster: mevrouw Christine Defraigne (De vergadering wordt geopend om 11 uur.) |
Présidence de Mme Christine Defraigne (La séance est ouverte à 11 h.) |
Goedkeuring van de agenda |
|
|
De voorzitster. – De agenda werd rondgestuurd. Het Bureau stelt echter voor de volgorde van de twee agendapunten om te wisselen en eerst het Belangenconflict te bespreken. Aangezien er geen opmerkingen zijn, is de agenda goedgekeurd. |
Mme la présidente. – L’ordre du jour a été communiqué aux sénateurs. Le Bureau propose cependant d’inverser les deux points à l’ordre du jour, en commençant par le Conflit d’intérêts. Puisqu’il n’y a pas d’observations, l’ordre du jour est approuvé. |
Belangenconflict tussen de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie en de Kamer van volksvertegenwoordigers naar aanleiding van het wetsontwerp betreffende de harmonisering van het in aanmerking nemen van studieperioden voor de berekening van het pensioen (Stuk 6‑362) |
|
Bespreking |
|
|
(Voor het voorstel van gemotiveerd advies aangenomen door de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden, zie stuk 6‑362/2.) |
(Pour la proposition d’avis motivé adoptée par la commission des Affaires institutionnelles, voir document 6‑362/2.) |
|
De voorzitster. – Bij brief van 12 juli 2017 deelde de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers aan de Senaat mee dat het overleg tussen de Kamer en de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie niet tot een oplossing had geleid. Overeenkomstig artikel 31 van de gewone wet van 9 augustus 1980 tot hervorming der instellingen dient de Senaat over dit belangenconflict een advies uit te brengen aan het Overlegcomité. Het dossier is naar de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden verwezen. Ik verleen het woord aan de rapporteurs, de dames Barzin en Segers. |
Mme la présidente. – Par lettre du 12 juillet 2017 le président de la Chambre des représentants, a informé le Sénat que la concertation entre la Chambre et l’Assemblée de la Commission communautaire française n’a pas abouti à une solution. Conformément à l’article 31 de la loi ordinaire de réformes institutionnelles du 9 août 1980, le Sénat doit rendre un avis sur ce conflit d’intérêts au Comité de concertation. Le dossier a été envoyé à la commission des Affaires institutionnelles. Je donne la parole aux rapporteuses, Mmes Barzin et Segers. |
|
Mevrouw Anne Barzin (MR), corapporteur. – Bij brief van 12 juli 2017 heeft de voorzitter van de Kamer van volksvertegenwoordigers, met toepassing van artikel 32, §1quater, van de gewone wet van 9 augustus 1980 tot hervorming der instellingen het belangenconflict bij de Senaat aanhangig gemaakt dat de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie op 12 mei 2017 bij de Kamer had ingediend tegen het wetsontwerp betreffende de harmonisering van het in aanmerking nemen van studieperioden voor de berekening van het pensioen dat in die assemblee was ingediend. De Senaat moet bijgevolg binnen dertig dagen een gemotiveerd advies overzenden aan het Overlegcomité, dat op zijn beurt in de consensusprocedure binnen dertig dagen moet beslissen. De commissie voor de Institutionele aangelegenheden heeft het belangenconflict onderzocht op haar vergaderingen van 17 en 19 juli 2017. De volgende personen werden op de vergadering van 17 juli gehoord: mevrouw Julie de Groote, voorzitster van het Brussels Franstalig Parlement, de heer David Clarinval, die de federale delegatie leidde op de overlegvergadering in de Kamer van volksvertegenwoordigers, en de heer Hugues Vlemincq, directeur van de Strategische Cel van het kabinet van de heer Bacquelaine, minister van Pensioenen. Mevrouw de Groote herinnerde aan de uitzonderlijke aard van de procedure. In het verleden heeft de COCOF maar twee keer het belangenconflict ingeroepen. Het komt erop aan dat er tot een dialoog wordt gedwongen. De COCOF meent dat er vooraf geen dialoog met het federaal niveau is geweest, enkel een vorm van overleg in het comité van de sector. Ze heeft vragen bij de procedure en verduidelijkt dat de motie van de COCOF gebaseerd is op de demografische boom in het Brussels Gewest en het tekort aan leerkrachten. Ze verwijst eveneens naar het voorstel dat in de Kamer werd gedaan. De heer Clarinval stelt het standpunt van de Kamer voor. Hij legt uit hoe de overlegvergadering, die op 10 juli jongstleden in de Kamer van volksvertegenwoordigers georganiseerd werd, verlopen is en geeft toelichting bij de vragen die gesteld werden bij de samenstelling van de delegatie. Over de grond van de zaak vindt de federale delegatie dat de tekst die de regering voorstelt, geen impact op de loopbaan van de leerkrachten heeft. Er is wel degelijk een debat over de zwaarte van het beroep en over de problematiek van de tantièmes. De meerderheid van de delegatie kon niet ingaan op de vraag om het debat te bevriezen zolang de andere debatten nog niet beëindigd zijn. Tijdens de bespreking vroeg de heer Mahoux bijkomende uitleg over de gevolgde procedure, er zijn namelijk geen stemmingen geweest en hij had ook vragen bij de samenstelling van de delegatie. De heer Vanackere had verschillende opmerkingen over de vorm van de motie die door de COCOF werd aangenomen. Hij herinnert eraan dat de huidige procedure geen rechtszaak is maar wel een overlegprocedure, met weinig vormvereisten. De Senaat moet zich over het inhoudelijke aspect van het belangenconflict buigen en niet over procedurekwesties. De vraag is of de federale maatregel evenwichtig is of niet. Volgens de Vlaamse minister van Onderwijs, mevrouw Crevits, heeft de hervorming rekening gehouden met de specificiteit van het onderwijs en heeft men wel degelijk een evenwicht gevonden. De heer Clarinval wijst erop dat er niet is overgegaan tot stemmingen omdat het ging om een overlegvergadering tussen de twee delegaties, en niet om een vergadering van een parlementaire commissie. Er is geen akkoord bereikt na afloop van de overlegprocedure. Volgens hem moeten duidelijke regels worden vastgesteld om te voorkomen dat er in de toekomst nog procedureproblemen zouden ontstaan. Mevrouw de Groote is het niet eens met de stelling dat deze procedure geen zin heeft en alleen maar leidt tot tijdverspilling. Ze heeft de Senaat gevraagd na te denken over de noodzaak om een akkoord te bereiken over bepaalde regels. Mevrouw Segers gaat akkoord met de stelling dat deze procedure is uitgewerkt om de federale Staat goed te laten functioneren en niet om hem uit te hollen. Spreekster wil het dus graag verder over de inhoud hebben, en niet over de procedure. Zij stipt aan dat haar partij de afkoop van studiejaren een slechte zaak blijft vinden. Er is vooral het sociale effect, in het bijzonder voor de vrouwen. De heer Vanlouwe beklemtoont dat over het Nederlandstalig onderwijs in Brussel in de motie met geen woord wordt gerept. De demografische groei doet zich bovendien ook in voor in Wallonië. Mevrouw de Groote antwoordt dat de motie alleen verwijst naar de bevoegdheden waarvoor de COCOF bevoegd is. De heer Vlemincq, vertegenwoordiger van minister Bacquelaine, wijst erop dat de procedure voor belangenconflicten zwaar is en hij is verrast dat de procedure voor dit specifieke geval werd opgestart. Hij herinnert eraan dat het om een essentiële hervorming gaat. Het laatste verslag van het Kenniscentrum onder leiding van het Federaal Planbureau wijst ook op de positieve gevolgen van deze hervorming. Zij streeft duidelijke doelstellingen na op het vlak van rechtvaardigheid. Om tegemoet te komen aan de twee voornaamste bezwaren van de COCOF werd overleg gepleegd. Bovendien is de voorgestelde hervorming het resultaat van een tweeledig overleg, eerst voor het Nationaal Pensioencomité en vervolgens voor het Comité A. De motie wijst ook op hervormingen die zelfs nog niet hebben plaatsgevonden, en besluit dat de lerarenloopbaan iets langer zal duren, namelijk één tot drie jaar, maar dat het pensioenbedrag zal stijgen. Zelf heb ik erop gewezen dat men lering moet trekken uit de manier waarop de procedure is verlopen. Wat dit hervormingsontwerp betreft, geeft de analyse van het Federaal Planbureau duidelijk aan dat heel wat leerkrachten geen enkel belang hebben bij de regularisatie van hun studiejaren. Er wordt in een hele reeks overgangsmaatregelen voorzien en de belangen van de leerkrachten worden niet geschaad. De heer Mahoux werpt op dat deze bespreking enkel betrekking heeft op de vraag of de leerkrachten door deze maatregelen kunnen worden benadeeld. De heer Vanackere meent dat de Senaat de rol van onpartijdige bemiddelaar moet spelen en moet nagaan of er een akkoord kan worden gevonden tussen de partijen. De heer Desquesnes herinnert eraan dat de Senaat inhoudelijke of procedurekwesties kan aansnijden om advies te verstrekken. Het geheel van maatregelen heeft een impact op de loopbaan van de leerkrachten, op hun vooruitzichten en op de aantrekkelijkheid van het beroep. Volgens hem is het de taak van de Senaat een reeks aanbevelingen te verstrekken voor dit specifieke geval en, meer in het algemeen, voor het overleg tussen de verschillende beleidsniveaus. Mevrouw Thibaut merkt op dat er volgens de Raad van State sprake is van een achteruitgang met betrekking tot de door artikel 23 van de Grondwet bekrachtigde rechten. Zij vindt ook dat de genderstudie moet worden uitgediept. Mevrouw Jamoulle vat de twee belangrijkste bezorgdheden van de leerkrachten samen. De COCOF heeft dit belangenconflict ingeroepen omdat ze vreest dat de hervorming ernstige gevolgen zal hebben voor haar beleid. De heer Wahl herinnert eraan dat noch het Vlaams Parlement, noch het Parlement van de Franse Gemeenschap, noch het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap, noch het Brussels Parlement, noch de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) meende een belangenconflict te moeten aanvoeren. Het is niet de bedoeling om in de Senaat het debat van de Kamer opnieuw te voeren, maar enkel een advies te formuleren. Sprekers Desquesnes en De Ridder delen dit voorstel. Mevrouw De Ridder, evenals de vertegenwoordiger van de minister, hebben gewezen op het historische karakter en de omvang van de pensioenhervorming van de federale regering. Het is net de bedoeling om de pensioenen op termijn betaalbaar te houden. Collega Katia Segers zal voortgaan met het verslag. |
Mme Anne Barzin (MR), corapporteuse. – Le président de la Chambre des représentants a, par courrier du 12 juillet 2017, en application de l’article 32, paragraphe 1er, quater, de la loi ordinaire de réformes institutionnelles d’août 1980, saisi le Sénat du conflit d’intérêts que l’Assemblée de la Commission communautaire française avait introduit le 12 mai 2017 devant la Chambre contre le projet de loi relatif à l’harmonisation de la prise en compte des périodes d’études pour le calcul de la pension qui avait été déposé dans cette assemblée. Le Sénat devait, dans les trente jours, remettre un avis motivé au Comité de concertation, lequel décide ensuite, dans les trente jours, selon la procédure du consensus. La commission des Affaires institutionnelles du Sénat a examiné le conflit d’intérêts lors de ses réunions des 17 et 19 juillet 2017. Lors de la réunion du 17 juillet, ont été entendus: Mme Julie de Groote, présidente du Parlement francophone bruxellois, M. David Clarinval, qui présidait la délégation fédérale lors de la réunion de concertation à la Chambre des représentants, et M. Hugues Vlemincq, directeur de la cellule stratégique du cabinet du ministre des Pensions, M. Bacquelaine. Mme de Groote a rappelé le caractère exceptionnel de la procédure. Dans le passé, la COCOF n’a déclenché des conflits d’intérêts qu’à deux reprises. L’important pour cette institution est de forcer le dialogue car elle estime que celui‑ci n’a pas eu lieu en amont avec le niveau fédéral mais qu’il y a simplement eu une forme de concertation au sein du Comité de secteur. Elle a fait part de ses questions quant à la procédure et expliqué que la motion de la COCOF est basée sur le boom démographique que connaît la Région bruxelloise et le constat de pénurie d’enseignants. Elle a également évoqué la proposition faite à la Chambre. M. Clarinval a présenté le point de vue de la Chambre. Il a expliqué comment s’était déroulée la réunion de concertation organisée le 10 juillet dernier et les questions qui se sont alors posées quant à la composition de la délégation. Sur le fond, il a précisé que la délégation fédérale estimait que le texte proposé par le gouvernement n’avait pas d’impact sur la carrière des enseignants. Il y a bien un débat sur la pénibilité et la problématique des tantièmes. La majorité de la délégation ne souhaitait pas que l’on gèle le texte en attendant que les autres débats soient terminés. Les discussions ont ensuite été entamées. M. Mahoux a demandé des explications complémentaires sur la procédure qui a été suivie, notamment sur l’absence de votes et la composition de la délégation. M. Vanackere a émis plusieurs remarques sur la forme de la motion adoptée par la COCOF. Il a rappelé que la procédure actuelle n’était pas une procédure juridique mais bien une procédure de concertation peu formalisée. Le Sénat doit se pencher sur les aspects de fond du conflit d’intérêts et non sur des questions de procédure. La question est de savoir si la mesure fédérale est équilibrée ou non. Il a signalé que selon Mme Crevits, ministre flamande de l’Enseignement, la réforme a tenu compte de la spécificité de l’enseignement et qu’un équilibre avait bel et bien été trouvé. M. Clarinval a souligné que l’absence de vote était due au fait qu’il ne s’agissait que d’une réunion de concertation entre deux délégations et non une réunion de commission. Il n’y avait pas d’accord au terme de la procédure de concertation. Il demande que des modalités plus précises soient prévues à l’avenir pour éviter les problèmes de procédure. Mme de Groote a déclaré qu’elle s’inscrivait en faux par rapport à ceux qui pensaient que cette procédure n’avait aucun sens et ne représentait qu’une perte de temps. Elle a invité le Sénat à réfléchir sur la nécessité de se mettre d’accord sur certaines règles. Mme Segers a précisé que cette procédure a pour vocation de permettre à l’État fédéral de fonctionner correctement et non de vider celui‑ci de sa substance. Selon elle, il faut poursuivre la discussion sur le contenu mais pas sur la procédure. Elle a rappelé que son parti considérait le rachat des années d’études comme une mauvaise chose, en évoquant les conséquences sociales de cette mesure, notamment pour les femmes. M. Vanlouwe a souligné que la motion n’évoquait pas l’enseignement néerlandophone à Bruxelles et que la croissance démographique était aussi constatée en Wallonie. Mme de Groote a répondu que la motion ne visait que les compétences de la COCOF. M. Vlemincq, représentant le ministre Bacquelaine, a mis en avant la lourdeur de la procédure de conflit d’intérêts et s’est dit surpris que cette procédure ait été entamée dans le cas d’espèce. Il a rappelé le caractère essentiel de la réforme et le fait que le dernier rapport du centre d’expertise piloté par le Bureau fédéral du Plan a souligné son impact positif. Il a expliqué les objectifs en termes d’équité. Pour répondre aux objections de la COCOF, il a rappelé que des concertations avaient eu lieu. La réforme proposée est le résultat d’une double concertation, d’abord devant le Comité national des Pensions et, ensuite, devant le Comité A. Il a souligné que la motion évoquait aussi des réformes qui n’ont pas encore été engagées et a conclu en précisant que si la carrière des enseignants est quelque peu allongée, d’un à trois ans, le montant de la pension sera, quant à lui, augmenté. Pour ce qui me concerne, j’ai précisé qu’il faudrait tirer des enseignements de la manière dont la procédure s’est déroulée. Concernant le fond du projet de réforme à l’examen, l’analyse réalisée par le Bureau fédéral du Plan indique clairement que de nombreux enseignants n’ont aucun intérêt à régulariser leurs années d’études. De plus, une série de mesures transitoires sont prévues. Les intérêts des enseignants ne sont pas lésés. M. Mahoux a rappelé que la discussion devait porter uniquement sur la question de savoir si les enseignants pouvaient être lésés par ces mesures. M. Vanackere a estimé que le Sénat devait jouer le rôle de médiateur impartial et examiner si un accord pouvait être trouvé entre les parties. M. Desquesnes a considéré que le Sénat pouvait aborder des considérations de fond ou de procédure pour remettre son avis. Il a souligné que l’ensemble des mesures prises avait des répercussions sur la carrière des enseignants, sur les perspectives de ceux‑ci et sur l’attractivité du métier. Selon lui, la mission du Sénat consiste à fournir une série de recommandations pour ces cas précis et, de façon plus générale, pour la concertation entre les différents niveaux de pouvoir. Mme Thibaut a fait observer que le Conseil d’État avait estimé qu’il y aurait un recul au niveau des droits consacrés par l’article 23 de la Constitution. Elle pense qu’il faut également approfondir l’étude genrée. Mme Jamoulle a résumé les deux principales préoccupations des enseignants. La COCOF a soulevé ce conflit d’intérêts car elle craint que ces réformes aient un impact sérieux sur ses politiques. M. Wahl a rappelé que ni le Parlement flamand, ni le Parlement de la Communauté française, ni celui de la Communauté germanophone, ni le Parlement bruxellois, ni celui de la Commission communautaire commune (COCOM) n’ont estimé devoir ouvrir un conflit d’intérêts; le but, au Sénat, n’est pas de recommencer le débat tenu à la Chambre. Il a alors proposé de s’atteler à la rédaction de l’avis qui doit être rendu. MM. Desquesnes et De Ridder ont indiqué qu’ils partageaient cette proposition. Mme De Ridder a souligné, tout comme le représentant du ministre, le caractère historique et l’ampleur de la réforme des pensions réalisée par le gouvernement fédéral, en rappelant que l’objectif est précisément de faire en sorte que le régime des pensions reste financièrement soutenable à terme. Ma collègue, Katia Segers, va poursuivre ce rapport. |
|
Mevrouw Katia Segers (sp.a), corapporteur. – Ik ga verder met het verslag waarmee mevrouw Barzin is begonnen. Mevrouw de Groote stelt dat het haar niet toekomt hier een debat te voeren over de grond van de zaak. De commissie voor de Institutionele Aangelegenheden zal echter wel een gemotiveerd advies moeten opstellen. Spreekster pleit ervoor om in dat advies vier punten op te nemen die voor haar belangrijk zijn en waarop ze graag een antwoord zou geformuleerd zien: een eerste punt dat door het Franstalig Brussels Parlement werd opgeworpen, betreft het besluitvormingsproces. Was dit proces formeel of informeel? Een tweede punt betreft de specifieke Brusselse situatie. De Brusselse bevolkingstoename en het tekort aan leerkrachten zouden in het advies aan bod moeten komen. Ten derde wordt naar het genderprobleem verwezen. Volgens de spreekster werden de bestaande studies niet voldoende in detail uitgewerkt, gelet op het feit dat tachtig procent van de leerkrachten van het vrouwelijk geslacht is. Het vierde punt betreft een specifieke vraag die gesteld werd tijdens het overleg met de Kamer. Er werd toen gevraagd om verder te gaan met de hervorming van de pensioenen van de werknemers en de zelfstandigen, maar nog even te wachten met die van de openbare sector. Men moet dienaangaande eerst over een algemeen overzicht beschikken en een goed beeld hebben van de zwaarte van het beroep en de tantièmes. Hoewel het niet de bedoeling van mevrouw de Groote is voor te schrijven wat er in het advies moet staan, is ze ervan overtuigd dat de vier voormelde vragen best aan het Overlegcomité worden voorgelegd. De heer Clarinval verduidelijkt dat wat hier wordt voorgesteld, niet aanvaard werd door de delegatie van de Kamer. Mevrouw de Groote stelt op haar beurt dat we hier vandaag niet zouden zitten indien de Kamer aan de vier voormelde vragen was tegemoetgekomen. Mevrouw Segers stelt vast dat er in de Kamer geen volledig debat ten gronde is gevoerd. De Raad van State verwijst in zijn advies van 5 januari 2017 naar een rapport van de Inspectie van Financiën, dat duidelijk aantoont dat de maatregelen weliswaar op korte termijn voor winst zullen zorgen voor de staatskas, maar op lange termijn financieel een slechte zaak zullen zijn. Bovendien zal de ongelijkheid toenemen. Dat verslag werd echter nooit besproken. Het zou daarom eerst aan de commissie moeten worden meegedeeld voordat de Senaat zijn advies uitbrengt. De heer Mahoux stelt dat een knelpunt moet worden uitgeklaard, namelijk over het behoud van de mogelijkheid om studiejaren af te kopen. Voor leerkrachten zou dat mogelijk blijven aan minder gunstige voorwaarden dan de bestaande. Maar blijkbaar zou het overbodig zijn om die jaren af te kopen. Hebben de leerkrachten voordeel bij het afkopen van hun studiejaren of niet? En als ze er geen voordeel bij hebben, waarom wordt er dan op aangedrongen het te doen en liefst zo snel mogelijk? De heer Mahoux stelt dat de maatregelen die genomen zouden kunnen worden met betrekking tot de zwaarte van het beroep, niet helemaal los kunnen worden gezien van de maatregelen die in het betrokken wetsontwerp worden voorgesteld. De heer Wahl stelt vast dat er een uitgebreide reeks vragen aan de vertegenwoordiger van de minister is voorgelegd. Dat is echter niet de doelstelling van deze vergadering van de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden. Ook de problematiek van de zware beroepen staat hier niet op de agenda. De spreker stelt dat de commissie over alle nodige elementen beschikt om een voorstel van gemotiveerd advies uit te werken. Hij verklaart daartoe aan de commissie een ontwerptekst te zullen voorleggen, die uiteraard kan worden geamendeerd. Mevrouw Thibaut begrijpt dat de heer Wahl snel vooruit wil gaan. Zij pleit voor een tekst die zowel in commissie als in de plenaire vergadering op een ruime consensus kan rekenen. Daarom nodigt ze de meerderheid uit om rekening te houden met de opmerkingen die hier vandaag zijn gemaakt. De heer Vlemincq, kabinetschef van minister Bacquelaine, verstrekt vervolgens een antwoord op de vragen die werden opgeworpen. Uit de genderanalyse blijkt dat in tegenstelling tot wat algemeen wordt gedacht, de hervorming niet negatief uitvalt voor vrouwen. De Raad van State heeft in zijn advies enkel aangegeven dat er moet worden gemotiveerd op welke wijze artikel 23 van de Grondwet zal worden gerespecteerd. Dat is dan ook gebeurd. De Raad van State heeft niet gezegd dat de voorgestelde bepalingen strijdig zijn met dit grondwetsartikel. Enkel vooruitgang maken met de hervorming van de pensioenregelingen voor de werknemers en de zelfstandigen en niet met die van de openbare sector, is niet aan te raden. De hervormingen vormen immers een geheel. Het blijkt dat het afkopen van de studiejaren in de meerderheid van de gevallen de leerkrachten geen voordeel oplevert. Maar in bepaalde gevallen kan dat wel het geval zijn, namelijk wanneer leerkrachten later aan hun loopbaan begonnen zijn. Het wetsontwerp bevat een overgangsbepaling die zegt dat de diplomabonificatie gratis blijft wat de reeds gewerkte loopbaan betreft. Het wetsontwerp is voorgelegd aan het Federaal Planbureau, dat bevestigd heeft dat er op lange termijn een positief effect op de begroting zal zijn. Dat zal pas in 2060 merkbaar zijn. De erkenning als zwaar beroep is een andere hervorming die ook verband houdt met de tantièmes. Die hervorming is nu aan de gang. De federale regering heeft een echte garantie gegeven voor de leerkrachten, en de vakbonden hebben dit goed begrepen: de preferentiële tantièmes worden niet afgeschaft zolang de nieuwe bepalingen inzake zware beroepen niet van kracht zijn. Na de antwoorden van de heer Vlemincq zijn de standpunten ongewijzigd gebleven. Mevrouw de Groote pleit er nogmaals voor dat de commissie in haar advies deze vragen aan het Overlegcomité voorlegt, samen met alle andere punten die met het overleg te maken hebben. Daarbij gaat het in het bijzonder over de specifieke situatie van Brussel, meer bepaald de demografische ‘boom’ en het tekort aan leerkrachten. Daarnaast benadrukt ze dat het in deze sector absoluut noodzakelijk is om rekening te houden met de genderanalyse, aangezien 80% van de leerkrachten vrouw is. Mevrouw Segers sluit zich daarbij aan en wijst erop dat het advies van de commissie in het licht van de genderanalyse het verband moet leggen met de preferentiële tantièmes en de kwestie van de zware beroepen. Zolang we het antwoord op deze punten niet kennen, kunnen we de reële impact van de hervorming in Vlaanderen, Wallonië en Brussel niet inschatten. De heer Wahl verklaart dan weer dat de Senaat tot taak heeft na te gaan of de federale loyaliteit tussen de Kamer en het parlement van de COCOF in acht werd genomen en niet het debat van de Kamer moet overdoen. Hij vertrouwt erop dat de bovenstaande elementen door de ministers op het overlegcomité zullen worden aangebracht. Mevrouw Defraigne voegt eraan toe dat we moeten benadrukken dat het nuttig kan zijn te reflecteren over een specifieke en beter gekaderde procedure. Mevrouw de Groote merkt op dat die procedure dan moet worden vastgesteld in de Conferentie van voorzitters, aangezien zij alle assemblees betreft. Zo komen we bij de bespreking van het gemotiveerd advies ter attentie van het Overlegcomité. Het voorstel van gemotiveerd advies wordt door de MR‑fractie op de vergadering aan de commissieleden bezorgd. Mevrouw Segers uit daarover haar ongenoegen. Er was namelijk afgesproken dat dat al twee dagen eerder zou gebeuren. Vervolgens vat de commissie de bespreking van het voorstel van de MR‑fractie aan. De heer Wahl herinnert eraan dat artikel 143 van de Grondwet de federale loyaliteit beoogt. Het is niet de bedoeling om zich voor of tegen een wetsontwerp uit te spreken. De belangrijkste taak van de Senaat is na te gaan of de Kamer van volksvertegenwoordigers op de een of andere manier afbreuk heeft gedaan aan de federale loyaliteit tussen beide assemblees, zoals de Franse Gemeenschapscommissie beweert. De MR‑fractie meent dat het wetsontwerp dat de Kamer heeft aangenomen, geen afbreuk heeft gedaan aan de federale loyaliteit ten opzicht van de COCOF in de zin van artikel 143 van de Grondwet. Mevrouw De Ridder en de heer Vereeck kunnen akkoord gaan met het voorstel dat de heer Wahl heeft voorgelegd. Verscheidene senatoren maken opmerkingen over de specifieke paragraaf “Overwegende dat de toelichting van de vertegenwoordiger van de minister van Pensioenen en de aan de senatoren overgelegde documenten de twijfels hebben weggenomen over de impact van de voorgestelde maatregelen op de loopbaan van de leerkrachten en het bedrag van hun pensioen”. Enerzijds hekelen ze dat niet alle documenten naar de senaatscommissie werden doorgestuurd. Zo wijzen de senatoren Thibaut en Segers op respectievelijk het ontbreken van de verslagen betreffende het overleg van de Franse, Vlaamse en Duitstalige Gemeenschap en het gebrek aan verduidelijkingen over het gendereffect en het verslag van de Inspectie van Financiën. Ook de senatoren Desquesnes en Vanackere stippen het gebrek aan bijkomende documenten aan. De heer Vanackere is dan weer verbaasd over de formulering. De twijfels van de COCOF zijn alvast niet verdwenen en hijzelf had geen twijfels. Die hoefden dus ook niet weggenomen te worden. Hij is dus geen voorstander van deze formulering. Ofwel slaat ze op de COCOF en dan klopt ze niet, want de twijfels zijn daar niet verdwenen. Ofwel slaat ze op de twijfels die de Senaat zou hebben, maar ook dat klopt niet. Bovendien is het niet de bedoeling om in het kader van deze procedure eventuele twijfels van de Senaat weg te nemen. De vertegenwoordiger van de minister van Pensioenen wijst erop dat het kabinet het protocol van het Comité A over de onderhandelingen tussen de deelstaten op 21 november en 5 december heeft overgezonden. Alle gemeenschappen werden gehoord, ook de Duitstalige en de Vlaamse, in de commissie van de publieke sector van het Nationaal Pensioencomité (NPC). Het gaat echter om voorbereidende, vertrouwelijke documenten in overeenstemming met artikel 5 van het reglement van het NPC. Wegens de vertrouwelijkheid ervan werden ze niet aan de senaatscommissie overgezonden. De heer Mahoux blijft erbij dat het nodig is de actoren te horen die aan het overleg in het NPC en Comité A hebben deelgenomen. De minister verklaart dat het politiek overleg in het Comité heeft plaatsgevonden en de heer Mahoux wil die bevestiging horen van hen die eraan hebben deelgenomen. Mevrouw Segers acht de voorgestelde tekst nietszeggend. Volgens haar gaat hij niet in op de bezwaren die tijdens de vorige vergadering werden geuit. In dit belangenconflict heeft de Senaat zijn rol ten gronde nog niet gespeeld. Spreekster zou willen dat de Senaat die rol grondiger vervult. Uit de debatten die hier zijn gevoerd, blijkt echter dat deze procedure een lege doos is. Dat is niet omdat de procedure zelf een lege doos is. De Senaat heeft immers alle vrijheid om zijn rol in te vullen. Het is echter de facto zo omdat enkele fracties het debat ten gronde blokkeren. Ze willen daarmee aantonen dat onze federale Staat niet werkt. De tekst die de heer Wahl heeft voorgelegd, bevat geen enkel inhoudelijk element. Mevrouw Segers heeft ook nog geen enkel inhoudelijk argument gehoord. Het enige dat in de voorgestelde tekst staat, is dat één van beide partijen, namelijk de COCOF, geen gelijk heeft. Dat is de enige conclusie die getrokken wordt. Uiteraard kan mevrouw Segers deze tekst niet goedkeuren. De heer Desquesnes wil op twee problemen in de uitgedeelde tekst wijzen. Ten eerste verwijt de Vergadering van de COCOF de federale Staat helemaal geen schending van het beginsel van de federale loyaliteit. Ze meent alleen dat het wetsontwerp dat de commissie Sociale Zaken van de Kamer heeft aangenomen, schadelijk dreigt te zijn voor het onderwijs en voor de organisatie van het onderwijs voor wat de bevoegdheden van de COCOF betreft. Ten tweede moet het advies van de Senaat alle entiteiten en de diverse beleidsniveaus ertoe aanzetten met elkaar te praten en overleg te plegen. Dergelijke adviezen moeten een duidelijk signaal bevatten, dat aangeeft dat de Senaat een verdieping wenst van het overleg tussen de minister van Pensioenen en de diverse entiteiten die voor onderwijs bevoegd zijn over de impact van die hervorming op het pensioen en de ontwikkeling van de loopbaan van de leerkrachten. De heer Mahoux is het eens met het standpunt van de heer Desquesnes dat de beslissing die op federaal niveau werd genomen specifiek schadelijk is voor de leden van het Franstalig onderwijs. Onderwijs is een bevoegdheid van de gemeenschappen. Het beleid ter zake in de Vlaamse Gemeenschap en de Franse Gemeenschap verschilt en bijgevolg verschillen de situaties. De beslissing die op federaal niveau werd genomen, geldt voor alle pensioenstelsels, maar heeft andere gevolgen naargelang van de specifieke situaties, in voorkomend geval de situatie van de leerkrachten die onder de bevoegdheid van de COCOF vallen. Zijn fractie betwist de considerans die zegt dat de geplande maatregelen dezelfde gevolgen hebben voor alle politieke entiteiten van de Belgische federale constructie en dringt erop aan dat men in de considerans vermeldt dat de commissie de leden van de Vergadering van de COCOF die het belangenconflict hebben opgeworpen, gehoord heeft. In de zoektocht naar een consensus zou de heer Vanackere zich beperken tot een veel bondiger gemotiveerd advies. Op dit moment kan spreker enkel vaststellen dat de standpunten van de twee partijen niet dichter bij elkaar zijn gebracht. Daar zou zelfs unanimiteit over kunnen bestaan. Alle andere overwegingen vindt spreker op dit ogenblik niet nuttig en niet nodig, ook al zou hij ze politiek kunnen delen. In het kader van deze fase van de belangenconflictprocedure geeft de heer Vanackere er echter de voorkeur aan ze niet in een advies op te nemen. Hij dient daarom een alternatieve versie in van de tekst van de heer Wahl. De heer Vanackere verklaart dat in zijn alternatief voorstel niet alleen het dispositief wordt beperkt tot de conclusie dat de standpunten niet dichter bij elkaar zijn gekomen. Ook de passage in het voorstel van de heer Wahl waarin gesteld wordt dat de toelichting van de vertegenwoordiger van de minister van Pensioenen de twijfels heeft weggenomen, wordt in zijn voorstel weggelaten. Spreker bedoelt dit niet als een opmerking over een eventueel gebrek aan kwaliteit van de toelichting, maar er kan gewoon niet worden gesteld dat de toelichting twijfels heeft weggenomen. Hij hoopt dat die alternatieve oplossing in de Senaat misschien op een bredere consensus kan rekenen door, toegegeven, minder te zeggen. Er wordt vooral gezegd dat de Senaat er niet in geslaagd is om overeenstemming te bereiken. De heer Vanackere vindt dat in het kader van deze procedure nuttiger dan te verklaren dat één van beide partijen gelijk heeft. De heer Wahl dient amendement 1 in, dat ertoe strekt paragraaf 9 te herformuleren. Hij stelt voor om de woorden “de twijfels hebben weggenomen over de impact” te vervangen door “de impact hebben verduidelijkt”. Deze nieuwe formulering stemt overeen met de opmerkingen van verschillende senatoren. De commissie is niet geacht zich te buigen over de relevantie van de voorgestelde maatregelen en ze dient zich te beperken tot wat wordt bepaald in artikel 143 van de Grondwet. De nieuwe voorgestelde tekst houdt niet langer een oordeel in over de grond van de maatregel. Amendement 1 wordt aangenomen met 12 tegen 8 stemmen. Het aldus geamendeerde voorstel van advies wordt aangenomen met 9 tegen 8 stemmen bij 3 onthoudingen. Naar aanleiding van de goedkeuring van het voorstel van advies van de heer Wahl vervalt het voorstel dat werd ingediend door de heer Vanackere. |
Mme Katia Segers (sp.a), corapporteuse. – Mme de Groote souligne qu’il ne lui appartient pas de mener ici un débat sur le fond du dossier. La commission des Affaires institutionnelles devra toutefois rédiger un avis motivé. L’intervenante plaide pour que cet avis contienne quatre points qui sont importants à ses yeux et au sujet desquels elle souhaite qu’une réponse soit formulée. Un premier point, qui a été soulevé par le Parlement francophone bruxellois, concerne le processus décisionnel. Ce processus était‑il formel ou informel? Un deuxième point concerne la situation spécifique de Bruxelles. L’augmentation de la population bruxelloise et la pénurie d’enseignants devraient être abordés dans l’avis. Troisièmement, on a fait référence à la question du genre. Selon l’intervenante, les études existantes manquent de précision, étant donné que 80% des enseignants sont de sexe féminin. Le quatrième point concerne une demande spécifique formulée lors de la concertation avec la Chambre. Il a été demandé à l’époque de poursuivre la réforme des pensions des travailleurs salariés et des indépendants, mais d’attendre encore en ce qui concerne celle des agents du secteur public. On doit d’abord disposer d’un aperçu général et avoir une idée précise de la pénibilité de la profession et des tantièmes. Bien qu’il n’entre pas dans l’intention de Mme de Groote de prescrire ce qui doit figurer dans l’avis, elle est convaincue que les quatre questions précitées devraient idéalement être soumises au Comité de concertation. M. Clarinval précise que ce qui est proposé ici n’a pas été accepté par la délégation de la Chambre. Mme de Groote précise à son tour que si la Chambre avait donné suite aux quatre questions précitées, nous ne serions pas ici aujourd’hui. Mme Segers constate qu’il n’y a pas eu, à la Chambre, de débat exhaustif sur le fond. Le Conseil d’État renvoie, dans son avis du 5 janvier 2017, à un rapport de l’Inspection des finances qui démontre clairement que les mesures seront certes bénéfiques à court terme pour le Trésor public, mais seront une mauvaise affaire à long terme d’un point de vue financier. En outre, l’inégalité sera renforcée. Ce rapport n’a cependant jamais été examiné ni discuté, raison pour laquelle il devrait être communiqué à la commission avant que le Sénat ne rende son avis. M. Mahoux indique qu’une question doit être clarifiée, à savoir le maintien de la possibilité de racheter les années d’études. Pour les enseignants, cette possibilité serait maintenue moyennant des conditions moins avantageuses que celles en vigueur actuellement, mais il serait visiblement superflu de racheter ces années. Les enseignants ont‑ils ou non un avantage à racheter leurs années d’études? Et s’ils n’en retirent aucun avantage, pourquoi insiste‑t‑on pour qu’ils les rachètent, de préférence le plus rapidement possible? M. Mahoux souligne que les mesures qui pourraient être prises en ce qui concerne la pénibilité de la profession ne peuvent pas être complètement dissociées de celles proposées dans le projet de loi en discussion. M. Wahl constate que de nombreuses questions ont été soumises au représentant du ministre. Or, tel n’était pas l’objet de la réunion de la commission des Affaires institutionnelles. La question des professions pénibles n’était pas non plus à l’ordre du jour. L’intervenant indique que la commission dispose de tous les éléments nécessaires pour élaborer une proposition d’avis motivé. Il fait savoir qu’il soumettra à cet effet à la commission un projet de texte, qui pourra évidemment être amendé. Mme Thibaut comprend que M. Wahl veuille aller vite. Elle plaide en faveur d’un texte qui puisse recueillir un large consensus, tant en commission qu’en séance plénière. C’est la raison pour laquelle elle invite la majorité à tenir compte des observations formulées ce jour. M. Vlemincq, chef de cabinet du ministre Bacquelaine, apporte ensuite une réponse aux questions posées. Il ressort de l’analyse de genre que, contrairement à ce que l’on pense généralement, la réforme ne s’avère pas négative pour les femmes. Le Conseil d’État a seulement indiqué qu’il fallait motiver la manière dont l’article 23 de la Constitution sera respecté. Cela a donc été fait. Le Conseil d’État n’a pas dit que les dispositions proposées étaient contraires à cet article de la Constitution. Il n’est pas conseillé d’enregistrer des avancées uniquement avec la réforme des régimes de pension des travailleurs salariés et des indépendants, et non avec la réforme des pensions du secteur public. En effet, les réformes constituent un tout. Il s’avère que le rachat des années d’études n’apporte aucun avantage aux enseignants dans la majorité des cas, mais il peut y avoir un avantage dans certains cas, notamment quand les enseignants ont entamé leur carrière plus tard. Le projet de loi comporte une disposition transitoire prévoyant que la bonification reste gratuite en ce qui concerne la carrière déjà accomplie. Le projet de loi a été soumis au Bureau fédéral du Plan, qui en a confirmé l’impact budgétaire positif à long terme, à l’échéance 2060. Quant à la pénibilité, il s’agit d’une autre réforme liée à celle des tantièmes, et qui est actuellement en cours. Le gouvernement fédéral a donné une vraie garantie aux enseignants et les organisations syndicales l’ont bien compris: il n’y aura pas de suppression des tantièmes préférentiels tant que les nouvelles dispositions relatives à la pénibilité n’entreront pas en vigueur. Les points de vue sont restés inchangés après les réponses de M. Vlemincq. Mme de Groote plaide à nouveau pour que, dans son avis, la commission porte ces questions devant le Comité de concertation, ainsi que tous les éléments relatifs à la concertation, en particulier l’aspect bruxellois: boom démographique et pénurie des enseignants. Dans ce secteur, il est absolument nécessaire de tenir compte de l’analyse de genre, puisque 80% des enseignants sont des femmes. Mme Segers souscrit à cette idée et souligne que l’avis de la commission doit, à la lumière de l’analyse de genre, faire le lien avec les tantièmes préférentiels et la question de savoir ce qu’est un métier pénible. Tant que l’on ne connaîtra pas la réponse à ces questions, on ne pourra évaluer l’impact réel de la réforme en Flandre, en Wallonie et à Bruxelles. M. Wahl explique quant à lui que le Sénat a pour mission de vérifier s’il y a eu respect de la loyauté fédérale entre la Chambre et le parlement de la COCOF, et non de refaire le débat qui a eu lieu à la Chambre. Il espère que les ministres soumettront les éléments précités au Comité de concertation. Mme Defraigne ajoute qu’il faut souligner l’utilité de réfléchir à une procédure spécifique et mieux encadrée. Mme de Groote signale qu’il faudra, dans ce cas, définir cette procédure en Conférence des présidents, puisqu’elle concerne toutes les assemblées. Nous en arrivons ainsi à la discussion de la proposition d’avis motivé à l’intention du Comité de concertation. Le groupe MR remet, en réunion, la proposition d’avis motivé aux membres de la commission. Mme Segers exprime son mécontentement à ce sujet. Il avait en effet été convenu que ce texte soit distribué deux jours plus tôt. La commission entame ensuite la discussion de la proposition du groupe MR. M. Wahl rappelle que l’article 143 de la Constitution vise la loyauté fédérale. Il ne s’agit pas ici de se prononcer en faveur ou à l’encontre d’un projet de loi. L’essentiel pour le Sénat consiste à vérifier si la Chambre des représentants a porté atteinte, d’une manière ou d’une autre, à la loyauté fédérale entre les deux assemblées, comme le soutient la COCOF. Le groupe MR considère que le projet de loi adopté par la Chambre ne porte pas atteinte à la loyauté fédérale vis‑à‑vis de la COCOF au sens de l’article 143 de la Constitution. Mme De Ridder et M. Vereeck peuvent souscrire à la proposition présentée par M. Wahl. Divers sénateurs formulent des remarques au sujet du paragraphe suivant: «Attendu que l’exposé du représentant du ministre des Pensions et les documents transmis aux sénateurs ont clarifié les doutes au sujet de l’impact sur la carrière des enseignants et sur le montant de la pension des enseignants». D’une part, ils dénoncent le fait que tous les documents n’ont pas été transmis à la commission. Les sénatrices Thibaut et Segers font observer que la commission n’a reçu aucun rapport concernant les concertations avec la Communauté flamande, la Communauté française et la Communauté germanophone. Le texte n’apporte aucun éclaircissement sur les conséquences en termes de genre. Le rapport de l’Inspection des Finances fait également défaut. Les sénateurs Desquesnes et Vanackere déplorent, eux aussi, le manque de documents complémentaires. M. Vanackere se dit en outre surpris par la formulation. Les doutes de la COCOF n’ont en tout cas pas disparu. L’intervenant indique que lui‑même n’en avait pas et qu’il n’y avait donc rien à dissiper. Il n’est donc pas favorable à la formulation utilisée. Soit elle concerne la COCOF et, dans ce cas, elle ne tient pas la route parce que ses doutes n’ont pas disparu, soit elle a trait aux doutes que le Sénat aurait et, là non plus, cela n’a pas de sens. De plus, l’objectif en l’espèce n’est pas de lever les doutes éventuels du Sénat dans le cadre de l’actuelle procédure. Le représentant du ministre des Pensions signale que le cabinet a transmis le protocole du Comité A relatif aux négociations menées entre les entités fédérées en date du 21 novembre et du 5 décembre 2016. Toutes les Communautés ont été entendues, en ce compris la Communauté germanophone et la Communauté flamande, au niveau de la commission du secteur public du Comité national des Pensions (CNP). Il s’agit toutefois de documents préparatoires confidentiels, conformément à l’article 5 du règlement du CNP. C’est en raison de cette confidentialité qu’ils n’ont pas été transmis à la commission du Sénat. M. Mahoux maintient qu’il serait nécessaire d’entendre les acteurs qui ont participé à la concertation au CNP et au Comité A. Le ministre explique que la concertation politique a eu lieu au sein du comité. L’intervenant aimerait en avoir confirmation par ceux qui y ont participé. Mme Segers trouve que le texte proposé est vide de sens. Il ne répond pas aux objections exprimées lors de la précédente réunion. Dans ce conflit d’intérêts, le Sénat n’a pas encore joué son rôle sur le fond. L’intervenante aimerait qu’il assume ce rôle de manière plus approfondie. Les discussions menées ici montrent toutefois que la procédure en cours est une boîte vide. Le problème ne tient pas à la procédure elle‑même. Le Sénat dispose en effet de toute la liberté voulue pour assumer son rôle. Il est dû au fait que plusieurs groupes bloquent le débat sur le fond dans le but de montrer que notre État fédéral ne fonctionne pas. Le texte proposé par M. Wahl ne renferme aucun élément relatif au contenu. Mme Segers n’a pas encore entendu non plus un seul argument de fond. Le texte proposé se borne à préciser que l’une des deux parties, à savoir la COCOF, a tort. C’est la seule conclusion qui peut être tirée. Il va sans dire que Mme Segers ne peut pas approuver ce texte. M. Desquesnes tient à signaler deux problèmes dans le texte qui a été distribué. Premièrement, l’Assemblée de la COCOF ne reproche nullement à l’État fédéral une atteinte au principe de loyauté fédérale. Elle estime juste que le projet de loi adopté par la commission des Affaires sociales de la Chambre risque de porter préjudice à l’enseignement et à l’organisation de l’enseignement pour ce qui est des compétences de la COCOF. Deuxièmement, l’avis du Sénat devrait encourager l’ensemble des entités et les différents niveaux de pouvoir à se parler et à se concerter. Ce genre d’avis devrait contenir un signal clair indiquant que le Sénat souhaite un approfondissement de la concertation entre le ministre des Pensions et les différentes entités compétentes en matière d’enseignement quant à l’impact de cette réforme sur la pension et l’évolution de la carrière des enseignants. M. Mahoux partage le point de vue de M. Desquesnes selon lequel la décision prise au niveau fédéral lèse de manière spécifique les membres de l’enseignement francophone. L’enseignement est une compétence des Communautés. Les politiques menées en Communauté flamande et en Communauté française divergent en la matière et, par conséquent, les situations sont différentes. La décision prise au niveau fédéral s’applique à l’ensemble des régimes de pensions, mais elle a des répercussions différentes en fonction des situations spécifiques existantes, le cas échéant la situation des enseignants qui relèvent de la compétence de la COCOF. Son groupe conteste le considérant selon lequel les mesures envisagées produisent indistinctement leurs effets vis‑à‑vis de toutes les collectivités politiques de la construction fédérale belge. Il insiste pour que l’on précise dans ce considérant que la commission a entendu les membres de l’Assemblée de la COCOF qui ont soulevé le conflit d’intérêts. Dans la recherche d’un consensus, M. Vanackere se limiterait à un avis motivé beaucoup plus concis. À ce stade, il ne peut que constater que les points de vue des deux parties n’ont pas été rapprochés. Sur ce point, on pourrait même parler d’unanimité. L’intervenant trouve que pour l’heure, toutes les autres considérations ne sont ni utiles ni nécessaires, même s’il pourrait y adhérer d’un point de vue politique. Dans le cadre de cette phase de la procédure en conflit d’intérêts, M. Vanackere préfère toutefois que celles‑ci ne soient pas reprises dans un avis. C’est pourquoi il dépose une version alternative au texte de M. Wahl. M. Vanackere déclare que dans sa proposition alternative, le dispositif se limite à la conclusion selon laquelle il n’a pas été possible de rapprocher les points de vue. En outre, sa proposition ne reprend pas le passage figurant dans la proposition de M. Wahl, selon lequel l’exposé du représentant du ministre des Pensions a dissipé les doutes. En disant cela, l’intervenant prétend, non pas que la qualité de cet exposé laisserait à désirer, mais simplement que celui‑ci n’a pas dissipé les doutes. Il espère que cette solution alternative pourra peut‑être compter sur un consensus plus large au Sénat en étant, il en convient, plus concise. On insiste beaucoup sur le fait que le Sénat n’a pas réussi à dégager un accord. M. Vanackere trouve cela plus utile dans le cadre de cette procédure que le fait de déclarer que l’une des deux parties a raison. M. Wahl dépose l’amendement no 1, qui tend à reformuler le paragraphe 9. Il propose de remplacer les mots «ont clarifié les doutes au sujet de l’impact» par «ont précisé l’impact». Cette nouvelle formulation répond aux remarques faites par plusieurs sénateurs. La commission n’est pas censée se pencher sur la pertinence des mesures proposées et elle doit se limiter à ce qui est prévu à l’article 143 de la Constitution. Le nouveau texte proposé ne porte plus de jugement sur le fond de la mesure. L’amendement no 1 est adopté par 12 voix contre 8. La proposition d’avis ainsi amendée est adoptée par 9 voix contre 8 et 3 abstentions. À la suite de l’adoption de la proposition d’avis de M. Wahl, la proposition déposée par M. Vanackere devient sans objet. |
|
De voorzitster. – Op het voorstel van gemotiveerd advies werden de amendementen 1 tot 6 ingediend (Stuk 6‑362/3). |
Mme la présidente. – Á la proposition d’avis motivé, les amendements nos 1 à 6 ont été déposés. (Doc. 6‑362/3) |
|
– Mevrouw Barzin c.s. heeft amendement 1 ingediend. – Mevrouw Thibaut c.s. heeft amendement 2 ingediend. – Mevrouw Thibaut c.s. heeft amendement 3 ingediend. – Mevrouw Jamoulle c.s. heeft amendement 4 ingediend. – Mevrouw Jamoulle c.s. heeft amendement 5 ingediend. – Mevrouw Jamoulle c.s. heeft amendement 6 ingediend. |
– Mme Barzin et consorts proposent l’amendement no 1. – Mme Thibaut et consorts proposent l’amendement no 2. – Mme Thibaut et consorts proposent l’amendement no 3. – Mme Jamoulle et consorts proposent l’amendement no 4. – Mme Jamoulle et consorts proposent l’amendement no 5. – Mme Jamoulle et consorts proposent l’amendement no 6. |
|
De amendementen zullen in de loop van de bespreking worden toegelicht. |
Ces amendements seront examinés au cours de la discussion. |
|
Mevrouw Véronique Jamoulle (PS). – De socialistische fractie zal, net zoals in de commissie, tegen het voorstel van gemotiveerd advies stemmen dat door de meerderheidspartijen is opgesteld, tenzij onze amendementen worden aangenomen. Naar onze mening zijn de belangen van de COCOF wel degelijk geschaad door het wetsontwerp van de minister van Pensioenen. We zijn ertegen gekant om verschillende redenen, vermeld in de door een ruime meerderheid van de COCOF aangenomen resolutie. We kunnen instemmen met het doel van het wetsontwerp van de regering, dat ertoe strekt één enkel systeem in te voeren voor het in aanmerking nemen van studieperioden voor de berekening van het pensioen, maar de nivellering naar beneden toe is voor ons onaanvaardbaar. Die maatregelen zijn enkel ingegeven door noodzakelijke besparingen in de sociale zekerheid en dat gaat ten nadele van de loopbaan en dus van de levenskwaliteit van leerkrachten en andere ambtenaren. Het is de zoveelste aanslag op hun statuut: leerkrachten zullen voortaan, als ze dat nog kunnen, studiejaren moeten terugkopen, of nog langer werken. We verwerpen deze afbrokkeling van hun statuut. Het is niet de bedoeling om de discussie die in de commissie heeft plaatsgevonden helemaal over te doen, maar om dit belangenconflict te begrijpen, is het goed om ook de inhoud te bekijken. In haar resolutie heeft de COCOF de moeilijkheden naar voren gebracht die dit ontwerp met zich meebrengt voor het beleid dat zij moet voeren. De komende jaren zal het tekort aan leerkrachten in Brussel vanwege de demografische evolutie nog toenemen en dat zal een weerslag hebben op het onderwijsniveau. Het statuut van leerkracht komt onder druk te staan en het beroep wordt minder aantrekkelijk. Maar als het onderwijs minder performant is, vertaalt zich dit later ook in de beroepsopleiding, de maatschappelijke integratie, de gezondheid of het welzijn, en stijgt de armoede. Kortom, alle beleidsmaatregelen van de COCOF met het oog op maatschappelijke cohesie worden bedreigd of bezwaard en zullen meer kosten. Als rapporteur van het dossier bij de COCOF heb ik de gelegenheid gehad om mijn collega’s van de Kamer en van de Senaat meermaals te wijzen op dit niet onaanzienlijke gevaar voor onze kinderen en jongeren in Brussel. De maatregelen van de federale regering zijn zo radicaal dat de COCOF en de Franse Gemeenschap het buitengewoon moeilijk zullen krijgen om een doeltreffend beleid te voeren, dat meer middelen zal vergen dan die waarover ze beschikken. Om te begrijpen hoe het statuut van leerkracht achteruit gaat, zijn een aantal punten van belang. Vooreerst verhindert de opdeling van de globale pensioenhervorming dat we een ruim en transparant zicht krijgen op de werkelijke gevolgen voor de mensen vandaag en morgen. Zo doen, naast dit nieuwe hervormingsplan, de verhoging van de loopbaanvoorwaarden voor een volledig pensioen of voor vervroegd pensioen, de afschaffing van de diplomabonificatie en de afschaffing van de preferentiële tantièmes steeds meer afbreuk aan de leerkrachtenloopbaan, zowel voor de huidige leerkrachten als voor de kandidaten die we naar dit prachtberoep, dat evenwel steeds moeilijker wordt, proberen te leiden. Ik nodig u uit om het laatste nummer van CSC‑Educ te lezen, waaruit blijkt hoezeer het absenteïsme op het einde van de loopbaan is toegenomen. Volgens het controleorgaan voor de Franse Gemeenschap, Medconsult, zijn de redenen daarvoor voornamelijk de zware psychosociale belasting, medische problemen die verband houden met het feit dat het een staand beroep is en voor sommige leerkrachten vroegtijdige doofheid. Daaruit blijkt ten overvloede hoe moeilijk de opdracht van onze leerkrachten wel is. Moeten we hen verplichten tot hun 67e, of nog langer, te werken indien ze een volledig pensioen willen? Dat is volgens mij een gebrek aan respect voor hun belangrijke maatschappelijke opdracht. Wat ook vergeten wordt: 80% van het lerarenkorps zijn vrouwen. We hebben tevergeefs aangedrongen op een genderanalyse van de impact van deze maatregelen. Nadat ons werd gezegd dat de afschaffing van de preferentiële tantièmes zou geregeld worden in een andere hervorming en dat daarover nog niets was beslist, anticipeert het bewuste ontwerp daar al op. In het wetsontwerp zit al een eerste afbreuk van de preferentiële tantièmes van leerkrachten. Artikel 12 voorziet in een uitzondering voor wie ouder is dan 55 in 2017. Zij zullen de loopbaanbreuk van 1/55 kunnen behouden. Daaruit valt af te leiden dat de regel voor de andere leerkrachten 1/60 zal zijn. Men moet ons dus niet zeggen dat er nog niets beslist is inzake de afschaffing van de preferentiële tantièmes. Daar trappen we niet in. Sommige voorbeelden die tijdens de bespreking in de commissie gegeven werden door het kabinet van Pensioenen, kloppen niet omdat onze gesprekspartners zich baseren op de huidige loopbaan- en pensioenvoorwaarden om aan te tonen dat deze hervorming pijnloos is. Dat is uiteraard onjuist omdat er nog andere maatregelen worden voorbereid, die toegevoegd zullen worden aan de reeds genomen maatregelen. Voor ons is deze hervorming het bewijs dat de federale regering stap voor stap de overheidspensioenen wil ontmantelen. Dat is onaanvaardbaar. Om een pensioenniveau te handhaven dat gelijk is aan het huidige niveau, zal er niet alleen enkele jaren langer moeten gewerkt worden, maar zullen degenen die dat kunnen, ook duizenden euro aan bijdragen moeten betalen aan het begin van hun loopbaan. Welke categorieën van werknemers en welke lagen van de bevolking zullen dat aankunnen? Ik besluit. We vinden dat, na het treffen van dergelijke radicale maatregelen door de federale regering, de COCOF buitengewone moeilijkheden zal ondervinden om een doeltreffend beleid te voeren in de domeinen waarvoor ze bevoegd is en dat ze heel terecht een belangenconflictprocedure op gang heeft gebracht. Er blijft weliswaar enige hoop bestaan en daarom heeft de COCOF die procedure ingezet: volgende week buigt het Overlegcomité zich over deze zaak. We hopen echt dat alle deelgebieden zullen gehoord worden, in het bijzonder de ministers van onderwijs, dat de belangen van alle Franstalige, Nederlandstalige en Duitstalige leerkrachten beter erkend en verdedigd zullen worden en dat de regering daar het belang zal van inzien. De amendementen die we hebben ingediend gaan in de zin van wat ik heb uiteengezet. Ons amendement 4 strekt ertoe in punt I. de woorden “de impact hebben verduidelijkt van de voorgestelde maatregelen” te vervangen door de woorden “de twijfel niet hebben weggenomen over de impact van de voorgestelde maatregelen”. Ons amendement 5 strekt ertoe in de derde considerans, het woord “overleg” te vervangen door de woorden “geen echt overleg”. Het komt ons immers voor dat de hoofdlijnen van het wetsontwerp slechts aan bod zijn gekomen in een presentatie in de commissie van de publieke sector in het Nationaal Pensioencomité. In het Comité A, waar de Franse Gemeenschap zich heeft uitgesproken tegen de hervorming, hebben de vakbonden een echte vernedering moeten slikken, want na twee werkvergaderingen werd geen enkel amendement door de federale regering aanvaard. Tot slot willen we uiteraard het laatste punt van het dispositief wijzigen, aangezien we vinden dat de COCOF benadeeld wordt door de maatregelen van het wetsontwerp betreffende de harmonisering van het in aanmerking nemen van studieperioden voor de berekening van het pensioen. |
Mme Véronique Jamoulle (PS). – Comme il l’a fait en commission, le groupe socialiste votera contre la proposition d’avis motivé rédigée par les partis de la majorité, à moins que nos amendements ne soient acceptés. Selon nous, les intérêts de la COCOF sont bel et bien lésés par le projet de loi du ministre des Pensions. Nous nous y opposons pour les différentes raisons déjà avancées dans la résolution soutenue par une large majorité de la COCOF. Si nous pouvons partager l’objectif du projet de loi gouvernemental, qui vise à instaurer un système unique de prise en compte des périodes d’études pour le calcul de la pension, le nivellement par le bas est inacceptable à nos yeux. Ces mesures reposent en réalité sur la seule nécessité de faire des économies dans la sécurité sociale, au détriment de la carrière, et donc de la qualité de vie, des enseignants et des autres fonctionnaires. Nous y voyons une offensive de plus contre leur statut: les enseignants devront désormais – s’ils le peuvent – racheter des années des études ou travailler encore plus longtemps. Nous refusons cette régression de leur statut. L’objectif n’est pas de refaire ici toute la discussion qui a eu lieu en commission, mais pour comprendre le présent conflit d’intérêts, il convient d’aborder le fond du dossier. Dans sa résolution, la COCOF a bien mis en avant les difficultés que ce projet entraînerait pour les politiques qu’elle est censée mener. Dans les prochaines années, du fait du boom démographique attendu à Bruxelles, la pénurie d’enseignants s’aggravera et le niveau d’éducation s’en ressentira. Le statut de l’enseignant sera fragilisé et le métier deviendra moins attractif. Or, qui dit fragilisation de l’enseignement dit problèmes ultérieurs pour la formation professionnelle, l’intégration sociale, la santé ou le bien‑être, et dès lors augmentation de la pauvreté. Bref, toutes les politiques de cohésion sociale menées par la COCOF seront menacées ou alourdies et demanderont des moyens supplémentaires. En tant que rapporteur du dossier à la COCOF, j’ai eu l’occasion, à plusieurs reprises, d’attirer l’attention de mes collègues de la Chambre et du Sénat sur ce risque non négligeable pour l’ensemble de nos enfants, pour nos jeunes, à Bruxelles. Les mesures prises par le gouvernement fédéral sont si radicales que, selon nous, la COCOF et la Communauté française éprouveront des difficultés excessives à mener efficacement leurs politiques, lesquelles nécessiteront des moyens dont ces entités ne disposent pas. Pour comprendre la fragilisation du statut des enseignants, plusieurs points doivent être abordés. En premier lieu, le saucissonnage de la réforme globale des pensions empêche une vision globale et transparente de ses effets réels sur les personnes concernées aujourd’hui ou demain. Ainsi, outre ce nouveau projet de réforme, le relèvement des conditions de carrière pour une pension complète ou pour un départ anticipé, la suppression de la bonification pour diplôme, la suppression des tantièmes préférentiels – sur lesquels je reviendrai –, portent évidemment préjudice à la carrière des enseignants, à ceux actuellement en activité, mais aussi aux candidats que l’on essaie d’attirer vers ce métier superbe, mais qui devient de plus en plus lourd. Je vous invite à lire le dernier numéro de CSC‑Educ qui met en évidence l’explosion des absences en fin de carrière. Selon Medconsult, vérificateur pour la Communauté française, les raisons proviennent essentiellement de la lourdeur de la charge psychosociale, de problèmes circulatoires dus à la station debout, et pour les enseignants de certaines classes, de problèmes de surdité précoce. Cela explique, me semble‑t‑il, à suffisance la difficulté de la tâche de nos enseignants. Faut‑il les obliger à travailler jusqu’à 67 ans voire plus, s’ils veulent une pension complète? J’y vois un manque de respect par rapport au rôle important qu’ils jouent dans la société. Autre point négligé: 80% du corps enseignant sont des femmes. En vain, nous avons demandé une étude approfondie basée sur le genre au sujet de l’impact de ces mesures. Par ailleurs, après nous avoir dit que la suppression des tantièmes préférentiels ferait l’objet d’une réforme séparée et que rien ne serait encore décidé, le projet en examen l’anticipe. Une première atteinte aux tantièmes préférentiels des enseignants existe dans le projet de loi en question. L’article 12 prévoit une exception pour les plus de 55 ans en 2017, lesquels pourront conserver le tantième de 1/55. On peut donc en déduire que la règle pour les autres enseignants sera de 1/60. Qu’on ne nous dise pas alors que rien n’est encore décidé pour la suppression des tantièmes préférentiels. Nous ne sommes pas dupes. Je souhaite également attirer l’attention sur le fait que certains exemples donnés par le cabinet des Pensions, au cours des discussions en commission, ne sont pas corrects puisque nos interlocuteurs prennent appui sur les conditions actuelles de carrière et de pension pour tenter de prouver que ce volet de réforme est indolore. Ce n’est évidemment pas exact puisque d’autres éléments sont à l’étude et vont s’ajouter à toutes les mesures déjà prises. Pour nous, cette réforme est la preuve que le gouvernement fédéral s’attaque, pas à pas, au démantèlement des pensions du secteur public. C’est inacceptable. Pour tenter de maintenir un niveau de pension équivalant aux conditions actuelles, il faudra non seulement travailler plusieurs années supplémentaires mais aussi, pour ceux qui le pourront, payer plusieurs milliers d’euros de cotisation en début de carrière. Quelles catégories de travailleurs et quelles couches de la population pourront se le permettre? En conclusion, nous considérons, au vu de ces mesures tellement radicales prises par le gouvernement fédéral, que la COCOF éprouvera des difficultés excessives à mener efficacement les politiques qui lui ont été confiées et qu’elle était tout à fait en droit de déposer cette procédure en conflit d’intérêts. Il subsiste malgré tout un espoir – c’est d’ailleurs la raison pour laquelle la COCOF a entrepris cette démarche: le comité de concertation sera saisi du dossier la semaine prochaine. Nous espérons vraiment que toutes les entités seront entendues, les ministres de l’éducation en particulier, que les intérêts de tous les enseignants francophones, néerlandophones et germanophones seront mieux reconnus et défendus, et que le gouvernement comprendra l’intérêt de les défendre davantage. Les amendements que nous avons déposés vont dans le sens de mes propos. Notre amendement no 4 vise à remplacer, au point I. des considérants, les mots «ont précisé l’impact des mesures proposées» par les mots «n’ont pas clarifié les doutes sur l’impact des mesures proposées». Notre amendement no 5 vise à remplacer, au point 3 des considérants, les termes «ont fait l’objet d’une concertation» par les termes «n’ont pas fait l’objet d’une véritable concertation». Il nous revient en effet que les grandes lignes du projet de loi n’ont fait l’objet que d’une présentation lors de la commission de secteur public du Comité national des Pensions. Au Comité A, où la Fédération Wallonie‑Bruxelles a exprimé son opposition à la réforme, les organisations syndicales ont essuyé une véritable humiliation, puisqu’à l’issue de deux réunions de travail, aucun amendement, même d’ordre technique, n’a été retenu par le gouvernement fédéral. Enfin, nous voulons évidemment remplacer le dernier point du dispositif, puisque nous estimons que la COCOF est lésée par les mesures reprises dans le projet de loi relatif à l’harmonisation de la prise en compte des périodes d’études pour le calcul de la pension. |
|
Mevrouw Annick De Ridder (N‑VA). – Ik zal het kort houden en vanop mijn bank spreken. We hebben een commissievergadering gehouden voor de recesperiode. Toen zei ik al dat het niet de bedoeling is om het inhoudelijke debat van de Kamer over te doen. Niettemin is, naar mijn mening, de inhoud toch vrij sterk op de voorgrond gekomen. De toelichting en de weerlegging van het belangenconflict door de kabinetschef van minister Bacquelaine was volgens mij afdoende. Hij wees terecht op het historische karakter en op de omvang van de volledige pensioenhervorming die momenteel wordt doorgevoerd. Hij wees er ook op dat het net de bedoeling is om de pensioenen betaalbaar te houden. De hele hervorming zal ervoor zorgen dat de toename van de vergrijzingskost gehalveerd zal worden. Dat is nooit gezien. Het is fenomenaal en het vormt een gigantisch verschil met de uitspraken van een zekere minister Daerden, die nog niet zo lang geleden zei: “De pensioenen zult u kunnen betalen tot 2015 en daarna ziet u maar.” Met deze federale regering is het wel anders. De discussie waar het hier nu om draait, is veel beperkter. Ze gaat enkel over de harmonisering en de gelijkstelling van statuten en van de bonificatie. Op zich is het nuttig om alle collega’s er nog eens op te wijzen dat de essentie van een belangenconflict niet het inhoudelijke debat is, maar de vraag of er door de terechte uitoefening van bevoegdheden van een bepaalde entiteit schade wordt toegebracht aan de belangen van een andere entiteit. Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat in heel dit debat vooral politieke posities worden ingenomen. We zien dat de meerderheid in de Kamer en de federale regering, in hun actuele samenstelling, een bepaald standpunt innemen en dat een andere assemblee, met een ander politieke samenstelling uiteraard andere standpunten inneemt. Dat moet ons niet verbazen. Die andere meerderheid voert politiek verzet met alle middelen die ze heeft en dat kan ik begrijpen. We hebben al heel wat vertragingstechnieken gezien in de Kamer. Ik kan niemand verwijten alle middelen uit te putten, maar hopelijk wordt daar vandaag met deze stemming een einde aan gemaakt, zodat verder kan worden gegaan met die hervormingen. Twee standpunten zijn mogelijk. Het eerste werd eloquent door de collega’s van de PS naar voren gebracht: de COCOF wordt benadeeld, want de aantrekkelijkheid van het beroep van leerkracht wordt aangetast en in die zin zijn belangen geschaad. Maar men kan ook het andere standpunt huldigen: namelijk dat er, op zich, helemaal geen aantasting van belangen is. Aan de hand van voorbeelden is aangetoond dat de maatregelen net de positie van leerkrachten versterken en dat daar een positief effect van uitgaat op de pensioenen van de betrokken beroepsgroep. Minstens even belangrijk is dat die maatregelen dezelfde gevolgen zullen hebben voor alle politieke entiteiten van deze federale constructie. Dat is cruciaal. Ik wil aan de Brusselaars meedelen dat ook steden in Vlaanderen voor grote uitdagingen staan. Als ik kijk naar mijn thuisstad Antwerpen, kan ik niet zeggen dat Brussel uniek is op dat vlak en voor uitdagingen staat die andere gebieden van het land niet kennen. Het advies hebben we in die zin geamendeerd en dat zal straks door onze collega’s worden toegelicht. Het is belangrijk dat we in dat advies benadrukken wat die hervormingen precies inhouden en dat er wel degelijk op alle mogelijke niveaus overleg is gepleegd. We zeggen ook zeer nadrukkelijk in de consideransen dat wij menen dat de Franse Gemeenschap niet benadeeld wordt door de maatregelen van het wetsontwerp betreffende de harmonisering van het in aanmerking nemen van de studieperioden voor de berekening van het pensioen en dat daarin het beginsel van de federale loyaliteit in acht wordt genomen. Tot slot, om iedereen op dezelfde lijn te krijgen, stellen we dat de posities niet dichter bij elkaar gekomen zijn door het gevoerde overleg, ook in het kader van de procedure in de Senaat. Voor de N‑VA had de formulering nog steviger mogen zijn, maar met dit amendement staan volgens ons de belangrijkste zaken in de considerans. |
Mme Annick De Ridder (N‑VA). – Avant les vacances parlementaires, j’ai déjà dit en commission qu’il ne fallait pas recommencer le débat tenu à la Chambre. Cependant, on a beaucoup parlé du fond. Les explications du chef de cabinet du ministre Bacquelaine suffisaient, selon moi, à réfuter le conflit d’intérêts. Il a souligné l’ampleur historique de la refonte complète du système de pensions, indiquant que son objectif était justement d’en garantir la pérennité. Cette réforme sans précédent permettra de réduire de moitié le coût du vieillissement. Le contraste est saisissant avec les propos du ministre Daerden, qui disait «on pourra encore payer les pensions jusqu’en 2015, et puis on verra». Les choses ont changé avec le gouvernement fédéral actuel. Plus limitée, la présente discussion ne porte que sur l’harmonisation et l’uniformisation des statuts et de la bonification. Rappelons à nos collègues que l’essence d’un conflit d’intérêts, ce n’est pas le fond, mais la question de savoir si l’exercice légitime de ses compétences par une entité porte préjudice aux intérêts d’une autre entité. Je ne peux me défaire de l’impression que, dans ce débat, les positions sont surtout politiques. La Chambre et le gouvernement fédéral, dans leur composition actuelle, ont un certain point de vue, alors qu’une autre assemblée, à la composition politique différente, voit évidemment les choses différemment. Ne nous étonnons pas: la majorité de ladite assemblée use de tous les moyens dont elle dispose. À la Chambre, on a déjà assisté à bien des manœuvres dilatoires. Je ne reproche à personne d’utiliser tous les moyens, mais espère que notre vote d’aujourd’hui y mettra un terme et que les réformes pourront avancer. Deux opinions s’opposent. La première, exposée par nos collègues du PS, est que la COCOF est lésée, car l’attractivité du métier d’enseignant est affectée. Mais on peut aussi affirmer que ses intérêts ne sont nullement touchés: des exemples ont montré que les mesures visent précisément à renforcer la situation des enseignants et à revaloriser leurs pensions. Constat tout aussi important: les dispositions auront le même effet sur toutes les entités de l’édifice fédéral. Aux Bruxellois, je voudrais dire que les villes de Flandre font également face à des défis importants. En tant qu’Anversoise, je ne crois pas que la situation de Bruxelles soit si spécifique par rapport à d’autres zones du pays. C’est dans ce sens que nous avons amendé l’avis, qui explicite l’objectif de ces réformes et montre qu’on s’est bel et bien concerté à tous les niveaux. Nous avons également souligné très explicitement dans les considérants que la Communauté française n’est pas lésée par les mesures reprises dans le projet de loi relatif à l’harmonisation de la prise en compte des périodes d’études pour le calcul de la pension, qui respecte le principe de la loyauté fédérale. Enfin, dans le but d’aligner les points de vue, nous soulignons que la concertation, y compris dans le cadre de la procédure au Sénat, n’a pas rapproché les positions. Pour la N‑VA, la formulation aurait pu être plus ferme encore, mais, grâce à cet amendement, les éléments primordiaux à nos yeux apparaissent dans les considérants. |
|
Mevrouw Cécile Thibaut (Ecolo‑Groen). – Naar mijn gevoel heeft de Senaat goed werk geleverd in deze procedure van belangenconflict tussen de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie en de Kamer van volksvertegenwoordigers naar aanleiding van het wetsontwerp betreffende de harmonisering van het in aanmerking nemen van studieperioden voor de berekening van het pensioen. In tegenstelling tot wat ik in de pers heb gelezen, hebben we ons niet geleend tot politieke koehandel. Er heerst veel onrust in de onderwijswereld in het algemeen en niet enkel in het Brussels, Franstalig en Nederlandstalig, onderwijs. Deze motie is in de Franse Gemeenschapscommissie kunnen ontstaan vanwege de politieke krachtsverhouding. Voor de Franse Gemeenschapscommissie is het van belang de aantrekkelijkheid van het beroep van leerkracht op peil te houden, in Brussel en elders. U zult het met mij eens zijn dat dit essentieel is voor onze samenleving. Als geen rekening wordt gehouden met factoren als de hervorming van de tantièmes of de criteria voor het bepalen van de zwaarte van het beroep, is het moeilijk om te oordelen over de loyaliteit van deze of gene instelling. Het was nuttig dat de Senaat het Franstalig Brussels Parlement en de Kamer heeft uitgenodigd om het verloop van de gebeurtenissen te ordenen en te inventariseren. Op de vier essentiële punten zijn we er niet in geslaagd om de standpunten dichter bij elkaar te brengen: gebrek aan overleg, koppeling met de zwaarte van het beroep, benadeling van leerkrachten door een onevenwichtige federale maatregel en genderspecifieke gevolgen van de hervorming. Onze commissie leverde maar matig werk. We namen de rol van scheidsrechter op, terwijl we bemiddelaar moesten zijn. We hebben de machtsverhoudingen van de Kamer ook hier laten spelen. Uiteindelijk hebben we zo de ondertekenaars van de COCOF‑motie gelijk gegeven: de indruk is gewekt dat de federale loyaliteit gebaseerd is op misprijzen en macht. We wilden dat zo niet goedkeuren en hebben amendementen ingediend. Ons amendement 2 strekt ertoe het I van het voorstel van gemotiveerd advies, waarin wordt gezegd dat de Franse Gemeenschap niet wordt benadeeld, als volgt te vervangen: “Stelt vast dat het overleg dat in het raam van de procedure in de Senaat heeft plaatsgevonden, het niet mogelijk heeft gemaakt de standpunten van de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie en de Kamer van volksvertegenwoordigers over het wetsontwerp (…) nader tot elkaar te brengen”. We vinden dat de commissie voor de Institutionele Aangelegenheden haar rol in het raam van artikel 143 van de Grondwet en van artikel 32, §1quater, van de gewone wet van 9 augustus 1980 tot hervorming der instellingen en van artikel 72 van het Reglement van de Senaat te buiten gaat, wanneer zij zonder meer oordeelt dat de procedure van het belangenconflict, ingeleid door de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie, ongegrond is. De Senaat moet niet oordelen, maar beide partijen proberen te verzoenen. Indien die verzoening mislukt, wat hier het geval is, kan de Senaat dat slechts vaststellen, zonder enige andere vorm van inhoudelijk oordeel. Ons amendement 3 strekt ertoe het II van het voorstel van gemotiveerd advies als volgt te vervangen: “Beveelt de twee regeringen, met name de federale regering en de regering van de Franse Gemeenschapscommissie aan, te voorzien in voorafgaand overleg over elk ontwerp dat een impact kan hebben op een andere entiteit, in het Overlegcomité of voor enig ander overlegforum, bijvoorbeeld in de Senaat, om elke procedure rond een belangenconflict te voorkomen en de efficiëntie van de werking van het federale België te verbeteren.” Het is nuttig te wijzen op de noodzaak van voorafgaand overleg over ontwerpen die gevoelig liggen en op de rol die de Senaat, naast andere instanties, zoals het Overlegcomité, kan spelen om belangenconflicten te voorkomen. We hadden ons kunnen scharen achter het nieuwe amendement van de meerderheid, mocht daar geen zesde considerans geweest zijn die, opnieuw, een oordeel velt. Ze luidt: “Dat in de toelichting van de Franse Gemeenschapscommissie niet is aangetoond dat haar belangen ernstig worden geschaad of dat het beginsel van de federale loyaliteit niet zou zijn gerespecteerd.” Deze stelling is misleidend. Daarover was geen consensus in de commissie. We hebben niet kunnen nagaan of de belangen geschaad zijn en of het beginsel van de federale loyaliteit al dan niet in acht is genomen. Sommige documenten waren vertrouwelijk. We beschikten niet over alle nodige informatie om te oordelen. Het gaat bovendien om een algemene hervorming. Momenteel is er geen koppeling mogelijk met de zwaarte van het beroep of met de hervorming van de tantièmes. Deze hervorming zal ten slotte in het bijzonder vrouwen treffen. Het genderspecifieke onderzoek, dat pas op het allerlaatste moment ter sprake is gekomen, stelt ons daarover geenszins gerust. Ik heb de verslagen aandachtig herlezen, vooral die van de heer Vanackere, die in dezen als een wijze is opgetreden. De Senaat oordeelt niet. Hij stelt vast. Hij poogt standpunten nader bij elkaar te brengen. Volgens considerans 6 is in de toelichting van de Franse Gemeenschapscommissie niet aangetoond dat haar belangen ernstig worden geschaad. We missen dus ons doel. Onze instelling vervult haar rol niet. We zullen ons dus ook niet achter het amendement scharen dat vandaag door de meerderheid in de plenaire vergadering is ingediend. |
Mme Cécile Thibaut (Ecolo‑Groen). – Dans cette procédure en conflit d’intérêts entre l’Assemblée de la Commission communautaire française et la Chambre des représentants à propos du projet de loi relatif à l’harmonisation de la prise en compte des périodes d’études pour le calcul de la pension, j’ai le sentiment que le Sénat a bien travaillé. Contrairement à ce que j’ai lu dans la presse, nous n’avons pas contribué à de basses manœuvres politiciennes. L’inquiétude est grande dans le monde de l’enseignement en général, pas seulement dans le monde bruxellois, francophone et néerlandophone, de l’enseignement. Si cette motion a vu le jour à la COCOF, c’est uniquement parce que le rapport politique le permettait. Pour la COCOF, il est important de maintenir l’attractivité du métier d’enseignant, à Bruxelles et ailleurs. C’est essentiel pour notre société, vous en conviendrez tous. Sans réforme globale incluant la réforme des tantièmes ou les critères de pénibilité, il est difficile d’y voir clair sur la loyauté d’une institution ou d’une autre. Le Sénat a joué un rôle utile en invitant le Parlement francophone bruxellois et la Chambre à reconstituer la procédure et à faire un inventaire des événements. Force est de constater que nous n’avons pas réussi à rapprocher les points de vue sur les quatre points essentiels – manque de concertation, lien avec la pénibilité, préjudice porté aux enseignants par une mesure fédérale qui serait déséquilibrée ou conséquences genrées de cette réforme. Notre commission a, elle, été médiocre. Nous avons joué un rôle d’arbitre alors que nous n’avions qu’un rôle de conciliation. Nous avons reproduit au Sénat les rapports de force de la Chambre. Finalement, nous avons donné raison aux signataires de la motion de la COCOF car elle donne le sentiment que la loyauté fédérale est fondée sur le mépris et le rapport de forces. Nous n’avons pas approuvé cette conclusion et nous avons présenté des amendements. Notre amendement no 2 vise à remplacer le point I de la proposition d’avis motivé affirmant que la Communauté française n’est pas lésée par la proposition d’avis motivé, par: «Constate que la concertation menée dans le cadre de la procédure au Sénat n’a pas permis de rapprocher les points de vue de l’Assemblée de la Commission communautaire française et de la Chambre des représentants relativement au projet de loi (…).» Nous estimons que notre commission institutionnelle dépasserait son rôle dans le cadre de l’article 143 de la Constitution, de l’article 32, paragraphe 1er, quater, de la loi ordinaire du 9 août 1980 des réformes institutionnelles et de l’article 72 du Règlement du Sénat en estimant d’autorité non fondée la procédure de conflit d’intérêts initiée par le Parlement de la COCOF. Il n’appartient pas au Sénat de juger mais bien de tenter de concilier les deux parties. En cas d’échec, et c’est le cas aujourd’hui, le Sénat ne peut que poser le constat sans autre forme de jugement de fond. Notre amendement no 3 vise à remplacer le point II de la proposition d’avis motivé comme suit: «Recommande aux différents gouvernements, notamment le gouvernement fédéral et le gouvernement de la COCOF, de prévoir les concertations préalables utiles par rapport à tout projet qui aurait pu avoir un impact sur une autre entité au sein du Comité de concertation ou de tout autre espace de concertation comme, par exemple, le Sénat, afin de prévenir toute procédure relative à un conflit d’intérêts et d’améliorer l’efficacité du fonctionnement de la Belgique fédérale». Il est utile de rappeler la nécessité d’une concertation préalable sur des projets sensibles et le rôle que le Sénat aurait pu jouer, à côté d’autres instances comme le Comité de concertation, pour prévenir tout conflit d’intérêts. Nous aurions pu nous rallier au nouvel amendement de la majorité s’il n’y avait eu ce considérant no 6 qui, de nouveau, porte un jugement. Je le cite «L’exposé de la Commission communautaire française n’a pas montré que ses intérêts sont gravement lésés ou que le principe de la loyauté fédérale n’aurait pas été respecté». Cette affirmation est abusive. Elle n’a pas fait l’objet d’un consensus en commission. Nous n’avons pas pu vérifier si les intérêts étaient lésés ou si le principe de loyauté fédérale n’était pas respecté. En effet, tout d’abord, certains documents étaient confidentiels. Nous ne disposions pas de toutes les informations nécessaires pour pouvoir en juger. En outre, il s’agit d’une réforme globale. Il n’y a, à ce jour, aucune possibilité de faire le lien avec la notion de pénibilité ou avec la réforme des tantièmes. Enfin, cette réforme touchera particulièrement les femmes. L’étude genrée, évoquée à la toute dernière minute, ne nous rassure pas à cet égard. J’ai relu avec attention les rapports, surtout ceux de M. Vanackere qui a vraiment joué un rôle de sage dans ce processus. Le Sénat ne juge pas. Il constate. Il tente de rapprocher les points de vue. Selon le considérant no 6, l’exposé de la COCOF n’a pas montré que ses intérêts étaient gravement lésés. Nous ratons donc notre cible. Notre institution ne joue pas son rôle. Nous ne pourrons donc pas non plus nous rallier à l’amendement déposé, aujourd’hui, en séance par la majorité. |
|
Mevrouw Anne Barzin (MR). – Ik neem nu het woord namens de MR‑fractie. De procedure van het belangenconflict is een zware en uitzonderlijke procedure. De Senaat heeft als opdracht een gemotiveerd advies uit te brengen aan het Overlegcomité en niet zich uit te spreken voor of tegen het desbetreffende ontwerp. Het doel is dus niet het debat dat in de Kamer is gevoerd over te doen, maar na te gaan of het beginsel van de federale loyaliteit in acht is genomen en of de belangen van de Franse Gemeenschapscommissie al dan niet ernstig geschaad zijn door de geplande hervorming. De commissievergadering met de COCOF‑delegatie en de delegatie van de Kamer onder leiding van voorzitster Julie de Groote en volksvertegenwoordiger Clarinval is uitstekend verlopen. Toen werd meermaals melding gemaakt van procedurekwesties die verband houden met de opvolging van een belangenconflict. Het zou interessant zijn dat de Senaat dieper kon ingaan op die knelpunten om te kunnen bijsturen bij toekomstige belangenconflicten. Ik wil het eerst hebben over de inhoud, voor ik terugkom op het voorstel van advies dat ter stemming voorligt in onze assemblee. Tijdens de commissievergadering is aandacht besteed aan de elementen uit de COCOF‑motie over de demografische evolutie in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest, het lerarentekort en de aantrekkelijkheid van het beroep. Onderwijs is altijd een prioriteit, zeker op deze eerste schooldag. Deze grote pensioenhervorming, die voorbereid wordt door minister Bacquelaine, is essentieel en evenwichtig. Het eerste doel van dit wetsontwerp is de drie pensioenstelsels op elkaar afstemmen en billijkheid garanderen door aan alle werknemers, ongeacht hun statuut, de mogelijkheid te bieden volgens gelijkaardige regels hun studiejaren in aanmerking te nemen voor de berekening van hun pensioen en tegelijk hun pensioenbedrag te verhogen. Het Federaal Planbureau heeft de impact van deze hervorming toegelicht en heeft aangegeven dat ze geen nadeel berokkent aan het merendeel van de leerkrachten, daar de loopbaanduur die voor de berekening van hun pensioen in aanmerking komt meestal langer is dan 41 jaar en 3 maanden en dat ze bijgevolg hun studiejaren niet nodig zullen hebben om hun loopbaan vol te maken. De harmonisering van de pensioenstelsels heeft uiteraard betrekking op alle werknemers en niet alleen op leerkrachten. Er zijn trouwens overgangsmaatregelen voor alle overheidsambtenaren. Naast die maatregelen belangen twee overgangsbepalingen in het bijzonder leerkrachten aan, namelijk zij die deeltijds werken en zij die 55 jaar of ouder zijn in 2017. Deze procedure werd door de Franse Gemeenschapscommissie opgestart. Noch het Vlaams Parlement, noch het Parlement van de Franse Gemeenschap, noch het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap, noch het Brussels Parlement, noch de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie vonden het nodig om een belangenconflict op te starten. Vlaams onderwijsminister Hilde Crevits heeft zelfs aangegeven, in een antwoord op een parlementaire vraag die ter sprake is gekomen in de commissie, dat bij de hervorming rekening was gehouden met de specifieke eigenschappen van de onderwijswereld en dat overgangsmaatregelen zullen worden toegepast voor die beroepscategorie. Volgens haar was dit dus een evenwichtige federale maatregel. Na analyse en na het horen van de debatten in de commissie met argumenten van de verschillende delegaties, evenals van de uiteenzetting van de vertegenwoordiger van de minister van Pensioenen, kan onze fractie de stelling niet ondersteunen dat de belangen van de Franse Gemeenschapscommissie ernstig geschaad worden of dat het beginsel van de federale loyaliteit niet in acht zou zijn genomen. De maatregel van de federale regering heeft geen gevolgen die een ander bestuursniveau kunnen benadelen. Samen met mijn collega’s De Ridder, De Gucht en Vanackere heb ik een amendement ingediend dat ertoe strekt de gehele tekst te vervangen en aan de tekst die in juli in de commissie werd aangenomen een considerans toe te voegen die bepaalt “dat het wetsontwerp moet gezien worden in het kader van de langetermijndoelstelling om ons pensioenstelsel te vrijwaren.” Het gaat dus om een algemene kijk op de pensioenhervorming. Dit amendement sterkt er eveneens toe om toe te voegen “dat de federale regering eveneens overleg heeft georganiseerd met de onderwijsministers van de gemeenschappen waarop de aandachtspunten wat de geplande hervormingen betreft, konden besproken worden.” Het voegt ook een belangrijk element toe dat door mevrouw De Ridder al is vermeld, namelijk dat “in de toelichting van de Franse Gemeenschapscommissie niet is aangetoond dat haar belangen ernstig worden geschaad of dat het beginsel van de federale loyaliteit niet zou zijn gerespecteerd.” Het amendement strekt ertoe de twee laatste paragrafen te schrappen van het advies dat in juli werd aangenomen, namelijk de paragrafen die beginnen met “meent dat de Franse Gemeenschapscommissie niet benadeeld wordt …” en “beveelt het Overlegcomité aan om …” en de volgende elementen toe te voegen: “de Senaat stelt vast dat het gevoerde overleg in het kader van de procedure in de Senaat de standpunten van de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie en de Kamer van volksvertegenwoordigers niet dichter bij elkaar heeft kunnen brengen.” Onze fractie betreurt dat de tekst die in juli in de commissie was aangenomen, vandaag niet kan worden goedgekeurd. Het lijkt ons niettemin van belang dat onze assemblee zich in een gemotiveerd advies uitspreekt. Dit advies stelt vast dat het na onze werkzaamheden in de commissie niet mogelijk is geweest de standpunten van de Franse Gemeenschapscommissie en van de Kamer nader bij elkaar te brengen. De tekst beschrijft de verschillende stappen van de procedure na de beslissing van de Franse Gemeenschapscommissie om zich te beroepen op een belangenconflict om de standpunten dichter bij elkaar te brengen. De tekst overloopt de verschillende overlegmomenten tussen de federale overheid en de deelstaten, in de commissie van de publieke sector van het Nationaal Pensioencomité, in het Comité A, en het overleg tussen de federale regering en de onderwijsministers van de verschillende gemeenschappen. Hij vermeldt dat de toelichting van de vertegenwoordiger van de minister van Pensioenen de impact heeft verduidelijkt van de voorgestelde maatregelen op het pensioen van de leerkrachten. Het voorstel van advies dat voorligt wijst er ook op dat de voorgenomen maatregelen dezelfde gevolgen hebben voor alle politieke entiteiten van de Belgische federale constructie. Een zeer belangrijke considerans geeft uitdrukkelijk aan dat de belangen van de Franse Gemeenschapscommissie niet ernstig geschaad worden door het ontwerp en dat het fundamentele beginsel van de federale loyaliteit bedoeld in artikel 143 van de Grondwet wel degelijk werd gerespecteerd. Dit voor onze fractie zeer belangrijke element staat duidelijk ingeschreven in het voorstel van gemotiveerd advies. Na de interessante debatten over dit belangenconflict, zowel in de commissie als tijdens deze plenaire vergadering, hoop ik dat het voorstel van gemotiveerd advies, dat onze fractie zal steunen, door onze assemblee zal worden aangenomen en aan het Overlegcomité zal worden overgezonden. |
Mme Anne Barzin (MR). – Je souhaiterais à présent prendre la parole au nom du groupe MR. La procédure en conflit d’intérêts est une procédure lourde qui revêt un caractère exceptionnel. Le rôle du Sénat est de formuler un avis motivé à l’attention du Comité de concertation et non de se prononcer pour ou contre le projet concerné. L’objectif n’est donc pas de recommencer le débat mené à la Chambre, mais bien de vérifier si le principe de loyauté fédérale a été respecté et si les intérêts de la COCOF sont ou non gravement lésés par le projet de réforme. Je voudrais souligner la qualité des échanges tenus lors de la séance de commission organisée en présence des délégations de la COCOF et de la Chambre, conduites respectivement par la présidente Julie de Groote et le député Clarinval. À cette occasion, il a notamment été fait mention à plusieurs reprises des questions de procédure liées au suivi d’un conflit d’intérêts. Il serait intéressant que le Sénat puisse approfondir ces questions pour organiser le processus en cas de déclenchement d’autres procédures de conflits d’intérêts à l’avenir. Permettez‑moi néanmoins de revenir quelques instants sur le fond avant d’évoquer l’avis proposé et soumis au vote de notre assemblée. Lors de la séance de commission, on a bien entendu évoqué les éléments repris dans la motion de la COCOF concernant le boom démographique dans la Région de Bruxelles‑Capitale, la pénurie d’enseignants et l’attractivité de cette profession. Les questions liées à l’enseignement sont évidemment une priorité pour tous, particulièrement en ce jour de rentrée scolaire. Par ailleurs, il me semble important de rappeler que cette réforme d’envergure relative aux pensions et portée par le ministre Bacquelaine est essentielle et équitable. L’objectif premier de ce projet de loi est d’harmoniser les trois régimes de pension et de garantir l’équité en offrant la possibilité à tous les travailleurs, quel que soit leur statut, de valoriser, selon des règles similaires, leurs années d’études dans le calcul de leur pension et d’augmenter par la même occasion le montant de leur pension. Le Bureau fédéral du Plan a, quant à lui, précisé l’impact de cette réforme et indiqué que celle‑ci ne portait pas préjudice à la plupart des enseignants vu que la durée de la carrière prise en compte dans le calcul de leur pension dépasse le plus souvent 41 ans et 3 mois et qu’ils n’auront, par conséquent, pas besoin de leurs années d’études pour compléter leur carrière. L’harmonisation des régimes de pension vise bien entendu tous les travailleurs, comme je l’ai déjà souligné, et non pas uniquement les enseignants. Des mesures transitoires sont d’ailleurs prévues pour l’ensemble des agents de la fonction publique. Complémentairement à ces mesures, deux dispositions transitoires concernent de manière spécifique les enseignants, d’une part, qui prestent en tant que temporaires et, d’autre part, qui sont âgés de 55 ans et plus en 2017. Il faut souligner que cette procédure a été enclenchée par la COCOF. Rappelons que ni le Parlement flamand, ni le Parlement de la Communauté française, ni le Parlement de la Communauté germanophone, ni le Parlement bruxellois, ni la COCOM n’ont estimé devoir ouvrir un conflit d’intérêts. La ministre flamande de l’Enseignement, Hilde Crevits, a même précisé, en réponse à une question parlementaire évoquée lors de nos travaux en commission, que la réforme avait tenu compte de la spécificité du monde de l’enseignement et que des mesures transitoires seront appliquées à cette catégorie professionnelle. Selon elle, cette mesure fédérale avait donc permis d’aboutir à un équilibre. À l’analyse, et à la suite des discussions menées en commission après avoir entendu les arguments des différentes délégations de même que l’exposé du représentant du ministre des Pensions, mon groupe politique ne peut soutenir le fait que la Commission communautaire française verrait ses intérêts gravement lésés ou que le principe de loyauté fédérale n’aurait pas été respecté. La mesure prise par le gouvernement fédéral n’a pas de conséquences susceptibles de léser un autre niveau de pouvoir. Avec mes collègues De Ridder, De Gucht et Vanackere, nous avons déposé sur vos bancs un amendement qui vise à remplacer l’ensemble du texte et à ajouter, au texte adopté en commission au mois de juillet, un considérant qui indique que «le projet de loi doit être considéré au regard de l’objectif à long terme visant à sauvegarder notre système de retraite». Il s’agit donc d’un élément global par rapport à la réforme des pensions. Cet amendement vise également à ajouter «que le gouvernement fédéral a organisé une concertation avec les ministres de l’Enseignement des Communautés, au cours de laquelle les points d’intention de la réforme prévue ont pu être discutés». Il ajoute également un élément important évoqué par Mme De Ridder, à savoir que «l’exposé de la Commission communautaire française n’a pas montré que ses intérêts sont gravement lésés ou que le principe de la loyauté fédérale n’aurait pas été respecté». L’amendement tend à retirer les deux derniers paragraphes repris dans notre avis adopté au mois de juillet – le paragraphe qui commence par «estime que la COCOF n’est pas lésée …» et «… la recommandation au comité de concertation» – et à ajouter les éléments suivants: «le Sénat constate que la consultation menée dans le cadre de la procédure n’a pas permis de rapprocher les positions de l’Assemblée de la Commission communautaire française et de la Chambre des représentants». Mon groupe regrette qu’il ne soit pas possible d’adopter aujourd’hui le texte que nous avions proposé et adopté en commission au mois de juillet. Il nous semble néanmoins important que notre assemblée se prononce par voie d’avis motivé. Cet avis constate qu’au terme des travaux de notre commission, il n’a pas été possible de rapprocher les points de vue de la COCOF et de la Chambre. Le texte reprend les différentes étapes de la procédure, à la suite de la décision de la COCOF de déclencher le conflit d’intérêts pour tenter de concilier les points de vue. Le texte rappelle les différentes concertations mises en place entre le pouvoir fédéral et les entités fédérées, au sein de la commission du secteur public du Comité national des pensions, au sein du Comité A, ainsi que la concertation menée entre le gouvernement fédéral et les ministres de l’Enseignement des différentes Communautés. Il précise aussi que l’exposé du représentant du ministre des Pensions a permis d’apporter davantage de précisions en ce qui concerne l’impact des mesures proposées sur la pension des enseignants. Le projet d’avis que nous vous proposons rappelle aussi que ces mesures produisent leurs effets indistinctement pour chacune des entités fédérées. Un des considérants, très important, indique de manière explicite que les intérêts de la COCOF ne sont pas gravement lésés par le projet de réforme et que le principe fondamental de loyauté fédérale consacré par l’article 143 de la Constitution a bien été respecté. Cet élément fondamental pour mon groupe est très clairement indiqué dans l’avis motivé proposé. À l’issue des débats intéressants menés en commission et au cours de cette séance plénière, au sujet de ce conflit d’intérêts, j’espère que ce projet d’avis motivé, que mon groupe soutiendra, sera approuvé par notre assemblée et transmis au Comité de concertation. |
|
Mevrouw Katia Segers (sp.a). – Waarom zijn we hier vandaag samen, een maand vóór onze gewone start van het parlementaire jaar? Onze fractie hoort u daarover alvast niet klagen. Integendeel, hoe meer de Senaat ten volle zijn democratische rol kan spelen, hoe beter. En precies dat doen we vandaag. De Franse Gemeenschapscommissie heeft op 12 mei in de Kamer een belangenconflict ingeroepen. Omdat er na zestig dagen geen oplossing uit de bus was gekomen, kwam het dossier naar de Senaat. Wij hadden dertig dagen de tijd om een gemotiveerd advies over te zenden. Onze taak, onze verantwoordelijkheid is het daarbij om met alle deelstaten die hier in het halfrond verzameld zijn, aan het Overlegcomité een grondig en evenwichtig advies te verstrekken, vertrekkend van de vraag of de federale loyaliteit gerespecteerd is. Onze fractie wilde dat alvast doen. Helaas is het advies geen echt advies geworden. Dat werd al duidelijk tijdens de uiteenzettingen van de rapporteurs. Niemand heeft het opgemerkt, maar eigenlijk is het vandaag wel een historisch moment, al is dat misschien een te groot woord. Het is in elk geval de eerste keer sinds de zesde staatshervorming dat de Senaat dat aspect van zijn rol opneemt. Een Senaat die zijn rol ernstig neemt, zou dit moment moeten aangrijpen om een grondig gemotiveerd advies te verstrekken en te tonen dat hij in die adviesfunctie een belangrijke meerwaarde kan bieden. Helaas, driewerf helaas, dat is niet wat we vandaag doen. Het debat over dit belangenconflict is een non‑debat geworden dat voortdurend op twee niveaus door elkaar heen werd gevoerd. We hebben een – weliswaar boeiende – discussie gevoerd over de procedure van het belangenconflict. Daaruit kan onze fractie helaas alleen maar concluderen dat die procedure een lege doos is. De zestig dagen om het conflict op te lossen blijken in de realiteit zestig dagen stilstand te zijn, want alle partijen blijven op hun standpunt staan. De rol die de Senaat in dit belangenconflict speelt, is nietszeggend. Nochtans – ook collega Vanackere heeft het tijdens de discussie opgemerkt – is de procedure op zich geen lege doos, want we hebben alle vrijheid om onze rol in te vullen zoals wij dat willen. Maar enkele fracties hebben de facto het debat ten gronde geblokkeerd, om aan te tonen dat onze federale staat niet werkt. Het advies dat de Senaat uitbrengt, is dus nietszeggend. Het bevat geen enkel inhoudelijk argument pro of contra de bezwaren die de Brusselse COCOF naar voren heeft gebracht. Nochtans zitten daar, volgens ons, heel zinvolle, valabele argumenten in. Het is duidelijk dat de impact van de pensioenhervorming op de verschillende deelstaten nog niet volledig bekend is. Wel kennen we een aantal heel belangrijke aspecten ervan, namelijk dat vooral vrouwen er veel slechter van worden. Het is dus jammer dat die debatten op geen enkel moment inhoudelijk en grondig waren. Dat was voor een deel te wijten aan het feit dat we niet over de noodzakelijke documenten konden beschikken. Wij hadden graag een goed debat gevoerd, niet zozeer over de algemene impact van de pensioenhervorming, waartegen onze fractie zich grondig heeft verzet. We voelen ons daarbij niet alleen gesterkt door het rapport van de commissie‑Vandenbroucke, maar ook door de Inspectie van Financiën, die in haar rapport heel duidelijk aantoont dat de maatregelen in het kader van de pensioenhervorming op korte termijn weliswaar voor winst voor de staatskas zorgen, maar op lange termijn een slechte zaak zal zijn. Bovendien zal de ongelijkheid toenemen, meer bepaald die tussen mannen en vrouwen. Dat debat is natuurlijk in de Kamer gevoerd. Dat hoefden we niet per se helemaal over te doen. Wel moesten we concreet kunnen bekijken wat de impact voor Brussel zou zijn en moesten we een antwoord geven op de bezwaren die Brussel heeft aangevoerd. Dat hebben we niet gedaan. We hadden ons moeten buigen over de concrete argumenten van de COCOF over de impact van de pensioenhervormingen op de loopbaan van de leerkrachten in Brussel en meer bepaald van de vrouwen, die de meerderheid van het lerarenkorps uitmaken. We hadden een grondig debat moeten voeren over de genderongelijkheid in het algemeen en over de Brusselse situatie in het bijzonder, want dat is een heel belangrijk argument; het hypothekeert de toekomst in onze hoofdstad. Minister Crevits heeft daarover trouwens ook haar bezorgdheid geuit, naar aanleiding van een vraag om uitleg in het Vlaams Parlement over de impact van de pensioenhervorming op de loopbaan van leerkrachten, in het bijzonder vrouwelijke leerkrachten. Onze fractie kan niet akkoord gaan met een dergelijke nietszeggende tekst zoals die nu voorligt, want hij biedt geen antwoord op de fundamentele vragen die werden gesteld. We betreuren ten zeerste dat we onze adviesrol als Senaat niet grondig hebben kunnen vervullen. |
Mme Katia Segers (sp.a). – Pourquoi sommes‑nous réunis aujourd’hui, un mois avant la date habituelle de la rentrée parlementaire? Notre groupe ne s’en plaindra certainement pas. Au contraire, plus le Sénat joue son rôle démocratique, mieux c’est. Et c’est précisément ce que nous faisons aujourd’hui. La Commission communautaire française a invoqué un conflit d’intérêts le 12 mai à la Chambre. Aucune solution n’ayant été dégagée après soixante jours, le dossier a été transmis au Sénat. Nous disposions de trente jours pour émettre, avec toutes les entités fédérées rassemblées dans cet hémicycle, un avis motivé, circonstancié et équilibré, sur la question de savoir si la loyauté fédérale est respectée et le transmettre au Comité de concertation. C’est ce que notre groupe voulait faire. Malheureusement, cet avis n’est pas devenu un véritable avis. C’est ce qui était déjà apparu durant les exposés faits par les rapporteurs. Personne ne l’a remarqué, mais en réalité nous vivons un moment historique, même si le mot est un peu fort. En tout cas, depuis la sixième réforme de l’État, c’est la première fois que le Sénat endosse ce rôle et s’il veut le faire sérieusement, il devrait saisir cette occasion pour formuler un avis dûment motivé et montrer qu’il peut offrir une importante plus‑value en tant qu’organe consultatif. Malheureusement, ce n’est pas ce que nous faisons aujourd’hui. Le débat sur ce conflit d’intérêts est devenu un non‑débat, mené à deux niveaux. Nous avons eu une discussion, certes passionnante, sur la procédure du conflit d’intérêts dont notre groupe n’a malheureusement pu que conclure qu’elle était une boîte vide. Les soixante jours destinés à résoudre le conflit sont en réalité soixante jours d’immobilisme, car tous les partis maintiennent leur position. Le rôle joué par le Sénat dans ce conflit d’intérêts est insignifiant. Pourtant, comme l’a relevé notre collègue Vanackere lors de la discussion, la procédure en soi n’est pas une boîte vide car nous sommes tout à fait libres de remplir notre rôle comme nous le souhaitons. Mais quelques groupes ont bloqué le débat sur le fond afin de démontrer que notre État fédéral ne fonctionne pas. L’avis rendu par le Sénat est dès lors insignifiant. Il ne contient pas le moindre argument de fond par rapport aux réserves émises par la COCOF bruxelloise dont certaines sont pourtant selon nous tout à fait pertinentes. Il est clair que l’on ne connaît pas encore exactement l’incidence qu’aura la réforme des pensions sur les entités fédérées. Nous savons toutefois qu’elle aggravera considérablement la situation des femmes. Il est dès lors regrettable que ces débats n’aient à aucun moment été menés sur le fond ni de manière approfondie, entre autres parce que nous ne disposions pas des documents nécessaires. Nous aurions voulu pouvoir mener un bon débat, pas nécessairement sur l’impact général de la réforme des pensions, à laquelle notre groupe s’est fortement opposé. À cet égard, nous nous sentons confortés, non seulement par le rapport de la commission Vandenbroucke, mais également par celui de l’Inspection des Finances qui a clairement démontré que les mesures prises dans le cadre de la réforme des pensions allaient certainement, à court terme, générer des recettes pour l’État mais qu’elles seraient néfastes à long terme. En outre, l’inégalité augmentera, en particulier entre les hommes et les femmes. Ce débat a évidemment été mené à la Chambre. Nous ne devions pas le recommencer entièrement mais nous devions pouvoir examiner concrètement les conséquences de la réforme sur Bruxelles et offrir une réponse aux objections avancées par Bruxelles. Nous ne l’avons pas fait. Nous aurions dû nous pencher sur les arguments concrets exprimés par la COCOF en ce qui concerne l’impact de la réforme des pensions sur la carrière des enseignants à Bruxelles, en particulier celle des femmes qui constituent la majorité du corps enseignant. Nous aurions dû mener un débat approfondi sur l’inégalité entre les femmes et les hommes en général et sur la situation de Bruxelles en particulier car c’est un argument très important; cela hypothèque l’avenir de notre capitale. La ministre Crevits a d’ailleurs également exprimé son inquiétude à ce sujet dans le cadre d’une demande d’explications développée au Parlement flamand sur l’impact de la réforme des pensions sur la carrière des enseignants, en particulier des femmes. Notre groupe ne peut marquer son accord sur un texte aussi insignifiant que celui qui nous est soumis car il n’offre aucune réponse aux questions fondamentales qui ont été posées. Nous déplorons vivement de ne pas avoir pu remplir pleinement le rôle consultatif qui est celui du Sénat. |
|
De heer Steven Vanackere (CD&V). – Het debat over de behandeling van dit belangenconflict is in zekere zin existentieel voor de Senaat. Het gaat vandaag niet alleen over maatschappelijk zeer relevante vragen, maar ook over de betekenis van onze eigen assemblee. In dit concrete belangenconflict gaat het niet alleen over cruciale kwesties, zoals de kwaliteit van ons onderwijs, de vergrijzing en daarmee samenhangende kwesties zoals de pensioenleeftijd en de financierbaarheid van de sociale zekerheid, maar ook over de zin van de Senaat zelf, over wat ons als senatoren te doen staat in het complexe federale Belgische model, over de vraag of wij, in geval van politieke conflicten tussen de overheden van dit land, kunnen bijdragen tot een oplossing ten gunste van de burgers, de bedrijven en de organisaties van dit land. Dat thema moet ons vandaag ook bezighouden. De rol van de Senaat in de procedure rond belangenconflicten houdt bijzonder nauw verband met zijn rol als deelstatenkamer. Dat blijkt trouwens ook uit de voorgeschiedenis van de wettelijke en grondwettelijke regeling. Ik verwijs naar een referentiewerk – en ik hoop dat ik daarmee onze griffier niet in de problemen breng: Gert Van der biesen heeft daarover in de reeks Parlementair recht een zeer goed stuk geschreven. Daarin wordt opgemerkt dat de rol van de Senaat, in het bijzonder inzake de adviesprocedure, al ingeschreven stond in het ontwerp van gewone gewest- en gemeenschapswet dat in de Senaat werd ingediend op 1 oktober 1979, bijna veertig jaar geleden. Het uitgangspunt bij die keuze was de geplande hervorming van de Senaat tot een assemblee van deelgebieden. Bij de grondwetsherziening van 1993 werd een nieuw artikel 107ter‑bis, het huidige artikel 143, opgenomen en luidens de tweede paragraaf van dat artikel doet de Senaat bij wege van gemotiveerd advies uitspraak over de belangenconflicten tussen de vergaderingen die wetgevend optreden. Dat is een cruciale opdracht. We zijn er als politici gewoon aan geraakt om te denken dat het beslechten van conflicten een aangelegenheid is van het Overlegcomité, waar de uitvoerende machten met elkaar in contact komen en zoeken naar manieren om discussiepunten op te lossen. Het Overlegcomité is zeer nuttig en zeer noodzakelijk, maar iedereen die denkt dat dergelijke conflicten alleen moeten worden opgelost op uitvoerend niveau, moet nog eens goed nadenken over zijn democratische gevoeligheid en over de vraag of sommige conflicten in dit ingewikkelde land niet ontstaan omdat decreten, ordonnanties en wetten op de een of andere manier inbreuk plegen op datgene wat op een ander niveau van tel is. Daarover gaat het Overlegcomité niet beslissen. Daarvoor bestaat er een orgaan en dat orgaan heet de Senaat. Er is er geen ander. Iedereen die dat niet graag hoort, moet maar eens zoeken naar waar het elders kan worden geregeld. Het is cruciaal dat we in de Senaat het zelfbewustzijn hebben om te bedenken dat de Senaat, hoezeer men ook zijn rol kan relativeren, blijkbaar een onvervangbare schakel is in het institutionele model van ons ingewikkelde land. In 1993 leek de Senaat in de nieuwe institutionele constellatie als ontmoetingsplaats van de gemeenschappen de geschikte instelling om adviezen te verstrekken over belangenconflicten tussen assemblees. Sinds 1993 vervangt de Senaat de Kamer als raadgever van het Overlegcomité voor belangenconflicten tussen wetgevende vergaderingen. Wijlen senator Hugo Schiltz stelde in de parlementaire voorbereiding met betrekking tot de totstandkoming van deze bepaling: “De Senaat kan fungeren als dialoogplatform, waar belangenconflicten ter sprake kunnen komen en waar men kan zoeken naar een oplossing.” Ik zal het daarover later nog hebben want we moeten duidelijk definiëren wat nu precies onze taak is. Volgens het verslag van de heren Caluwé, Coene en anderen is het in de Senaat dat het overleg kan worden voortgezet en de vertegenwoordigers van andere overheden hun visie op het conflict kunnen bijbrengen. Die bevoegdheid is bij de zesde staatshervorming onveranderd gebleven. Meer zelfs, de hervorming van de Senaat heeft de rol als ontmoetingsplaats van de gemeenschappen uitdrukkelijk willen versterken. De rol van de Senaat in de procedure met betrekking tot belangenconflicten zou een constructieve rol kunnen en moeten zijn, een rol als bemiddelaar. De Senaat dient stappen te zetten die bevorderlijk zijn voor de compromisvorming. De focus moet liggen op het mogelijk maken van politiek overleg en dialoog. Belangenconflicten hebben immers door hun aard een politiek karakter. Ze worden dus niet via de jurisdictionele weg opgelost, maar via politieke dialoog. Centraal daarbij staat het concept van de federale loyaliteit. Dat begrip werd bij de staatshervorming van 1993 in artikel 143 van de Grondwet ingeschreven als middel om belangenconflicten te vermijden. Bij de parlementaire bespreking werd duidelijk gesteld dat dit een politiek begrip is, waarvan de naleving door geen enkel rechtscollege kan worden gecontroleerd. Dat heeft het Grondwettelijk Hof overigens niet tegengehouden. Het rechtscollege heeft nog nooit een middel dat ontleend is aan de schending van het beginsel van de federale loyaliteit onontvankelijk verklaard. In zijn rechtspraak heeft het hof zelfs rechtstreeks aan dat beginsel getoetst, zij het altijd in samenhang met het evenredigheidsbeginsel. Door de zesde staatshervorming werd die evolutie wettelijk bevestigd en werd de bevoegdheid van het Grondwettelijk Hof uitgebreid tot de toetsing van wetgevende normen aan het in artikel 143 van de Grondwet vervatte beginsel van de federale loyaliteit. De bijzondere wetgever heeft daarbij, zoals blijkt uit de parlementaire voorbereiding, de federale loyaliteit dezelfde invulling gegeven als het Grondwettelijk Hof. Nu volgt de definitie van een begrip dat we als politici graag in de mond nemen, maar dat we vaak als een vrij glibberig begrip hanteren. Wat is de federale loyaliteit? De grondwetgever stelt dat een wetgever de federale loyaliteit in acht neemt wanneer hij door zijn optreden de uitoefening van de bevoegdheden van de andere wetgevers niet onmogelijk of overdreven moeilijk maakt. Dat is momenteel de beste definitie van het begrip ‘federale loyaliteit’. Dat een bepaalde overheid wordt benadeeld door een maatregel van een andere overheid is een zeer interessante vaststelling, maar niet noodzakelijk relevant als antwoord op de vraag of de federale loyaliteit is geschonden. Elke fiscale maatregel die op een of andere wijze een last legt op de deelstaten zou kunnen worden beschouwd als ‘nadelig’. Daarmee is de federale loyaliteit uiteraard nog niet geschonden. Het is dus belangrijk om zuinig en accuraat met het begrip om te springen. De opeenvolgende staatshervormingen hebben in verschillende vormen van samenwerking en overleg voorzien. Samenwerkingsfederalisme is onontbeerlijk opdat een federale staat efficiënt zou kunnen functioneren. De zesde staatshervorming heeft die instrumenten nog versterkt. De Senaat neemt daarbij als kamer van de deelstaten een belangrijke plaats in. Het is de eerste maal sinds de zesde staatshervorming dat de nieuwe Senaat met een belangenconflict wordt geconfronteerd. Zoals steeds in de politiek blijkt dat de instrumenten voor een coöperatief, flexibel en creatief federalisme wel kunnen bestaan in ons Belgische staatsmodel, maar dat alle partijen ook voldoende bereidheid en vertrouwen aan de dag moeten leggen om ze in de politieke praktijk echt een kans te geven. Voor CD&V is het ideaal dat de zestig senatoren kunnen streven naar gemotiveerde adviezen die op een zo breed mogelijke consensus binnen de Senaat stoelen. Dat is de sterkste garantie dat het spel van meerderheid en oppositie overstegen wordt. Wie tracht te verzoenen, moet oog hebben voor het alternatieve standpunt, ook wanneer dat standpunt geen meerderheid achter zich heeft. Wie bemiddelt, probeert bij partijen begrip te doen ontstaan voor de overwegingen van de zogenaamde tegenpartij. Dat is een andere rol dan die van een rechter, die, met hoeveel empathie hij of zij ook kan behept zijn, uiteindelijk een vonnis velt dat haast altijd een van beide partijen in het gelijk stelt en waarvan het oordeel met het gezag bekleed is dat door de partijen moet worden aanvaard. Dat is niet de figuur die onze procedure in de Senaat typeert. Na afloop van de procedure in de Senaat blijft het initiatief uitgaan van de betrokken politieke overheden zelf. Alles wat de Senaat kan doen om een klimaat te creëren dat leidt tot een betere verstandhouding, dient dan ook als winst te worden aangerekend. Ik hoorde een collega daarnet zeggen dat het onze taak is om te verifiëren of de federale loyaliteit geëerbiedigd werd. Strikt genomen is dat onze opdracht niet, want dan klinkt het alsof wij inderdaad een soort beoordelaar zijn. Het is wel relevant om dat na te gaan. In het kader van dat soort procedures is er misschien een inbreuk geweest en dan zouden we een actievere positie kunnen innemen dan wanneer we eenvoudigweg doen wat we hoe dan ook moeten doen, namelijk trachten de standpunten van beide partijen dichter bij elkaar te brengen. We beschikken daarbij over een uitzonderlijk grote soepelheid op het vlak van organisatie bij het overleg en besluitvorming tijdens dat overleg. We beschikken over een termijn. We hebben een aantal maanden de kans om partijen dichter bij elkaar te brengen en alle mogelijke denkbare initiatieven komen daarbij in aanmerking. We mogen ons niet laten opsluiten in bepaalde vormelijkheden, maar moeten, als we aan onze eigen taken een ernstige invulling willen geven, alle mogelijke middelen aanwenden om partijen dichter bij elkaar brengen. Zoals Gert Van der biesen in zijn standaardwerk over de belangenconflicten stelt: “De procedure creëert alleen een basisvoorwaarde om onderhandelingen te voeren. De litigieuze tekst – het wetsontwerp – kan een tijdlang niet worden aangenomen. Hoe de partijen die afkoelingsperiode benutten en welke oplossing zij voor het gerezen geschil bedenken, wordt volledig aan hun creativiteit overgelaten.” Het is vanuit die optiek dat CD&V van bij het begin van de procedure de nadruk heeft gelegd op de echte finaliteit van deze procedure in de Senaat, met name trachten te bemiddelen, de standpunten tot mekaar te brengen. Bij deze specifieke gelegenheid moeten we erkennen – sommigen hebben het onderstreept, mevrouw Thibaut heeft het heel uitvoerig beargumenteerd – dat een commissievergadering om de partijen te horen, gecombineerd met een vergadering om te overleggen over de tekst van het gemotiveerd advies wel een zeer minimale invulling is van onze bemiddelingsopdracht. Ik erken dat. Een gedeeltelijke verklaring ligt natuurlijk in de parlementaire kalender. De Senaat werd gevat op de valreep van het reces. Voor de toekomst zou het goed zijn dat de Senaat creatiever nadenkt over een wat intensievere invulling van onze taak om verzoening na te streven. |
M. Steven Vanackere (CD&V). – Dans un certain sens, c’est un débat existentiel que le Sénat mène sur ce conflit d’intérêts. Il s’agit non seulement de questions de société très pertinentes, mais aussi du rôle de notre assemblée. Le présent conflit d’intérêts porte certes sur des problèmes cruciaux, comme la qualité de notre enseignement, le vieillissement, l’âge de la retraite et le financement de la sécurité sociale, mais également sur le sens du Sénat, sur notre rôle en tant que sénateurs dans la complexité du modèle fédéral belge, sur notre faculté, en cas de conflit entre des entités de notre pays, de contribuer à une solution au bénéfice des citoyens, des entreprises et des organisations de notre pays. Le rôle du Sénat dans le règlement des conflits d’intérêts est étroitement lié à son caractère de chambre des entités fédérées, comme le montre la genèse légale et constitutionnelle de la procédure. Je pense à un ouvrage de référence, de la plume de notre greffier: Gert Van der biesen a rédigé un excellent article à ce sujet dans la série «Parlementair Recht». Il observe que le rôle du Sénat, en particulier en matière d’avis, figurait déjà dans le projet de loi ordinaire des Régions et des Communautés, déposé au Sénat le 1er octobre 1979, il y a près de quarante ans. Le leitmotiv en était la transformation projetée du Sénat en assemblée des entités fédérées. Lors de la révision constitutionnelle de 1993, on a introduit un nouvel article 107ter‑bis, aujourd’hui article 143; aux termes de son deuxième paragraphe, le Sénat se prononce, par voie d’avis motivé, sur les conflits d’intérêts entre les assemblées qui légifèrent. C’est une mission cruciale. Nous avons pris l’habitude de considérer que le règlement des conflits relève du Comité de concertation, où les différents exécutifs se retrouvent et cherchent des pistes de solution pour les points en discussion. Le Comité de concertation est très utile et tout à fait indispensable, mais ceux qui pensent que les conflits de ce genre doivent toujours se régler au niveau exécutif devraient s’interroger sur leurs sensibilités démocratiques et sur la question de savoir si, dans notre pays si compliqué, certains conflits ne surgissent pas parce que des décrets, des ordonnances ou des lois portent atteinte, d’une manière ou d’une autre, aux intérêts d’un autre niveau. L’organe qui décide dans ce cas n’est pas le Comité de concertation, mais le Sénat et lui seul. Que ceux qui n’aiment pas entendre cela nous disent quel autre organe pourrait s’en charger. En tant que sénateurs, nous devons prendre conscience que notre assemblée, bien que l’on puisse relativiser son rôle, est quand même une composante irremplaçable du modèle institutionnel belge. En 1993, devenu lieu de rencontre des Communautés dans la nouvelle constellation institutionnelle, le Sénat paraissait être l’institution adéquate pour rendre des avis sur les conflits d’intérêts entre les assemblées. Depuis 1993, le Sénat remplace la Chambre comme conseiller du Comité de concertation en ce qui concerne les conflits d’intérêts entre les assemblées législatives. Feu le sénateur Hugo Schiltz a indiqué, lors des travaux préparatoires relatifs à l’élaboration de cette mesure, que le Sénat pouvait fonctionner comme une plateforme de dialogue où les conflits d’intérêts peuvent être discutés et où l’on peut chercher une solution. Je reviendrai plus tard sur ce point car nous devons définir clairement en quoi consiste précisément notre tâche aujourd’hui. Selon le rapport de MM. Caluwé, Coene et al., c’est au Sénat que la concertation peut être poursuivie et que les représentants des autres niveaux de pouvoir peuvent faire part de leur point de vue sur le conflit. Cette compétence n’a pas été modifiée lors de la sixième réforme de l’État. Mieux encore, la réforme du Sénat visait à renforcer expressément son rôle de lieu de rencontre des Communautés. Le rôle du Sénat dans la procédure relative aux conflits d’intérêts pourrait et devrait être un rôle constructif, un rôle de médiateur. Le Sénat doit entreprendre des démarches favorables à l’aboutissement d’un compromis. L’accent doit être mis sur la concertation et le dialogue politiques. En effet, les conflits d’intérêts ont, de par leur nature, un caractère politique. Ils ne sont dès lors pas résolus par la voie juridictionnelle mais bien par le dialogue politique. À cet égard, le concept de loyauté fédérale est central. Lors de la réforme de l’État de 1993, il fut inscrit à l’article 143 de la Constitution comme moyen d’éviter les conflits d’intérêts. Lors des discussions parlementaires, il a été clairement précisé qu’il s’agissait d’un concept politique dont le respect ne peut être contrôlé par aucune juridiction. Cette interprétation n’a d’ailleurs pas été réfutée par la Cour constitutionnelle, qui n’a jamais déclaré irrecevable un moyen pris de la violation du principe de loyauté fédérale. Dans sa jurisprudence, elle a même directement contrôlé la conformité de la législation à ce principe, quoique toujours en relation avec le principe de proportionnalité. Cette évolution a été confirmée dans la loi par la sixième réforme de l’État, et la compétence de la Cour constitutionnelle a été étendue au contrôle des normes législatives par rapport au principe de loyauté fédérale prévu à l’article 143 de la Constitution. À cet égard, ainsi qu’il ressort des travaux préparatoires, le législateur spécial a donné à la loyauté fédérale la même interprétation que ne l’a fait la Cour constitutionnelle. J’en arrive à la définition d’un concept que nous utilisons volontiers en tant que politiques mais qui nous dépasse souvent. Qu’est‑ce que la loyauté fédérale? Le Constituant indique qu’un législateur respecte la loyauté fédérale lorsque, du fait de son intervention, il n’empêche pas, ou ne complique pas exagérément, l’exercice des compétences des autres législateurs. Voilà actuellement la meilleure définition du concept de ‘loyauté fédérale’. Le fait qu’une autorité soit lésée par une mesure prise par une autre autorité est un constat très intéressant mais pas nécessairement pertinent comme réponse à la question de savoir si la loyauté fédérale est violée. Toute mesure fiscale qui impose, d’une manière ou d’une autre, une charge aux entités fédérées pourrait être considérée comme ‘préjudiciable’, mais n’entraîne évidemment pas la violation de la loyauté fédérale. Il est dès lors important d’utiliser ce concept avec circonspection. Les réformes de l’État successives ont prévu différentes formes de coopération et de concertation. Le fédéralisme de coopération est indispensable pour qu’un État fédéral puisse fonctionner. La sixième réforme de l’État a encore renforcé ces instruments. En tant que chambre des entités fédérées, le Sénat occupe une place importante à cet égard. C’est la première fois depuis la sixième réforme de l’État que le nouveau Sénat est confronté à un conflit d’intérêts. Comme toujours en politique, il s’avère que les instruments visant à un fédéralisme coopératif, flexible et créatif peuvent exister dans notre modèle étatique belge, mais que toutes les parties devront également faire preuve d’un maximum de bonne volonté et de confiance pour leur donner une chance réelle dans la pratique politique. Pour le CD&V, les soixante sénateurs doivent idéalement pouvoir élaborer des avis motivés reposant sur le plus large consensus possible. C’est la garantie la plus solide que le jeu majorité‑opposition a pu être dépassé. Quiconque tente d’aboutir à une conciliation doit être attentif à la position alternative, y compris lorsque celle‑ci n’est pas soutenue par une majorité. Quiconque joue le rôle de médiateur doit essayer de faire comprendre à chaque partie les arguments de la partie adverse. Ce rôle diffère de celui d’un juge qui, quelle que soit sa capacité d’empathie, rend finalement un jugement qui donnera pratiquement toujours raison à l’une des deux parties, un jugement investi d’une autorité qui doit être acceptée par les parties. En l’occurrence, les choses sont différentes. À l’issue de la procédure au Sénat, l’initiative continue à relever des autorités politiques concernées. Tout ce que le Sénat peut faire pour créer un climat favorable à une meilleure compréhension doit dès lors être considéré comme bénéfique. Un collègue vient de dire qu’il nous incombe de vérifier si la loyauté fédérale a été respectée. Au sens strict, ce n’est pas notre mission, mais il est pertinent d’effectuer cette vérification. Une infraction est possible lors de ce type de procédures et nous pourrions alors adopter une attitude plus active que lorsque nous faisons simplement ce que nous devons, de toute manière, faire, à savoir essayer de rapprocher les positions des deux parties. À cet égard, nous disposons d’une énorme souplesse sur le plan de l’organisation de la concertation et du processus décisionnel durant celle‑ci. Nous disposons d’un délai. Durant plusieurs mois, nous avons la possibilité de rapprocher les parties et toutes les initiatives envisageables sont examinées. Nous ne pouvons pas nous laisser enfermer dans le formalisme mais devons, si nous voulons assurer sérieusement notre mission, utiliser tous les moyens existants pour rapprocher les parties. Comme le dit Gert Van der biesen dans son ouvrage consacré aux conflits d’intérêts, la procédure ne fait que créer une condition de base pour mener des négociations. Le texte litigieux – le projet de loi – ne peut être adopté pendant un certain temps. La façon dont les parties utiliseront cette période et la solution qu’elles concevront pour résoudre le litige est laissée à leur créativité. C’est dans cette optique que le CD&V a, dès le début de la procédure, mis l’accent sur la véritable finalité de cette procédure au Sénat, à savoir essayer de jouer le rôle de médiateur, rapprocher les positions. À cette occasion, force est de reconnaître – certains l’ont souligné, Mme Thibaut a développé une argumentation très détaillée à ce sujet – qu’une réunion de commission pour entendre les parties et une réunion pour se concerter sur le texte de l’avis motivé constituent une interprétation trop minimaliste de notre mission de médiation. Cela peut en partie s’expliquer par le calendrier parlementaire. Le Sénat a été saisi de la question juste avant les vacances. Pour l’avenir, il serait bon que le Sénat se montre plus créatif quant à la façon d’assurer sa mission de conciliation de manière plus intensive. |
|
Mevrouw Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Mijnheer Vanackere, u zegt dat u het eens bent met onze fractie. Dan stellen wij voor dat u één paragraaf schrapt in uw amendement. U heeft een pleidooi gehouden voor de rol van de Senaat, een plaats van dialoog en van het zoeken naar een oplossing. U hebt woorden gebruikt als “rol van bemiddelaar”. Eén paragraaf in uw amendement schrappen zou een belangrijk signaal zijn en dan zou er wellicht meerderheid te vinden zijn. |
Mme Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Monsieur Vanackere, vous dites que vous êtes d’accord avec notre groupe. Nous vous proposons dès lors de supprimer un paragraphe de votre amendement. Vous avez défendu le rôle du Sénat, un lieu de dialogue et de recherche de solutions. Vous avez parlé de rôle de médiation. Supprimer ce paragraphe serait un signal important et permettrait peut‑être de trouver une majorité. |
|
De heer Steven Vanackere (CD&V). – Ik weet over welke paragraaf u het hebt: waarschijnlijk de paragraaf waarin wij vaststellen dat in de commissievergadering niet kon worden aangetoond dat er een schending van de federale loyaliteit was, en dat men niet heeft kunnen aantonen dat de belangen zijn geschaad. |
M. Steven Vanackere (CD&V). – Vous parlez probablement du paragraphe dans lequel nous constatons qu’il n’a pas pu être démontré en commission, d’une part, que la loyauté fédérale n’a pas été respectée et, d’autre part, que les intérêts ont été lésés. |
|
Mevrouw Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Dat klopt, dat hebben wij niet kunnen vaststellen en dat hebt u hier net ook beaamd. |
Mme Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – C’est exact, nous n’avons pas pu l’établir et vous venez de le reconnaître. |
|
De heer Steven Vanackere (CD&V). – Ik heb intellectueel geen enkel probleem om te erkennen dat we dat in de commissie tijdens dat anderhalf uur niet hebben kunnen vaststellen en dat de COCOF dat ook niet heeft kunnen aantonen. Wie dat wenst … |
M. Steven Vanackere (CD&V). – Sur le plan intellectuel, je n’ai pas le moindre problème à reconnaître que nous n’avons pas pu l’établir en une heure ou une heure et demie de réunion de commission et que la COCOF n’a pas non plus pu le démontrer. |
|
Mevrouw Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Wees dan consequent: u kunt niet enerzijds zeggen … |
Mme Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Soyez dès lors cohérent… |
|
De heer Steven Vanackere (CD&V). – Sommigen kunnen zeggen dat als men iemand maar een halfuur de tijd geeft om te spreken, het niet eenvoudig is om zoiets belangrijks aan te tonen. Ik heb geen enkel intellectueel probleem om vast te stellen dat de context die we geschapen hebben, de COCOF niet de kans heeft gegeven om ons erven te overtuigen dat er sprake is van een schending van de federale loyaliteit. Zeggen wij daarmee dat die federale loyaliteit niet is geschonden, of dat er geen belangen zijn geschaad? Dat zeggen we niet. We stellen alleen vast dat het beluisteren van die korte uiteenzetting van de collega’s van de COCOF er in ieder geval niet heeft toe geleid ons te overtuigen. Een meerderheid in deze Senaat zal vinden dat men dat niet heeft kunnen aantonen, denk ik. Er zijn zelfs collega’s die menen dat ze in dat halfuur overtuigd zijn van het tegendeel. De considerans in ons amendement zegt dus niets anders dan dat we iets niet hebben kunnen vaststellen. Daar blijf ik bij. |
M. Steven Vanackere (CD&V). – Certains diront qu’il n’est pas évident de démontrer des éléments aussi importants en aussi peu de temps. Le contexte que nous avons créé n’a pas permis à la COCOF d’arriver à nous convaincre que le principe de la loyauté fédérale n’a pas été respecté. Disons‑nous pour autant que celui‑ci n’a pas été respecté ou qu’aucun intérêt n’a été lésé? Non. Nous disons simplement que les brefs exposés des collègues de la COCOF ne nous ont pas convaincus. Je pense qu’une majorité des sénateurs estimera que la démonstration n’a pas pu être apportée. Le paragraphe de notre amendement ne dit rien d’autre: le constat n’a pas pu être établi. |
|
Mevrouw Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Wij betreuren wel dat u in een logica blijft steken van de federale meerderheid, terwijl u er in de commissie altijd voor pleit dat de Senaat niet de federale meerderheid zou volgen, maar dat we met alle partijen samen tot een compromis zouden kunnen komen. Nu stellen wij vast dat dit weer niet is gebeurd. |
Mme Annemie Maes (Ecolo‑Groen). – Nous regrettons que vous restiez coincé dans votre logique de majorité fédérale alors qu’en commission, vous plaidez toujours pour que le Sénat s’efforce d’aboutir à un compromis regroupant l’ensemble des partis. Nous constatons qu’une fois de plus, cela ne s’est pas produit. |
|
De heer Steven Vanackere (CD&V). – We zullen zien wat het standpunt is van de ander fracties. |
M. Steven Vanackere (CD&V). – Nous verrons quel sera le point de vue des autres groupes. |
|
De heer Bert Anciaux (sp.a). – Ik vind de tussenkomst van de heer Vanackere indrukwekkend. Vanuit de oppositie kan men natuurlijk zeggen dat men zus of zo zou moeten stemmen. Op die manier speelt men het spel van meerderheid en oppositie. Het betoog van de heer Vanackere is indrukwekkend omdat het een opening creëert naar een ernstige en bijzonder accurate invulling van de behandeling van een belangenconflict in de toekomst. Naar mijn gevoel is dat niet helemaal gebeurd bij het onderwerp waarover we het hier nu hebben. De sp.a‑fractie heeft zich daar al over uitgesproken. Daarvoor zijn er een aantal argumenten, maar er is een perspectief naar de toekomst geopend, waarmee ik bijzonder gelukkig ben. Ik ben ervan overtuigd dat de meeste van onze collega’s en onze voorzitster zich daar ook heel goed bij voelen. Mijnheer Vanackere, ik wil uitdrukkelijk zeggen dat ikzelf en onze fractie het helemaal eens zijn met uw benadering en ook met de nuances die u zelf aanbrengt. Er is inderdaad een verschil tussen het al dan niet vaststellen van een schending van de federale loyaliteit en het vaststellen dat men kan streven naar een compromis of een verzoening. Daar hebt u gelijk in. Ik ben in ieder geval onder de indruk van uw uiteenzetting en ik juich ze volmondig toe. |
M. Bert Anciaux (sp.a). – L’intervention de M. Vanackere m’impressionne. En tant que membre de l’opposition, il peut évidemment jouer le jeu majorité contre opposition et appeler à voter dans un sens ou dans un autre. Son discours est impressionnant car il ouvre la porte à une gestion plus sérieuse et plus minutieuse du conflit d’intérêts. Selon moi, ce ne fut pas vraiment le cas pour le sujet qui nous occupe aujourd’hui. Le groupe sp.a s’est déjà prononcé à ce propos. Je me réjouis de cette perspective créée pour le futur, en faveur de laquelle plaident plusieurs arguments. Je suis convaincu qu’elle agrée aussi la plupart des collègues et notre présidente. Monsieur Vanackere, je tiens à affirmer expressément que mon groupe et moi‑même partageons entièrement votre approche et les nuances que vous apportez. Il y a effectivement une différence entre le fait de constater ou non une violation de la loyauté fédérale et celui de constater la possibilité de tendre vers un compromis ou une conciliation. Vous avez tout à fait raison. Je suis en tout cas impressionné par votre exposé que j’approuve totalement. |
|
De heer Steven Vanackere (CD&V). – Dank u, collega. Ik heb mijn uiteenzetting nog niet beëindigd en misschien bent u het niet helemaal eens met wat nu zal volgen. Collega’s, in de gegeven context kan CD&V wel degelijk instemmen met de tekst van het gemotiveerd advies zoals dit uit het vandaag ingediende amendement van vier fractieleiders voortvloeit. In die tekst wordt opgesomd welke stappen reeds gezet zijn in het dossier en komen enkele moeilijk tegen te spreken vaststellingen aan bod. Mevrouw Maes heeft me geholpen om de meest delicate te beargumenteren, om vervolgens vast te stellen dat de Senaat er niet in geslaagd is om de standpunten dichter bij elkaar te brengen. Ik hoop dat u mij zult vergeven dat ik zo lang ben blijven stilstaan bij de vraag die ik in het begin van mijn toelichting existentieel noemde. Het belang dat CD&V hecht aan het waarborgen van de rol van de Senaat in de procedure rond belangenconflicten heeft ons inderdaad gebracht tot een onthouding in de commissie op de oorspronkelijke tekst. We zijn tevreden dat de geamendeerde tekst die nu voorligt; veel beter rekening houdt met onze verzuchtingen ter zake. Tot slot wil ik nog één ding zeggen: men mag de terughoudendheid van CD&V over de oorspronkelijke tekst van de resolutie en ons aandringen dat er een nieuwe tekst zou komen die beter in overeenstemming is met de rol van de Senaat, niet interpreteren als terughoudendheid met betrekking tot de inhoud van dit specifieke politieke conflict. Het is misschien daar, mijnheer Anciaux, dat onze wegen zich toch nog zullen scheiden. Over de inhoud van het dossier hebben wij eigenlijk geen twijfels. Ik herhaal de vaststellingen die ik zelf in de commissie al maakte. Er moet in ons land een sterker verband tot stand worden gebracht tussen de pensioenleeftijd en de wijzigende levensverwachting van mensen. CD&V onderschrijft die doelstelling. De federale overheid en de minister van Pensioenen heeft over dit dossier zowel informeel als formeel overleg georganiseerd met de deelstaten. De Vlaamse minister van Onderwijs – iemand die wij goed kennen – heeft in het Vlaams Parlement bevestigd dat zij een zeker evenwicht kon vaststellen, ook door de belangrijke overgangsmaatregelen waarin is voorzien, inzonderheid wat de leerkrachten betreft. Ik citeer minister Crevits: “We kunnen duidelijk stellen dat in heel de hervorming rekening werd gehouden met de specificiteit van het onderwijs en dat de voorziene overgangsmaatregelen voornamelijk op deze beroepscategorie van toepassing zijn.” Mijn conclusie is dat CD&V de geamendeerde tekst van het gemotiveerd advies zal goedkeuren. |
M. Steven Vanackere (CD&V). – Merci, cher collègue. Mon intervention n’est pas terminée et il se peut que vous ne soyez plus tout à fait d’accord avec moi sur la suite de mes propos. Dans le contexte donné, le CD&V peut sans nul doute approuver le texte de l’avis motivé découlant de l’amendement déposé aujourd’hui par les quatre chefs de groupe. Ce texte énumère les étapes déjà franchies dans le dossier et pose quelques constats que l’on peut difficilement contredire. Mme Maes m’a aidé à formuler des arguments sur les constats les plus délicats avant de constater que le Sénat n’est pas parvenu à rapprocher les points de vue. J’espère que vous me pardonnerez de m’être attardé si longtemps sur la question que j’ai qualifiée d’existentielle au début de mon intervention. C’est parce qu’il juge important de garantir le rôle du Sénat dans la procédure des conflits d’intérêts que le CD&V s’est abstenu sur le texte initial déposé en commission. Nous nous réjouissons que le texte amendé tienne mieux compte de nos aspirations. Pour terminer, je voudrais souligner qu’il ne faut pas interpréter la réticence du CD&V sur le texte initial de la résolution ni notre insistance à élaborer un nouveau texte davantage conforme au rôle du Sénat comme une réticence relative au contenu de ce conflit politique spécifique. C’est peut‑être là, monsieur Anciaux, que nos chemins vont se séparer. Le fond du dossier ne suscite chez nous aucun doute. Je répète les constatations que j’avais déjà formulées en commission. Il faut instaurer dans notre pays un lien plus étroit entre l’âge de la retraite et l’espérance de vie des gens. Le CD&V souscrit à cet objectif. Le pouvoir fédéral et le ministre fédéral des Pensions ont organisé des concertations formelles et informelles sur ce dossier avec les entités fédérées. La ministre flamande de l’Enseignement, Mme Crevits, a affirmé au Parlement flamand que la réforme tenait bien compte de la spécificité de l’enseignement et que les mesures transitoires s’appliquaient essentiellement à cette catégorie professionnelle. En conclusion, le CD&V votera en faveur du texte amendé de l’avis motivé. |
|
De heer François Desquesnes (cdH). – Dit debat is belangrijk en wel om twee redenen: ten eerste omdat de pensioenen en de toekomst van het onderwijs op het spel staan, en ten tweede omdat het een fundamentele taak van de Senaat betreft: ervoor zorgen dat het federale België functioneert door te bemiddelen in belangenconflicten tussen de verschillende assemblees. Enerzijds verheugt onze fractie zich over het ernstige werk dat zowel in de commissie als in de plenaire vergadering werd geleverd, maar anderzijds betreurt zij dat het om een voorstel van de federale meerderheid tegen de oppositie gaat. Ik zal de kwestie vanuit drie invalshoeken benaderen: ten eerste, de rechtmatigheid van de standpunten van de verschillende parlementen; ten tweede, de gevolgde procedure, die volgens mij voor verbetering vatbaar is; en ten derde, de rol van de Senaat ter zake. Het federale Parlement heeft het recht om in het kader van de pensioenhervorming de regels te harmoniseren. Dat kan de overgang tussen een loopbaan in het onderwijs en in een andere sector overigens aanmoedigen en vergemakkelijken. Het standpunt van de gemeenschappen is echter evenzeer gegrond, omdat het statuut van leerkracht een geheel is, dat zowel de studiejaren, de loopbaan als het pensioen omvat; een wijziging van de pensioenregeling, waartoe op federaal niveau is beslist, heeft een belangrijke impact op de gemeenschapsbevoegdheden op het vlak van onderwijs. Beide standpunten zijn dus gegrond en conform artikel 143 van de Grondwet kan in dergelijke omstandigheden de procedure van het belangenconflict worden opgestart, in dit geval door de Franse Gemeenschapscommissie. Het overleg met de Kamer heeft geen resultaat opgeleverd. In dat verband rijzen er vragen over de samenstelling van de delegatie van Kamer, de actieve non‑participatie van de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie en de aanwezigheid van de minister of van zijn vertegenwoordiger. Alle betrokkenen hebben in de Senaat de gelegenheid gekregen om hun standpunt uiteen te zetten. Overeenkomstig artikel 143, paragraaf 3, van de Grondwet kan de bijzondere wetgever de procedure voor de regeling van een belangenconflict bepalen. De Senaat, die ter zake bevoegd is, zou een wetgevend initiatief kunnen nemen teneinde een zo duidelijk en transparant mogelijk overlegmodel vast te leggen, waarbij alle partijen het woord krijgen. De heer Vanackere heeft gewezen op de rol van de Senaat bij de goede werking van onze federale Staat. Ik ben het ermee eens dat het niet tot de opdracht van de Senaat behoort om zich uit te spreken over een belangenconflict. Het is niet zijn taak te bepalen wie al dan niet gelijk heeft. Dat heeft geen enkele zin. CD&V heeft in de commissie een voorstel gedaan waarmee wij het eens hadden kunnen zijn omdat het pleitte voor een rol zoals die van een vrederechter, iemand die vaststelt wat er verkeerd loopt in een gezin of tussen buren, en die de partijen helpt om tot een goede verstandhouding te komen. De Grondwet bepaalt dat de Senaat een gemotiveerd advies moet uitbrengen. Ik ben echt van oordeel dat de Senaat zich niet over gelijk of ongelijk van de partijen mag uitspreken. We hadden kunnen instemmen met de conclusie van amendement nr. 1 van de fractievoorzitters van de partijen van de federale meerderheid. Maar omdat in de laatste twee consideransen een standpunt wordt ingenomen over het gelijk van één van de betrokken partijen, kunnen wij het amendement niet steunen. Ik wil ook onderstrepen dat de inlichtingen over het gevoerde overleg die ons door de vertegenwoordiger van de minister van Pensioenen werden verstrekt, ontoereikend waren. We hebben weliswaar de documenten betreffende het officiële overleg in het comité van de sector ontvangen, maar op basis van een reglement van inwendige orde, goedgekeurd door een ministerieel besluit, kon de vertegenwoordiger ons zogezegd geen informatie over het Nationaal pensioencomité bezorgen. Uit die informatie hadden we kunnen opmaken of er al dan niet overleg tussen de ministers van Onderwijs van de drie gemeenschappen en de federale minister van Pensioenen heeft plaatsgevonden. Na de stemming van vandaag komt het dossier opnieuw bij het Overlegcomité terecht. Wij wensen dat er een reële dialoog wordt gevoerd tussen de federale minister van Pensioenen en de ministers van Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap en de Franse Gemeenschap. Het is wellicht logisch dat de pensioenhervorming in stukjes wordt gerealiseerd. Een echte dialoog tussen de hogergenoemde ministers over de zwaarte van het beroep en over de tantièmes is dus noodzakelijk. Om die reden hebben we amendement nr. 3, dat werd ingediend door Ecolo‑Groen, medeondertekend. |
M. François Desquesnes (cdH). – Notre débat d’aujourd’hui est important pour deux raisons: les enjeux – réforme des pensions et avenir de l’enseignement – sont essentiels, et le débat porte sur un rôle fondamental du Sénat: faire fonctionner la Maison Belgique en intervenant dans la procédure de conflit d’intérêts entre assemblées. L’analyse de notre groupe est partagée, entre, d’une part, le travail sérieux réalisé en commission comme en plénière, et de l’autre, malheureusement, la proposition portée majorité contre opposition fédérales. J’aborderai la question sur trois angles: primo, la légitimité des positions des différents parlements; secundo, la procédure suivie, améliorable à mes yeux; tertio, le rôle du Sénat dans ce contexte. Il est légitime que le Parlement fédéral se saisisse d’une réforme des pensions tendant à l’harmonisation des règles, ce qui pourrait d’ailleurs faciliter et encourager la mobilité entre un parcours d’enseignant et une autre trajectoire professionnelle. Cependant, le point de vue des Communautés est également légitime, car le statut d’enseignant est un tout, qui inclut la période des études, la carrière active et la pension; une modification du régime de pension, décidée à l’échelon fédéral, a mécaniquement un impact majeur sur la gestion par les Communautés de leurs compétences en matière d’enseignement. Cette double légitimité étant établie, la Constitution, en son article 143, prévoit un mécanisme de conflit d’intérêts, soulevé en l’occurrence par l’assemblée de la COCOF. Le dialogue avec la Chambre n’a pas abouti. Dans ce cadre, des questions se posent quant à la composition de la délégation de la Chambre, la non‑participation active de l’assemblée de la COCOF et la présence du ministre ou de son représentant. Je voudrais souligner la qualité de la procédure suivie par le Sénat, où un débat contradictoire a pu se tenir. L’article 143, §3, de la Constitution, prévoit que le législateur spécial peut préciser les procédures de gestion d’un conflit d’intérêts. Le Sénat, compétent en la matière, pourrait prendre une initiative législative visant à fixer un mode de concertation aussi clair, transparent et contradictoire que possible. M. Vanackere a rappelé l’importance du Sénat dans le bon fonctionnement de la Maison Belgique. Je partage le point de vue selon lequel il n’entre pas dans ses missions d’être le juge d’un conflit d’intérêts. Il ne doit pas dire qui a tort et qui a raison. Cet élément est fondamental dans le travail du Sénat s’il ne veut pas dupliquer les votes, ce qui n’a bien sûr aucun intérêt. En commission, le CD&V a avancé une proposition à laquelle nous aurions pu nous rallier puisqu’elle faisait pencher la balance en faveur d’un rôle de juge de paix, de quelqu’un qui peut constater que les choses ne vont pas dans une famille ou entre voisins et qui encourage à trouver un terrain d’entente. La Constitution dit que nous devons rendre un avis motivé et je pense vraiment que cet avis ne peut être celui d’un jugement qui tranche et donne raison à l’un et tort à l’autre. Nous aurions pu rejoindre la conclusion de l’amendement no 1 porté par les chefs de groupe de la majorité fédérale. Hélas, les deux derniers considérants tendent à donner raison à l’un ou à l’autre et nous ne pourrons donc pas le soutenir. Je voudrais aussi souligner l’insuffisance des informations transmises par le représentant du ministre fédéral des Pensions quant à la concertation qui a eu lieu. Nous avons certes reçu les documents de la concertation officielle en Comité de secteur. Mais, s’arc‑boutant sur un règlement d’ordre intérieur approuvé par un arrêté ministériel, il ne nous a rien remis sur le Comité national des pensions. Or ce document aurait pu démontrer qu’il y avait ou qu’il n’y avait pas une concertation effective entre les ministres de l’Enseignement des trois Communautés et le ministre fédéral des Pensions. Après le vote qui se tiendra en fin de séance, le dossier rebondira sur la table du Comité de concertation. Notre souhait est que le dialogue réel entre le ministre fédéral des Pensions et les ministres de l’Enseignement de la Communauté flamande, de la Communauté germanophone et de la Communauté française ait effectivement lieu. Cette réforme des pensions est, pour des raisons qui peuvent être logiques, saucissonnée. Il est donc nécessaire d’avoir dans le futur un véritable dialogue entre les ministres de l’Enseignement des trois Communautés et le ministre fédéral des Pensions sur la pénibilité et sur les tantièmes. Nous l’appelons de nos vœux, raison pour laquelle nous avons cosigné l’amendement no 3 déposé par le groupe Ecolo‑Groen. |
|
De heer Jean‑Jacques De Gucht (Open Vld). – Ik zal niet uitweiden over de rol van de Senaat, aangezien verscheidene leden van onze fractie dat al op verschillende momenten hebben gedaan. Iedereen weet bijgevolg hoe wij daarover denken. Is dat niet het geval, mail of bel ons dan. Sinds de laatste staatshervorming is het de eerste keer dat onze assemblee zich over een belangenconflict buigt. Deze bevoegdheid vloeit voort uit artikel 143 van de Grondwet. Zoals u weet, werd vandaag een amendement op het eerder goedgekeurde advies rondgedeeld. Onze fractie heeft dat amendement mee ingediend, aangezien het expliciet rekenschap geeft van een cruciaal element, namelijk “dat in de toelichting door de Franse Gemeenschapscommissie niet is aangetoond dat haar belangen ernstig worden geschaad of dat het beginsel van de federale loyaliteit niet zou zijn gerespecteerd.” Ik verwijs in deze context naar diverse rechtsgeleerden die aangeven dat de rol van de Senaat erin bestaat de tekst waarover het belangenconflict werd ingeroepen, te toetsen aan het principe van de federale loyaliteit. Deze interpretatie vloeit voort uit de link die artikel 143 van de Grondwet zelf legt tussen de federale loyaliteit, een belangenconflict en het advies van de Senaat. Ik ben dan ook verheugd dat we deze visie in het advies concreet toepassen. In tegenstelling tot wat sommigen in de commissie beweerden, kan de Senaat zich ook over de grond van het conflict uitspreken. Ik verwijs daarbij naar het belangenconflict tussen het Vlaams Parlement en de Kamer over het wetsontwerp tot wijziging van het bijvoegsel van het gerechtelijk wetboek van 29 juni 2000 waarbij, de Senaat het Overlegcomité adviseert de motie van het Vlaams Parlement betreffende het belangenconflict niet gegrond te verklaren. De pensioenhervorming die aan de basis ligt van het huidige belangenconflict is voor ons als liberale partij cruciaal. Dat vinden we in de tekst terug: “dat het wetsontwerp moet worden gezien in het kader van de langetermijndoelstelling om ons pensioenstelsel te vrijwaren, ook rekening houdend met de stijgende levensverwachting van mensen, wat impliceert dat iedereen langer zal moeten werken.” Meer concreet streeft het wetsontwerp de harmonisering na van de in aanmerking te nemen studiejaren bij het berekenen van het pensioen, voor alle pensioenstelsels, zowel die van de openbare sector, de werknemers, als de zelfstandigen. Dat past binnen de algehele hervorming van onze pensioenen met het oog op een eerlijker stelsel voor elkeen op basis van zijn of haar reële inzet. Het advies van de Senaat omvat duidelijke antwoorden op de vermeende ernstige benadeling van de belangen van de COCOF en toont aan dat het beginsel van de federale loyaliteit werd gerespecteerd. Het is belangrijk dat we hierover een duidelijke uitspraak doen, niet alleen omdat dit van ons wordt verwacht in de conflictprocedure die de grondwetgever heeft uitgewerkt, maar ook omdat het meer dan tijd is voor noodzakelijke hervormingen aan ons pensioenstelsel om de betaalbaarheid van het geheel structureel veilig te stellen. De federale regering voert belangrijke en levensnoodzakelijke hervormingen aan de pensioenen uit. In tegenstelling tot sommigen kiezen wij niet voor een pensioenstelsel waarvan het enige motto is “après nous le déluge”. De wettelijke pensioenleeftijd terugdraaien naar 65 jaar heeft alles weg van een schuldig verzuim waarvan de jongeren het kind van de rekening zullen zijn. Voor een dergelijk populisme past de liberale partij van Vlaanderen. |
M. Jean‑Jacques De Gucht (Open Vld). – Je ne m’attarderai pas sur le rôle du Sénat car plusieurs membres de notre groupe l’ont déjà fait à divers moments. Vous connaissez donc tous notre point de vue. C’est la première fois, depuis la dernière réforme de l’État, que notre assemblée doit se prononcer sur un conflit d’intérêts. Cette compétence découle de l’article 143 de la Constitution. Comme vous le savez, un amendement relatif à l’avis approuvé précédemment a été distribué aujourd’hui. Notre groupe a cosigné cet amendement car celui‑ci prend explicitement la mesure d’un élément crucial, à savoir le fait «que l’exposé de la Commission communautaire française n’a pas montré que ses intérêts sont gravement lésés ou que le principe de la loyauté fédérale n’aurait pas été respecté». Dans ce contexte, je me réfère à divers juristes selon lesquels le rôle du Sénat consiste à contrôler la conformité du texte qui fait l’objet du conflit d’intérêts au principe de la loyauté fédérale. Cette interprétation découle du lien établi par l’article 143 de la Constitution entre la loyauté fédérale, les conflits d’intérêts et l’avis du Sénat. Je me réjouis donc que nous appliquions ce point de vue dans l’avis. Contrairement à ce que certains ont affirmé en commission, le Sénat peut également se prononcer sur le fond du conflit. Je me réfère à cet égard au conflit d’intérêts survenu entre le Parlement flamand et la Chambre au sujet du projet de loi modifiant l’annexe au Code judiciaire. Dans son avis motivé du 29 juin 2000, le Sénat recommande au Comité de concertation de déclarer la motion du Parlement flamand sur le conflit d’intérêts non fondée. La réforme des pensions, qui est à la base du conflit d’intérêts actuel, est cruciale pour le parti libéral. Nous retrouvons cet élément dans le texte: «le projet de loi doit être considéré au regard de l’objectif à long terme visant à sauvegarder notre système de retraite, en tenant également compte de l’augmentation de l’espérance de vie des personnes, ce qui implique que tout le monde devra travailler plus longtemps». Plus précisément, le projet de loi vise à harmoniser la prise en compte des années d’études dans le calcul du montant de la pension pour tous les régimes de retraite, tant celui du secteur public que ceux des salariés et des travailleurs indépendants. Cet objectif s’inscrit dans la réforme globale de nos pensions en vue de la mise sur pied d’un système plus équitable pour chacun en fonction de sa contribution. L’avis du Sénat répond de manière claire au supposé préjudice grave causé aux intérêts de la COCOF et montre que le principe de la loyauté fédérale a été respecté. Il importe que nous nous prononcions en des termes très clairs à ce sujet, non seulement parce que c’est ce que l’on attend de nous dans le cadre de cette procédure élaborée par le constituant, mais aussi parce qu’il est plus que temps d’apporter les réformes nécessaires à notre régime de retraite, pour assurer structurellement le financement de l’ensemble. Le gouvernement fédéral mène des réformes primordiales dans le domaine des pensions. Contrairement à certains, nous n’adoptons pas la devise «après nous, le déluge». Ramener l’âge légal de la retraite à 65 ans relève d’une négligence coupable dont les jeunes seront les victimes. C’est une forme de populisme que le parti libéral de Flandre rejette. |
|
– De bespreking is gesloten. |
– La discussion est close. |
|
– De stemming over de amendementen wordt aangehouden. |
– Le vote sur les amendements est réservé. |
|
– De stemming over het voorstel van de commissie heeft later plaats. |
– Il sera procédé ultérieurement au vote sur la proposition de la commission. |
Onderzoek van de geloofsbrieven en eedaflegging van een senator aangewezen door het Parlement van de Franse Gemeenschap |
|
|
De voorzitster. – Wij gaan over tot het onderzoek van de geloofsbrieven van de heer Gilles Mouyard, die door het Parlement van de Franse Gemeenschap als senator werd aangewezen, overeenkomstig artikel 213 van het Kieswetboek. Het Bureau is vandaag bijeengekomen voor het onderzoek van de geloofsbrieven van de heer Mouyard. Ik stel u voor onmiddellijk het verslag van het Bureau te horen. Ik verzoek de heer Desquesnes, rapporteur, kennis te geven van het verslag van het Bureau. |
Mme la présidente. – L’ordre du jour appelle la vérification des pouvoirs de M. Gilles Mouyard, sénateur désigné par le Parlement de la Communauté française, en application de l’article 213 du Code électoral. Le Bureau s’est réuni aujourd’hui pour la vérification des pouvoirs de M. Mouyard. Je vous propose d’entendre immédiatement le rapport du Bureau. Je prie M. Desquesnes, rapporteur, de donner lecture du rapport du Bureau. |
|
De heer François Desquesnes (cdH), rapporteur. – Het Bureau heeft vastgesteld dat mevrouw Valérie De Bue, deelstaatsenator, de eed heeft afgelegd als minister van de Waalse regering. Daardoor komt van rechtswege een einde aan haar mandaat als lid van het Parlement van de Franse Gemeenschap en als senator. Mevrouw Valérie De Bue werd als deelstaatsenator aangewezen door de MR‑fractie van het Parlement van de Franse Gemeenschap. Het Bureau heeft kennisgenomen van de lijst die de voorzitter van het Parlement van de Franse Gemeenschap, met toepassing van de artikelen 212 en 213 van het Kieswetboek, op 31 augustus 2017 aan de griffier van de Senaat heeft betekend en waarop de heer Gilles Mouyard tot senator werd aangewezen. Het Bureau heeft vastgesteld dat deze lijst ondertekend is door de meerderheid van de leden van de betrokken politieke formatie. Wat het eigenlijke onderzoek van de geloofsbrieven betreft, acht het Bureau deze procedure overbodig omdat dit onderzoek reeds door de bevoegde Assemblee is verricht. Bijgevolg heeft het Bureau de eer u voor te stellen de heer Gilles Mouyard als lid van de Senaat toe te laten. |
M. François Desquesnes (cdH), rapporteur. – Le Bureau a constaté que Mme Valérie De Bue, sénatrice d’entité fédérée, a prêté serment comme ministre du gouvernement wallon. Ainsi prennent fin ses mandats de membre du Parlement de la Communauté française et de sénatrice. Mme Valérie De Bue a été désignée comme sénatrice d’entité fédérée pour le groupe MR du Parlement de la Communauté française. Le Bureau a pris connaissance de la liste notifiée par le président du Parlement de la Communauté française au greffier du Sénat le 31 août 2017 en application des articles 212 et 213 du Code électoral à laquelle M. Gilles Mouyard a été désigné comme sénateur. Le Bureau a constaté que cette liste est signée par la majorité des membres de la formation politique concernée. En ce qui concerne la vérification des pouvoirs proprement dite, le Bureau estime cette procédure superfétatoire dans la mesure où cette vérification a déjà été effectuée précédemment par l’Assemblée compétente. Le Bureau vous propose dès lors l’admission de M. Gilles Mouyard comme membre du Sénat. |
|
De voorzitster. – Ik dank de rapporteur voor dit verslag. |
Mme la présidente. – Je remercie le rapporteur pour ce rapport. |
|
– De besluiten van het verslag zijn aangenomen. |
– Les conclusions du rapport sont adoptées. |
|
De voorzitster. – Ik roep de heer Mouyard uit tot senator en verzoek hem de grondwettelijke eed af te leggen. |
Mme la présidente. – Je proclame M. Mouyard sénateur et l’invite à prêter le serment constitutionnel. |
|
– De heer Gilles Mouyard legt de grondwettelijke eed af. |
– M. Gilles Mouyard prête le serment constitutionnel. |
|
De voorzitster. – Ik geef de heer Gilles Mouyard akte van zijn eedaflegging en verklaar hem aangesteld in zijn mandaat van senator. |
Mme la présidente. – Je donne à M. Gilles Mouyard acte de sa prestation de serment et le déclare installé dans son mandat de sénateur. |
|
(Applaus) |
(Applaudissements) |
Heropneming van een mandaat van gecoöpteerd senator |
|
|
De voorzitster. – Op 28 juli jongstleden nam het ambt van de heer Christophe Lacroix als minister van de Waalse regering een einde. Overeenkomstig artikel 59, §4, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen heeft de heer Lacroix zijn mandaat van senator vanaf die datum weer opgenomen. |
M. la présidente. – Le 28 juillet dernier, la fonction de ministre au sein du gouvernement wallon de M. Christophe Lacroix a pris fin. Conformément à l’article 59, §4, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, M. Lacroix a repris son mandat de sénateur à partir de cette date. |
|
(Applaus) |
(Applaudissements) |
Parlementaire Assemblee van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) |
Assemblée parlementaire de l’Organisation pour la sécurité et la coopération en Europe (OSCE) |
|
De voorzitster. – Bij de Senaat is een voorstel ingediend om de heer Christophe Lacroix aan te wijzen als lid van de delegatie in de Parlementaire Assemblee van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). |
Mme la présidente. – Le Sénat est saisi d’une demande tendant à désigner M. Christophe Lacroix comme membre de la délégation auprès de l’Assemblée parlementaire de l’Organisation pour la sécurité et la coopération en Europe (OSCE). |
|
(Instemming) |
(Assentiment) |
|
Hiervan zal kennis worden gegeven aan de minister van Buitenlandse Zaken en aan de voorzitter van de Parlementaire Assemblee van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. |
Il en sera donné connaissance au ministre des Affaires étrangères et au président de l’Assemblée parlementaire de l’Organisation pour la sécurité et la coopération en Europe. |
Samenstelling van de commissies |
|
|
De voorzitster. – Bij de Senaat zijn voorstellen ingediend tot wijziging van de samenstelling van bepaalde commissies: |
Mme la présidente. – Le Sénat est saisi de demandes tendant à modifier la composition de certaines commissions: |
|
– Commissie voor de Institutionele Aangelegenheden: de heer Christophe Lacroix wordt lid; |
– Commission des Affaires institutionnelles: M. Christophe Lacroix devient membre; |
|
– Bijzondere commissie voor de Vervolgingen: de heer Christophe Lacroix wordt lid. |
– Commission spéciale des Poursuites: M. Christophe Lacroix devient membre. |
|
(Instemming) |
(Assentiment) |
Stemming |
|
|
(De naamlijsten worden in de bijlage opgenomen.) |
(Les listes nominatives figurent en annexe.) |
Belangenconflict tussen de Vergadering van de Franse Gemeenschapscommissie en de Kamer van volksvertegenwoordigers naar aanleiding van het wetsontwerp betreffende de harmonisering van het in aanmerking nemen van studieperioden voor de berekening van het pensioen (Stuk 6‑362) |
|
|
De voorzitster. – Dan gaan we nu over tot de stemming over de amendementen. In overeenstemming met artikel 44, 2, tweede lid, stemmen we eerst over amendement 1 van mevrouw Barzin c.s. Ik herinner u eraan dat de stemming van het amendement, dat de in de commissie aangenomen tekst volledig vervangt, meteen geldt als de stemming over het geheel van het advies dat de Senaat uitbrengt. |
Mme la présidente. – Nous procéderons maintenant au vote des amendements. Conformément à l’article 44, 2, deuxième alinéa, nous votons d’abord sur l’amendement no 1 et consorts. Je vous rappelle que le vote sur cet amendement, qui vise à remplacer l’ensemble du texte proposé par la commission, vaut comme un vote sur l’ensemble de l’avis émis par le Sénat. |
|
Mevrouw Cécile Thibaut (Ecolo‑Groen). – Ik wijs erop dat het nog geen 13 uur is en dat de meerderheid niet in aantal is. |
Mme Cécile Thibaut (Ecolo‑Groen). – Je voudrais seulement faire remarquer qu’il n’est pas encore 13 h et que la majorité n’est pas en nombre. |
|
De voorzitster. – Het Bureau heeft beslist dat de stemming om 12.30 uur plaatsvindt. |
Mme la présidente. – Selon la décision prise par le Bureau, le vote est prévu à 12 h 30. |
|
Wij gaan over tot de stemming. |
Nous procédons au vote. |
|
Stemming 1 |
Vote no 1 |
|
Aanwezig: 48 |
Présents: 48 |
|
– Het amendement is aangenomen. |
– L’amendement est adopté. |
|
– Ingevolge de aanneming van amendement 1 is het voorstel van advies, aldus geamendeerd, aangenomen. De overige amendementen vervallen. |
– À la suite de l’adoption de l’amendement no 1, la proposition est adoptée, telle qu’amendée. Les autres amendements sont devenus sans objet. |
|
De heer François Desquesnes (cdH). – Ik wil graag toelichten waarom ik mij persoonlijk bij de stemming heb onthouden. Onze fractie heeft het voorstel van advies niet aangenomen, omdat zij het niet eens is met de volledige tekst, in het bijzonder met de laatste twee consideransen. De conclusie stemt evenwel overeen met de rol van de Senaat. |
M. François Desquesnes (cdH). – Je souhaiterais justifier mon abstention personnelle. Notre groupe n’a pas voté la proposition car il ne se retrouve pas dans la totalité de la proposition d’avis, en particulier les deux derniers considérants, mais, par contre, la conclusion de celle‑ci est conforme au rôle du Sénat. |
Regeling van de werkzaamheden |
|
|
De voorzitster. – De agenda van deze vergadering is afgewerkt. De volgende vergadering vindt plaats op dinsdag 10 oktober. |
Mme la présidente. – L’ordre du jour de la présente séance est ainsi épuisé. La prochaine séance aura lieu le mardi 10 octobre. |
|
(De vergadering wordt gesloten om 12.45 uur.) |
(La séance est levée à 12 h 45.) |
Berichten van verhindering |
|
|
Afwezig met bericht van verhindering: mevrouw Vienne, in het buitenland, de heer Peumans, wegens familiale verplichtingen, de dames Gahouchi en Van Eetvelde, de heren Lambertz en Van Daele, wegens andere plichten. |
Mme Vienne, à l’étranger, M. Peumans, pour des obligations familiales, Mmes Gahouchi et Van Eetvelde, MM. Lambertz et Van Daele, pour d’autres devoirs, demandent d’excuser leur absence à la présente séance. |
|
– Voor kennisgeving aangenomen. |
– Pris pour information. |
Bijlage |
|
Naamstemmingen |
|
|
Stemming 1 |
Vote no 1 |
|
Aanwezig: 48 |
Présents : 48 |
|
Voor |
Pour |
|
Anne Barzin, Jan Becaus, Jacques Brotchi, Karin Brouwers, Ann Brusseel, Cathy Coudyser, Rik Daems, Sabine de Bethune, Piet De Bruyn, Jean-Jacques De Gucht, Annick De Ridder, Alain Destexhe, Olivier Destrebecq, Yves Evrard, Cindy Franssen, Brigitte Grouwels, Lieve Maes, Gilles Mouyard, Joris Poschet, Martine Taelman, Steven Vanackere, Pol Van Den Driessche, Jan Van Esbroeck, Lode Vereeck, Johan Verstreken, Jean-Paul Wahl. |
|
|
Tegen |
Contre |
|
Christophe Bastin, Petra De Sutter, Nadia El Yousfi, Philippe Henry, Véronique Jamoulle, Christophe Lacroix, Anne Lambelin, Annemie Maes, Bertin Mampaka Mankamba, Elisabeth Meuleman, Christie Morreale, Patrick Prévot, Hélène Ryckmans, Cécile Thibaut, Véronique Waroux, Olga Zrihen. |
|
|
Onthoudingen |
Abstentions |
|
Bert Anciaux, Rob Beenders, François Desquesnes, Katia Segers, Güler Turan, Bart Van Malderen. |
|
Samenstelling van de commissies |
|
|
Met toepassing van artikel 19‑4 van het Reglement wordt de samenstelling van de commissies gewijzigd als volgt: |
En application de l’article 19‑4 du Règlement, la composition des commissions est modifiée comme suit: |
|
Commissie voor de Transversale Aangelegenheden – Gewestbevoegdheden: |
Commission des Matières transversales – Compétences régionales: |
|
– De heer Christophe Lacroix wordt lid. |
– Monsieur Christophe Lacroix devient membre. |
|
Federaal Adviescomité voor de Europese Aangelegenheden: |
Comité d’avis fédéral chargé des questions européennes: |
|
– De heer Christophe Lacroix wordt lid. |
– Monsieur Christophe Lacroix devient membre. |
Uitvoering besluiten van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties |
Exécution décisions du Conseil de sécurité des Nations unies |
|
Bij brieven van 7 en 11 juli 2017 en van 11 augustus 2017 deelt de minister van Financiën, overeenkomstig artikel 3 van de wet van 11 mei 1995 inzake de tenuitvoerlegging van de besluiten van de Veiligheidsraad van de Organisatie van de Verenigde Naties, het besluit betreffende de bewaring van tegoeden en andere financiële middelen van bepaalde personen, entiteiten of groeperingen geviseerd door resoluties van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. |
Par lettres du 7 et 11 juillet 2017 et du 11 août 2017, le ministre des Finances, a transmis au Sénat, conformément à l’article 3 de la loi du 11 mai 1995 relative à la mise en œuvre des décisions du Conseil de sécurité de l’Organisation des Nations unies, l’arrêté relatif au gel des avoirs et autres moyens financiers de certains personnes, entités ou groupements visés par des résolutions du Conseil de sécurité des Nations unies. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Grondwettelijk Hof – Arresten |
|
|
Met toepassing van artikel 113 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, geeft de griffier van het Grondwettelijk Hof kennis aan de voorzitter van de Senaat van: |
En application de l’article 113 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le greffier de la Cour constitutionnelle notifie au président du Sénat: |
|
– het arrest nr. 82/2017, uitgesproken op 22 juni 2017 inzake het beroep tot vernietiging van de wet van 28 juni 2015 “tot wijziging van de wet van 31 januari 2003 houdende de geleidelijke uitstap uit kernenergie voor industriële elektriciteitsproductie met het oog op het verzekeren van de bevoorradingszekerheid op het gebied van energie”, ingesteld door de vzw “Inter‑Environnement Wallonie” en de vzw “Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen” (rolnummer 6328); |
– l’arrêt no 82/2017, rendu le 22 juin 2017, en cause le recours en annulation de la loi du 28 juin 2015 «modifiant la loi du 31 janvier 2003 sur la sortie progressive de l’énergie nucléaire à des fins de production industrielle d’électricité afin de garantir la sécurité d’approvisionnement sur le plan énergétique», introduit par l’ASBL «Inter‑Environnement Wallonie» et l’ASBL «Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen» (numéro du rôle 6328); |
|
– het arrest nr. 83/2017, uitgesproken op 22 juni 2017 inzake de beroepen tot vernietiging van hoofdstuk 11 (de artikelen 128 tot 134) en van artikel 135, 18º, van het Vlaamse decreet van 18 december 2015 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2016, ingesteld door Ronald De Wilde, door Jef Hendriks, door Antoine Buedts, door Jan Gossé, door de vzw “Belgische Verbruikersunie Test‑Aankoop” en door Peter Mertens en Tom De Meester (rolnummers 6353, 6366, 6369, 6410, 6419 en 6426); |
– l’arrêt no 83/2017, rendu le 22 juin 2017, en cause les recours en annulation du chapitre 11 (articles 128 à 134) et de l’article 135, 18º, du décret flamand du 18 décembre 2015 contenant diverses mesures d’accompagnement du budget 2016, introduits par Ronald De Wilde, par Jef Hendriks, par Antoine Buedts, par Jan Gossé, par l’ASBL «Association Belge des Consommateurs Test‑Achats» et par Peter Mertens et Tom De Meester (numéros du rôle 6353, 6366, 6369, 6410, 6419 et 6426); |
|
– het arrest nr. 84/2017, uitgesproken op 22 juni 2017 inzake de prejudiciële vraag over artikel 3 van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, gesteld door de Politierechtbank Henegouwen, afdeling Charleroi (rolnummer 6457); |
– l’arrêt no 84/2017, rendu le 22 juin 2017, en cause la question préjudicielle concernant l’article 3 de la loi du 21 novembre 1989 relative à l’assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs, posée par le Tribunal de police du Hainaut, division Charleroi (numéro du rôle 6457); |
|
– het arrest nr. 85/2017, uitgesproken op 6 juli 2017 inzake het beroep tot vernietiging van artikel 43 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 25 juni 2015 tot wijziging van verschillende bepalingen betreffende het hoger onderwijs, ingesteld door de vzw “Fédération des Étudiant(e)s francophones” (rolnummer 6314); |
– l’arrêt no 85/2017, rendu le 6 juillet 2017, en cause le recours en annulation de l’article 43 du décret de la Communauté française du 25 juin 2015 modifiant diverses dispositions relatives à l’enseignement supérieur, introduit par l’ASBL «Fédération des Étudiant(e)s francophones» (numéro du rôle 6314); |
|
– het arrest nr. 86/2017, uitgesproken op 6 juli 2017 inzake de prejudiciële vragen over de artikelen 32, 3º, en 37, §1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, gesteld door de Franstalige Arbeidsrechtbank te Brussel (rolnummer 6409); |
– l’arrêt no 86/2017, rendu le 6 juillet 2017, en cause les questions préjudicielles concernant les articles 32, 3º, et 37, §1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, posées par le Tribunal du travail francophone de Bruxelles (numéro du rôle 6409); |
|
– het arrest nr. 87/2017, uitgesproken op 6 juli 2017 inzake de prejudiciële vragen betreffende artikel 495 van het Gerechtelijk Wetboek (taak en bevoegdheden van de Orde van Vlaamse balies en van de “Ordre des barreaux francophones et germanophone”), gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Luik, afdeling Luik, en door de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel (rolnummers 6439 en 6519); |
– l’arrêt no 87/2017, rendu le 6 juillet 2017, en cause les questions préjudicielles relatives à l’article 495 du Code judiciaire (mission et compétences de l’Ordre des barreaux francophones et germanophone et de l’«Orde van Vlaamse balies»), posées par le Tribunal de première instance de Liège, division Liège, et par le Tribunal de première instance francophone de Bruxelles (numéros du rôle 6439 et 6519); |
|
– het arrest nr. 88/2017, uitgesproken op 6 juli 2017 inzake de prejudiciële vraag over artikel 19bis‑13, §3, van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, gesteld door het Hof van Cassatie (rolnummer 6484); |
– l’arrêt no 88/2017, rendu le 6 juillet 2017, en cause la question préjudicielle concernant l’article 19bis‑13, §3, de la loi du 21 novembre 1989 relative à l’assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs, posée par la Cour de cassation (numéro du rôle 6484); |
|
– het arrest nr. 89/2017, uitgesproken op 6 juli 2017 inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 462 van het Strafwetboek, gesteld door een onderzoeksrechter van de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel (rolnummer 6502); |
– l’arrêt no 89/2017, rendu le 6 juillet 2017, en cause la question préjudicielle relative à l’article 462 du Code pénal, posée par un juge d’instruction du Tribunal de première instance francophone de Bruxelles (numéro du rôle 6502); |
|
– het arrest nr. 90/2017, uitgesproken op 6 juli 2017 inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 10, §3, van de wet van 20 juli 1971 tot instelling van gewaarborgde gezinsbijslag, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Gent, afdeling Gent (rolnummer 6560); |
– l’arrêt no 90/2017, rendu le 6 juillet 2017, en cause la question préjudicielle relative à l’article 10, §3, de la loi du 20 juillet 1971 instituant des prestations familiales garanties, posée par le Tribunal du travail de Gand, division Gand (numéro du rôle 6560); |
|
– het arrest nr. 92/2017, uitgesproken op 13 juli 2017 inzake de prejudiciële vraag betreffende artikel 219 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals vervangen bij artikel 30 van de programmawet van 19 december 2014, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling Namen (rolnummer 6469); |
– l’arrêt no 92/2017, rendu le 13 juillet 2017, en cause la question préjudicielle relative à l’article 219 du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu’il a été remplacé par l’article 30 de la loi‑programme du 19 décembre 2014, posée par le Tribunal de première instance de Namur, division Namur (numéro du rôle 6469); |
|
– het arrest nr. 93/2017, uitgesproken op 13 juli 2017 inzake de prejudiciële vraag over artikel 134 van de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie, gesteld door het Hof van Beroep te Brussel (rolnummer 6537); |
– l’arrêt no 93/2017, rendu le 13 juillet 2017, en cause la question préjudicielle concernant l’article 134 de la loi du 13 juin 2005 relative aux communications électroniques, posée par la Cour d’appel de Bruxelles (numéro du rôle 6537); |
|
– het arrest nr. 94/2017, uitgesproken op 13 juli 2017 inzake de prejudiciële vraag over artikel 21, §3, van de wet van 13 juni 1966 betreffende de rust- en overlevingspensioenen voor arbeiders, bedienden, zeevarenden onder Belgische vlag, mijnwerkers en vrijwillig verzekerden, vóór de wijziging ervan bij de wet van 27 december 2005, gesteld door het Arbeidshof te Luik, afdeling Luik (rolnummer 6548); |
– l’arrêt no 94/2017, rendu le 13 juillet 2017, en cause la question préjudicielle concernant l’article 21, §3, de la loi du 13 juin 1966 relative à la pension de retraite et de survie des ouvriers, des employés, des marins naviguant sous pavillon belge, des ouvriers mineurs et des assurés libres, avant sa modification par la loi du 27 décembre 2005, posée par la Cour du travail de Liège, division Liège (numéro du rôle 6548); |
|
– het arrest nr. 96/2017, uitgesproken op 19 juli 2017 inzake de prejudiciële vragen over de artikelen 35 en 38 van het fiscaal decreet van het Waalse Gewest van 22 maart 2007 tot bevordering van afvalpreventie en ‑valorisatie in het Waalse Gewest en tot wijziging van het decreet van 6 mei 1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling Namen (rolnummer 6432); |
– l’arrêt no 96/2017, rendu le 19 juillet 2017, en cause les questions préjudicielles concernant les articles 35 et 38 du décret fiscal de la Région wallonne du 22 mars 2007 favorisant la prévention et la valorisation des déchets en Région wallonne et portant modification du décret du 6 mai 1999 relatif à l’établissement, au recouvrement et au contentieux en matière de taxes régionales directes, posées par le Tribunal de première instance de Namur, division Namur (numéro du rôle 6432); |
|
– het arrest nr. 97/2017, uitgesproken op 19 juli 2017 inzake het beroep tot vernietiging van de artikelen 139 tot 141 en 149 van de wet van 26 december 2015 houdende maatregelen inzake versterking van jobcreatie en koopkracht, ingesteld door Alain Martin (rolnummer 6460); |
– l’arrêt no 97/2017, rendu le 19 juillet 2017, en cause le recours en annulation des articles 139 à 141 et 149 de la loi du 26 décembre 2015 relative aux mesures concernant le renforcement de la création d’emplois et du pouvoir d’achat, introduit par Alain Martin (numéro du rôle 6460); |
|
– het arrest nr. 98/2017, uitgesproken op 19 juli 2017 inzake de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 1792 en 2270 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Brussel (rolnummer 6477); |
– l’arrêt no 98/2017, rendu le 19 juillet 2017, en cause la question préjudicielle relative aux articles 1792 et 2270 du Code civil, posée par la Cour d’appel de Bruxelles (numéro du rôle 6477); |
|
– het arrest nr. 99/2017, uitgesproken op 19 juli 2017 inzake de prejudiciële vragen over artikel 2bis van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 betreffende de onroerende voorheffing, gesteld door het Hof van Beroep te Brussel (rolnummer 6487); |
– l’arrêt no 99/2017, rendu le 19 juillet 2017, en cause les questions préjudicielles concernant l’article 2bis de l’ordonnance de la Région de Bruxelles‑Capitale du 23 juillet 1992 relative au précompte immobilier, posées par la Cour d’appel de Bruxelles (numéro du rôle 6487); |
|
– het arrest nr. 100/2017, uitgesproken op 19 juli 2017 inzake de vordering tot schorsing van de artikelen 9, 18 en 27 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 23 december 2016 houdende wijziging van diverse bepalingen van het decreet van 27 maart 2009 betreffende radio‑omroep en televisie, wat betreft de radio‑omroeporganisaties, ingesteld door de vzw “Radio Activity” en anderen (rolnummer 6652); |
– l’arrêt no 100/2017, rendu le 19 juillet 2017, en cause la demande de suspension des articles 9, 18 et 27 du décret de la Communauté flamande du 23 décembre 2016 portant modification de diverses dispositions du décret du 27 mars 2009 relatif à la radiodiffusion et à la télévision, en ce qui concerne les organismes de radiodiffusion sonore, introduite par l’ASBL «Radio Activity» et autres (numéro du rôle 6652); |
|
– het arrest nr. 101/2017, uitgesproken op 26 juli 2017 inzake het beroep tot vernietiging van artikel 12 van de wet van 3 augustus 2016 houdende diverse bepalingen inzake spoorwegen, dat een artikel 114/1 invoegt in de wet van 23 juli 1926 betreffende de NMBS en het personeel van de Belgische Spoorwegen, ingesteld door de Onafhankelijke Vakbond voor Spoorwegpersoneel (OVS) en anderen (rolnummer 6558). |
– l’arrêt no 101/2017, rendu le 26 juillet 2017, en cause le recours en annulation de l’article 12 de la loi du 3 août 2016 portant des dispositions diverses en matière ferroviaire, qui insère un article 114/1 dans la loi du 23 juillet 1926 relative à la SNCB et au personnel des Chemins de fer belges, introduit par le Syndicat indépendant pour cheminots (SIC) et autres (numéro du rôle 6558). |
|
– Voor kennisgeving aangenomen. |
– Pris pour notification. |
Grondwettelijk Hof – Prejudiciële vragen |
|
|
Met toepassing van artikel 77 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, geeft de griffier van het Grondwettelijk Hof aan de voorzitter van de Senaat kennis van: |
En application de l’article 77 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le greffier de la Cour constitutionnelle notifie au président du Sénat: |
|
– de prejudiciële vraag betreffende artikel 6, §§1 en 2, van de wet van 22 maart 2001 tot instelling van een inkomensgarantie voor ouderen, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Luik, afdeling Dinant (rolnummer 6673); |
– la question préjudicielle relative à l’article 6, §§1er et 2, de la loi du 22 mars 2001 instituant la garantie de revenus aux personnes âgées, posée par le Tribunal du travail de Liège, division Dinant (numéro du rôle 6673); |
|
– de prejudiciële vragen over artikel 4, 3º, van de wet van 20 december 2002 betreffende de bescherming van de preventieadviseurs, gesteld door het Hof van Cassatie (rolnummer 6674); |
– les questions préjudicielles relatives à l’article 4, 3º, de la loi du 20 décembre 2002 portant protection des conseillers en prévention, posées par la Cour de cassation (numéro du rôle 6674); |
|
– de prejudiciële vragen over de artikelen 52 en 59, 4º, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 15 juli 2016 betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid, gesteld door de Raad van State (rolnummer 6675); |
– les questions préjudicielles concernant les articles 52 et 59, 4º, du décret de la Région flamande du 15 juillet 2016 relatif à la politique d’implantation commerciale intégrale, posées par le Conseil d’État (numéro du rôle 6675); |
|
– de prejudiciële vraag betreffende artikel 1477, §2, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel (rolnummer 6677); |
– la question préjudicielle relative à l’article 1477, §2, du Code civil, posée par le Tribunal de première instance francophone de Bruxelles (numéro du rôle 6677); |
|
– de prejudiciële vraag over de artikelen 117 en 118 van de programmawet van 22 juni 2012, die de artikelen 3 en 75 van de wet van 27 oktober 2006 betreffende het toezicht op de instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening respectievelijk wijzigen en opheffen, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Henegouwen, afdeling Bergen (rolnummer 6679); |
– la question préjudicielle concernant les articles 117 et 118 de la loi‑programme du 22 juin 2012, modifiant et abrogeant respectivement les articles 3 et 75 de la loi du 27 octobre 2006 relative au contrôle des institutions de retraite professionnelle, posée par le Tribunal de première instance du Hainaut, division Mons (numéro du rôle 6679); |
|
– de prejudiciële vraag over artikel 19bis‑11, §2, van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, vóór de opheffing ervan bij artikel 15 van de wet van 31 mei 2017, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Henegouwen, afdeling Charleroi (rolnummer 6683); |
– la question préjudicielle concernant l’article 19bis‑11, §2, de la loi du 21 novembre 1989 relative à l’assurance obligatoire de responsabilité en matière de véhicules automoteurs, avant son abrogation par l’article 15 de la loi du 31 mai 2017, posée par le Tribunal de première instance du Hainaut, division Charleroi (numéro du rôle 6683); |
|
– de prejudiciële vraag over artikel 38, §6, tweede en derde lid, van de wet betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd op 16 maart 1968, gesteld door de Politierechtbank West‑Vlaanderen, afdeling Brugge (rolnummer 6684); |
– la question préjudicielle concernant l’article 38, §6, alinéas 2 et 3, de la loi relative à la police de la circulation routière, coordonnée le 16 mars 1968, posée par le Tribunal de police de Flandre occidentale, division Bruges (numéro du rôle 6684); |
|
– de prejudiciële vragen over de artikelen 32quinquiesdecies en 32septiesdecies van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Luik, afdeling Luik (rolnummer 6685); |
– les questions préjudicielles concernant les articles 32quinquiesdecies et 32septiesdecies de la loi du 4 août 1996 relative au bien‑être des travailleurs lors de l’exécution de leur travail, posées par le Tribunal de première instance de Liège, division Liège (numéro du rôle 6685); |
|
– de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 1382 en 1383 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Luik, afdeling Luik (rolnummer 6686); |
– la question préjudicielle relative aux articles 1382 et 1383 du Code civil, posée par le Tribunal de première instance de Liège, division Liège (numéro du rôle 6686); |
|
– de prejudiciële vraag over artikel 39/82, §1, en §4, tweede lid, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, gesteld door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (rolnummer 6690); |
– la question préjudicielle relative à l’article 39/82, §1er, et §4, alinéa 2, de la loi du 15 décembre 1980 sur l’accès au territoire, le séjour, l’établissement et l’éloignement des étrangers, posée par le Conseil du Contentieux des étrangers (numéro du rôle 6690); |
|
– de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 1, 45, 49, 52, 56, 57 en 74, §3, van de wet van 29 maart 1962 houdende organisatie van de ruimtelijke ordening en van de stedenbouw, artikel 2 van het Burgerlijk Wetboek, de artikelen 191, §1, zevende lid, en 192, §2, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening en de artikelen 4.2.14, §2, 4.6.4, §1, tweede lid, 2º, en 7.5.6, eerste lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen (rolnummer 6700). |
– les questions préjudicielles relatives aux articles 1er, 45, 49, 52, 56, 57 et 74, §3, de la loi du 29 mars 1962 organique de l’aménagement du territoire et de l’urbanisme, à l’article 2 du Code civil, aux articles 191, §1er, alinéa 7, et 192, §2, du décret de la Région flamande du 18 mai 1999 portant organisation de l’aménagement du territoire et aux articles 4.2.14, §2, 4.6.4, §1er, alinéa 2, 2º, et 7.5.6, alinéa 1er, du Code flamand de l’aménagement du territoire, posées par la Cour d’appel d’Anvers (numéro du rôle 6700). |
|
– Voor kennisgeving aangenomen. |
– Pris pour notification. |
Grondwettelijk Hof – Beroepen |
|
|
Met toepassing van artikel 76 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, geeft de griffier van het Grondwettelijk Hof kennis aan de voorzitter van de Senaat van: |
En application de l’article 76 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le greffier de la Cour constitutionnelle notifie au président du Sénat: |
|
– het beroep tot vernietiging van de artikelen 97, 5º, en 98, 1º, van de wet van 18 december 2016 tot regeling van de erkenning en de afbakening van crowdfunding en houdende diverse bepalingen inzake financiën, ingesteld door de bvba “Agem Jewels” (rolnummer 6680); |
– le recours en annulation des articles 97, 5º, et 98, 1º, de la loi du 18 décembre 2016 organisant la reconnaissance et l’encadrement du crowdfunding et portant des dispositions diverses en matière de finances, introduit par la SPRL «Agem Jewels» (numéro du rôle 6680); |
|
– het beroep tot vernietiging van de artikelen 122 en 123 van de programmawet van 25 december 2016 (wijziging van de artikelen 120 en 126² van het Wetboek diverse rechten en taksen), ingesteld door de vof “Anton van Zantbeek” (rolnummer 6681); |
– le recours en annulation des articles 122 et 123 de la loi‑programme du 25 décembre 2016 (modification des articles 120 et 126² du Code des droits et taxes divers), introduit par la SNC «Anton van Zantbeek» (numéro du rôle 6681); |
|
– het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de artikelen 3, 4 en 5 van de wet van 12 december 2016 tot wijziging van het wetboek van economisch recht, wat de bevoegdheid van de commissie voor boekhoudkundige normen betreft, ingesteld door Michel De Wolf (rolnummer 6682); |
– le recours en annulation partielle des articles 3, 4 et 5 de la loi du 12 décembre 2016 modifiant le code de droit économique, en ce qui concerne la compétence de la commission des normes comptables, introduit par Michel De Wolf (numéro du rôle 6682); |
|
– het beroep tot vernietiging van de wet van 1 december 2016 “tot wijziging van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders en tot opheffing van hoofdstuk III, afdeling 3, van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, wat betreft de invordering door middel van dwangbevel door de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid en tot wijziging van de wet van 24 februari 2003 betreffende de modernisering van het beheer van de sociale zekerheid en betreffende de elektronische communicatie tussen ondernemingen en de federale overheid”, ingesteld door de “Ordre des barreaux francophones et germanophone” (rolnummer 6693); |
– le recours en annulation de la loi du 1er décembre 2016 «modifiant la loi du 27 juin 1969 révisant l’arrêté‑loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs et abrogeant le chapitre III, section 3, de l’arrêté royal du 28 novembre 1969 pris en exécution de la loi du 27 juin 1969 révisant l’arrêté‑loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs, en ce qui concerne le recouvrement par voie de contrainte par l’Office national de sécurité sociale et modifiant la loi du 24 février 2003 concernant la modernisation de la gestion de la sécurité sociale et concernant la communication électronique entre des entreprises et l’autorité fédérale», introduit par l’Ordre des barreaux francophones et germanophone (numéro du rôle 6693); |
|
– het beroep tot vernietiging van hoofdstuk 3 van titel 3 van de programmawet van 25 december 2016 (artikelen 51 tot 58 betreffende de verbetering van de invordering van douane- en accijnsschulden en penale boeten), ingesteld door de nv “ING Lease Belgium” en anderen (rolnummer 6696); |
– le recours en annulation du chapitre 3 du titre 3 de la loi‑programme du 25 décembre 2016 (les articles 51 à 58 concernant l’amélioration du recouvrement des dettes de douanes et accises et des amendes pénales), introduit par la SA «ING Lease Belgium» et autres (numéro du rôle 6696); |
|
– het beroep tot vernietiging van de wet van 25 december 2016 tot wijziging van de artikelen 4 en 243/1 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, ingesteld door de vzw “Ligue des familles” en anderen (rolnummer 6699); |
– le recours en annulation de la loi du 25 décembre 2016 modifiant les articles 4 et 243/1 du Code des impôts sur les revenus 1992, introduit par l’ASBL «Ligue des familles» et autres (numéro du rôle 6699); |
|
– het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de artikelen 21 en 22 van de wet van 25 december 2016 houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken (niet‑toepasbaarheid op de personeelsleden van HR Rail van de wet van 3 juli 1967 betreffende de preventie van of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg naar en van het werk en voor beroepsziekten in de overheidssector), ingesteld door Ann Lefevre en anderen (rolnummer 6701); |
– le recours en annulation partielle des articles 21 et 22 de la loi du 25 décembre 2016 portant des dispositions diverses en matière sociale (non‑applicabilité aux membres du personnel de HR Rail de la loi du 3 juillet 1967 sur la prévention ou la réparation des dommages résultant des accidents du travail, des accidents survenus sur le chemin du travail et des maladies professionnelles dans le secteur public), introduit par Ann Lefevre et autres (numéro du rôle 6701); |
|
– het beroep tot vernietiging van de artikelen 120 tot 125, 127 tot 132 en 146 van de wet van 25 december 2016 tot wijziging van de rechtspositie van de gedetineerden en van het toezicht op de gevangenissen en houdende diverse bepalingen inzake justitie, ingesteld door de vzw “Ligue des Droits de l’Homme” (rolnummer 6702); |
– le recours en annulation des articles 120 à 125, 127 à 132 et 146 de la loi du 25 décembre 2016 modifiant le statut juridique des détenus et la surveillance des prisons et portant des dispositions diverses en matière de justice, introduit par l’ASBL «Ligue des Droits de l’Homme» (numéro du rôle 6702); |
|
– het beroep tot vernietiging en de vordering tot schorsing van de artikelen 1 tot 10 en 13 tot 18 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 29 maart 2017 betreffende de studie geneeskunde en de studie tandheelkunde, ingesteld door Sarah Oudaha en anderen (rolnummer 6709). |
– le recours en annulation et la demande de suspension des articles 1er à 10 et 13 à 18 du décret de la Communauté française du 29 mars 2017 relatif aux études de sciences médicales et dentaires, introduits par Sarah Oudaha et autres (numéro du rôle 6709). |
|
– Voor kennisgeving aangenomen. |
– Pris pour notification. |
Deposito- en consignatiekas |
|
|
Bij brief van 7 juli 2017 heeft de minister van Financiën, overeenkomstig artikel 36 van het koninklijk besluit nr. 150 van 18 maart 1935 tot samenschakeling van de wetten betreffende de inrichting en de werking van de Deposito- en consignatiekas en tot aanbrenging van wijzigingen daarin krachtens de wet van 31 juli 1934 aan de Senaat overgezonden, het verslag over de verrichtingen van de Deposito- en consignatiekas van het jaar 2016. |
Par lettre du 7 juillet 2017, le ministre des Finances a transmis au Sénat, conformément à l’article 36 de l’arrêté royal no 150 du 18 mars 1935 coordonnant les lois relatives à l’organisation et au fonctionnement de la Caisse des dépôts et consignations et y apportant des modifications en vertu de la loi du 31 juillet 1934, le rapport sur les opérations de la Caisse des dépôts et consignations pendant l’année 2016. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en Nationale Arbeidsraad |
Conseil central de l’économie et Conseil national du travail |
|
Bij brief van 19 juli 2017 hebben de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en de Nationale Arbeidsraad, overeenkomstig artikel 1 van de wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven en artikel 1 van de organieke wet van 29 mei 1952 tot inrichting van de Nationale Arbeidsraad aan de Senaat overgezonden: |
Par lettre du 19 juillet 2017, le Conseil central de l’économie et le Conseil national du travail ont transmis au Sénat, conformément à l’article premier de la loi du 20 septembre 1948 portant organisation de l’économie et à l’article premier de la loi du 29 mai 1952 organique du Conseil national du travail: |
|
– het verslag “Evaluatie van de startbaan‑overeenkomsten” (CRB‑NAR 2017‑1780). |
– le rapport «Évaluation des conventions de premier emploi» (CCE‑CNT 2017‑1780). |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Centrale Raad voor het Bedrijfsleven |
|
|
Bij brief van 19 juli 2017 heeft de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, overeenkomstig artikel 1 van de wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven aan de Senaat overgezonden: |
Par lettre du 19 juillet 2017, le Conseil central de l’économie a transmis au Sénat, conformément à l’article premier de la loi du 20 septembre 1948 portant organisation de l’économie: |
|
– het advies “Pistes om de energiebehoeften in de transportsector verder te reduceren” (CRB 2017‑1750); |
– l’avis «Pistes afin de réduire davantage les besoins en énergie dans le secteur des transports» (CCE 2017‑1750); |
|
– het advies over de oprichting van de bijzondere raadgevende commissies Verbruik en Onrechtmatige bedingen binnen de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB 2017‑1716); |
– l’avis concernant la création des Commissions consultatives spéciales «Consommation» et «Clauses abusives» au sein du Conseil central de l’économie (CCE 2017‑1716); |
|
goedgekeurd tijdens zijn plenaire vergadering van 18 juli 2017. |
approuvé lors de sa séance plénière du 18 juillet 2017. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |
Europees Parlement |
|
|
Bij brief van 18 juli 2017 heeft de voorzitter van het Europees Parlement aan de Senaat volgende tekst overgezonden: |
Par lettre du 18 juillet 2017, le président du Parlement européen a transmis au Sénat le texte ci‑après: |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad betreffende de deelname van de Unie aan een door verscheidene lidstaten gezamenlijk opgezet partnerschap voor onderzoek en innovatie in het Middellandse Zeegebied (het Prima‑initiatief); |
– position sur la proposition de décision du Parlement européen et du Conseil relative à la participation de l’Union européenne au partenariat en matière de recherche et d’innovation dans la zone méditerranéenne (PRIMA); |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1303/2013 wat betreft specifieke maatregelen voor het verlenen van aanvullende steun aan lidstaten die zijn getroffen door natuurrampen; |
– position sur la proposition de règlement du Parlement européen et du Conseil modifiant le règlement (UE) no 1303/2013 en ce qui concerne des mesures spécifiques destinées à fournir une assistance supplémentaire aux États membres victimes de catastrophes naturelles; |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een kader voor energie‑efficiëntie‑etikettering en tot intrekking van Richtlijn 2010/30/EU; |
– position sur la proposition de règlement du Parlement européen et du Conseil établissant un cadre pour l’étiquetage de l’efficacité énergétique et abrogeant la directive 2010/30/UE; |
|
– standpunt inzake het voorstel voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Besluit nr. 445/2014/EU tot vaststelling van een actie van de Unie voor het evenement “Culturele hoofdsteden van Europa” voor de periode 2020 tot 2033; |
– position sur la proposition de décision du Parlement européen et du Conseil modifiant la décision no 445/2014/UE instituant une action de l’Union en faveur des capitales européennes de la culture pour les années 2020 à 2033; |
|
– resolutie over het vergroten van de betrokkenheid van de partners en de zichtbaarheid van de resultaten van de Europese structuur- en investeringsfondsen; |
– résolution sur «Accroître l’engagement des partenaires et la visibilité dans l’exécution des Fonds structurels et d’investissement européens»; |
|
– resolutie over de kosteneffectiviteit van het zevende onderzoeksprogramma; |
– résolution sur le rapport coût‑efficacité du septième programme de recherche; |
|
– resolutie over bouwstenen voor een cohesiebeleid van de EU na 2020; |
– résolution sur les éléments fondamentaux d’une politique de cohésion de l’Union pour l’après‑2020; |
|
– resolutie over het verslag van de Commissie 2016 over de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië; |
– résolution sur le rapport 2016 de la Commission concernant l’ancienne République yougoslave de Macédoine; |
|
– resolutie over de stand van de tenuitvoerlegging van het duurzaamheidspact in Bangladesh; |
– résolution sur l’état d’avancement de la mise en œuvre du pacte sur la durabilité au Bangladesh; |
|
– resolutie over Pakistan, met name over de situatie van mensenrechtenactivisten en de doodstraf; |
– résolution sur le Pakistan, et plus particulièrement sur la situation des défenseurs des droits de l’homme et sur la peine de mort; |
|
– resolutie over de mensenrechtensituatie in Indonesië; |
– résolution sur la situation des droits de l’homme en Indonésie; |
|
– resolutie over de tenuitvoerlegging van het Europees Fonds voor strategische investeringen; |
– résolution sur la mise en œuvre du Fonds européen pour les investissements stratégiques; |
|
– resolutie over onlineplatforms en de digitale eengemaakte markt; |
– résolution sur les plateformes en ligne et le marché unique numérique; |
|
– resolutie over de humanitaire situatie in Jemen; |
– résolution sur la situation humanitaire au Yémen; |
|
aangenomen tijdens de vergaderperiode van 12 tot 15 juni 2017. |
adopté au cours de la période de session du 12 au 15 juin 2017. |
|
– Neergelegd ter Griffie. |
– Dépôt au Greffe. |